Topyekûn savaş: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
k Evolutionoftheuniverse, Topyekün savaş sayfasını Topyekûn savaş sayfasına taşıdı: Yazım yanlışı.
Yazım hatası düzeltildi
1. satır:
{{Savaş}}
 
'''TopyekünTopyekûn savaş''' bir milletin bütün kaynaklarını seferber ederek başka bir millete kesin olarak iradesini kabul ettirebilmek amacıyla, onun askeri gücünü yok etmek için savaşmasıdır. TopyekünTopyekûn savaşı diğer savaş türlerinden ayıran ayırt edici özellik bir ulusun tüm kaynaklarını bu savaş için seferber etmesi ve karşı tarafa kendi iradesini kayıtsız şartsız kabul ettirmeyi amaçlamasıdır. Bu kayıtsız şartsız kabul ettirmek, pratikte ancak, karşı tarafının askeri gücünü tümüyle imha etmekle olanaklı olacaktır. Yüzyıllardır pratikte uygulanmakta olan topyeküntopyekûn savaş, 19. yüzyılda bir savaş çeşidi olarak tanımıştır. TopyekünTopyekûn savaşta sivil yoktur, herkes bir askerdir.
 
== Kavramsal gelişme ==
Bazıları topyekün savaş kavramını Çinli askeri dehâsı [[Sun Tzu]] ile birlikte ansa da, bu kavram genelde [[Carl von Clausewitz]] ile özdeşleşmiştir. Clausewitz aslında başka bir felsefi savaş kavramı olan [[mutlak savaş]]'la (hiçbir politik kısıtlaması olmayan savaş) ilgilenmiştir. Mutlak savaş ve topyekün savaş kavramları genelde karıştırılırlar. [[Christopher Bassford]], [[National War College]]'da strateji profesörü, farkı şöyle açıklamıştır: "Clausewitz'in mutlak savaş kavramı daha sonraki bi kavram olan 'topyekün savaş'tan farklıdır. Topyekün savaş I. Dünya Savaşı'nda Alman kuvvetlerinin kontrolünü elinde bulunduran General [[Erich Ludendorff]]'un fikirlerinin en tipik örneğidir. Topyekün savaş bu bakımdan politikanın, savaş sürecinde tamamen ikinci plana atılmasıyla karıştırılmıştır —Clausewitz'in reddettiği bir fikir— ve sadece iki seçenek vardır: Mutlak galibiyet, mutlak mağlubiyet."<ref name="CB">Christopher Bassford ''[http://www.clausewitz.com/CWZHOME/CWZSUMM/CWORKHOL.htm Clausewitz ve çalışmaları]'' (No page cited)</ref>
 
Bazıları topyeküntopyekûn savaş kavramını Çinli askeri dehâsı [[Sun Tzu]] ile birlikte ansa da, bu kavram genelde [[Carl von Clausewitz]] ile özdeşleşmiştir. Clausewitz aslında başka bir felsefi savaş kavramı olan [[mutlak savaş]]'la (hiçbir politik kısıtlaması olmayan savaş) ilgilenmiştir. Mutlak savaş ve topyeküntopyekûn savaş kavramları genelde karıştırılırlar. [[Christopher Bassford]], [[National War College]]'da strateji profesörü, farkı şöyle açıklamıştır: "Clausewitz'in mutlak savaş kavramı daha sonraki bi kavram olan 'topyeküntopyekûn savaş'tan farklıdır. TopyekünTopyekûn savaş I. Dünya Savaşı'nda Alman kuvvetlerinin kontrolünü elinde bulunduran General [[Erich Ludendorff]]'un fikirlerinin en tipik örneğidir. TopyekünTopyekûn savaş bu bakımdan politikanın, savaş sürecinde tamamen ikinci plana atılmasıyla karıştırılmıştır —Clausewitz'in reddettiği bir fikir— ve sadece iki seçenek vardır: Mutlak galibiyet, mutlak mağlubiyet."<ref name="CB">Christopher Bassford ''[http://www.clausewitz.com/CWZHOME/CWZSUMM/CWORKHOL.htm Clausewitz ve çalışmaları]'' (No page cited)</ref>
Gerçekte, Clausewitz'in tanımlamasını tersine çeviren ve I. Dünya Savaşı sırasında (ve 1935'teki kitabı "Total War"'da) ilk topyekün savaş tanımlamasını yapan General Erich Ludendorff'tur - politik ve sosyal sistemler dahil olmak üzere, bir savaşı kazanmak için tüm kaynakların seferber edilmesi.
 
Gerçekte, Clausewitz'in tanımlamasını tersine çeviren ve I. Dünya Savaşı sırasında (ve 1935'teki kitabı "Total War"'da) ilk topyeküntopyekûn savaş tanımlamasını yapan General Erich Ludendorff'tur - politik ve sosyal sistemler dahil olmak üzere, bir savaşı kazanmak için tüm kaynakların seferber edilmesi.
 
19. yüzyılda kavramın kabulünü değiştirmek için birçok sebep mevcuttur. Ancak ana sebep [[sanayi devrimi]]dir. Ülkelerin doğal ve kapital kaynakları arttığı için, bazı savaş biçimlerinin diğerlerine göre daha fazla kaynak gerektirdiği açık hale geldi.
Satır 11 ⟶ 13:
Ayrıca, 19. yüzyılda savaş daha da makineleşmeye başladı. Bir fabrikanın, savaş durumunda normalden daha çok yapılacak işi olur. Fabrika bir hedef haline gelecektir, çünkü savaş sürecine katkıda bulunur. Tabi ki fabrikanın işçileri de birer hedef olacaktır.
 
TopyekünTopyekûn savaşın tek bir tanımı yok, ancak tarihçiler arasında [[I. Dünya Savaşı]] ve [[II. Dünya Savaşı]]'nın buna örnek olduğu konusunda bir görüş birliği var. Tarihçilerin büyük bir çoğunluğu [[Amerikan İç Savaşı]]'nı bunu ilk örneği olarak kabul ederler,<ref name="DH">Digital History Civil War Guide''[http://www.digitalhistory.uh.edu/modules/civwar/index.cfm]''</ref> ancak bazıları da Almanya'nın birleşmesini ilk kabul ederle. Kavram yavaş yavaş geliştiği için buna kesin bir cevap yoktur.
 
Tanımlar bu şekilde çeşitlenir, ama en tutulanı [[Roger Chickering]]'in ''Total War: The German and American Experiences, 1871-1914'' da yaptığı tanımdır: "TopyekünTopyekûn savaş benzersiz zorluğu ve büyüklüğüyle bilinir. Operasyonların yeri dünyanın her karışındadır; savaşın sınırı yoktur. Ahlâğın bir önemi yoktur, savaşanlar modern ideolojilerin nefretlerinden ilham alırlar. TopyekünTopyekûn savaş sadece silahlı birliklere değil, bütün popülasyona ihtiyaç duyar. TopyekünTopyekûn savaşın en önemli noktası sivilleri geniş alanda, ayrım gözetmeden ve temkinli bir şekilde askeri hedefler olarak savaşa dahil etmektir."
 
TopyekünTopyekûn savaşta siviller de propaganda ile savaşa katılır. Propganda ile moral ve üretim hızı arttırılır. Ayrıca sivil yerlerde tüketime sınırlandırma getirilerek savaş için daha çok malzeme sağlanır.
 
== Eski tarih ==
{{Ana madde|Pön Savaşları}}
 
[[Dosya:Pelopennesian War, Walls Protecting the City, 431 B.C..JPG|thumb|320px|left|MÖ 431'de Atina'yı çevreleyen surlar]]
İlk belgelenen topyekün savaş, MÖ 431 ve 404 yılları arasında [[Atina]] ve [[Sparta]] arasında yapılan ve [[Tukididis]] tarafından anlatılan [[Mora Savaşı]]'dır. Önceleri, Yunan savaşları kısa ve dini bakımdan törenleştirilmiş bir şekildeydi. [[Hoplit]] birlikleri savaş alanında karşılaşırlar ve savaş bir gün içinde sonuçlanırdı. Ancak Mora Savaşı yıllarca sürdü ve diğer şehirlerin de katılmasıyla hemen hemen tüm kaynaklar savaş için harcandı. [[Milos adası]]nda daha önce görülmemiş genişlikteki alanda halka zulmedildi, insanlar ya katledildi ya da köleleştirildi. Savaş Yunan dünyasını yeniden şekillendirdi, birçok bölge fakirleşti, büyük Atina gücünü kaybetti ve asla tekrar kalkınamadı.
 
İlk belgelenen topyeküntopyekûn savaş, MÖ 431 ve 404 yılları arasında [[Atina]] ve [[Sparta]] arasında yapılan ve [[Tukididis]] tarafından anlatılan [[Mora Savaşı]]'dır. Önceleri, Yunan savaşları kısa ve dini bakımdan törenleştirilmiş bir şekildeydi. [[Hoplit]] birlikleri savaş alanında karşılaşırlar ve savaş bir gün içinde sonuçlanırdı. Ancak Mora Savaşı yıllarca sürdü ve diğer şehirlerin de katılmasıyla hemen hemen tüm kaynaklar savaş için harcandı. [[Milos adası]]nda daha önce görülmemiş genişlikteki alanda halka zulmedildi, insanlar ya katledildi ya da köleleştirildi. Savaş Yunan dünyasını yeniden şekillendirdi, birçok bölge fakirleşti, büyük Atina gücünü kaybetti ve asla tekrar kalkınamadı.
[[Otuz Yıl Savaşları]] da topyekün savaşa örnek gösterilebilir.<ref>http://www.historylearningsite.co.uk/military_developments_thirty.htm</ref> Bu savaş MS 1618 ve 1648 yılları arasında modern [[Almanya]]'nın sınırları içinde yapılmıştır. Hemen hemen tüm büyük Avrupa ülkeleri savaşa katıldı ve tüm ekonomilerini savaş için kullandılar. Sivil halk harap edildi. Sivil zayiatı (açlık ve salgın hastalıklardan ölenler de dahil olmak üzere) yaklaşık olarak 25-30% civarında tahmin edilmekte.<ref>[http://historymedren.about.com/library/text/bltxtgermany16.htm Germany - The Thirty Years' War - The Peace of Westphalia]</ref><ref>[http://www.czech.cz/en/czech-republic/history/all-about-czech-history/the-thirty-years-war/ Otuz Yıl Savaşları]</ref> Savaş boyunca ordular büyüdükçe büyüdü ve askerleri savaş alanında tutmak için ücret olarak ganimetler verildi.
 
[[Otuz Yıl Savaşları]] da topyeküntopyekûn savaşa örnek gösterilebilir.<ref>http://www.historylearningsite.co.uk/military_developments_thirty.htm</ref> Bu savaş MS 1618 ve 1648 yılları arasında modern [[Almanya]]'nın sınırları içinde yapılmıştır. Hemen hemen tüm büyük Avrupa ülkeleri savaşa katıldı ve tüm ekonomilerini savaş için kullandılar. Sivil halk harap edildi. Sivil zayiatı (açlık ve salgın hastalıklardan ölenler de dahil olmak üzere) yaklaşık olarak 25-30% civarında tahmin edilmekte.<ref>[http://historymedren.about.com/library/text/bltxtgermany16.htm Germany - The Thirty Years' War - The Peace of Westphalia]</ref><ref>[http://www.czech.cz/en/czech-republic/history/all-about-czech-history/the-thirty-years-war/ Otuz Yıl Savaşları]</ref> Savaş boyunca ordular büyüdükçe büyüdü ve askerleri savaş alanında tutmak için ücret olarak ganimetler verildi.
 
== 18. ve 19. yüzyıllar ==
 
=== [[Fransız İhtilali]] ===
 
[[Fransız İhtilali]] topyeküntopyekûn savaşla ilgili bazı kavramları ortaya çıkarmıştır. Genç cumhuriyet kendini Avrupalı devletlerin tehdidi altında buldu. Çözüm, [[Jacobin Club|Jacobin]] hükmetine göre, milletin bütün kaynaklarını savaş gücüne dönüştürmekti - bu [[levée en masse]]'nin gelişidir. Milli Meclis'in [[23 Ağustos]] [[1793]]'teki emri Fransız savaş gücünün büyüklüğünü açıkça gözler önüne sermektedir:
 
<blockquote style="border: 1px solid blue; padding: 0.5em 0.8em;">Şu andan itibaren, düşmanları Cumhuriyetin topraklarından atılana dek bütün Fransızlar ordunun emri altındadır. Gençler savaşacak; evli erkekler silah yapıp ordulara taşıyacak; kadınlar çadır, giyecek dikecek ve hastanelerde çalışacak; çocuklar ketenden sargı bezi dokuyacak; yaşlı erkekler meydanlara gidip savaşçıları cesaretlendirecek ve Cumhuriyetin öfkesini duyuracak.</blockquote>
 
=== Taiping Ayaklanması ===
Tàipíng Tiānguó'nun (太平天國, Wade-Giles T'ai-p'ing t'ien-kuo) (Kusursuz Barışın Cennet Krallığı) [[Qing hanedanı]]'ndan çekilmesiyle çıkan '''[[Taiping Ayaklanması]]'''yla ([[1850]]-[[1864]]) modern [[Çin]]'deki ilk topyekün savaş örneği görülmüş oldu. Tàipíng Tiānguó'nun hemen hemen tüm vatandaşları imparatorluğun güçleriyle savaşması için askerî eğitimden geçirildi ve orduya katıldı.
 
Tàipíng Tiānguó'nun (太平天國, Wade-Giles T'ai-p'ing t'ien-kuo) (Kusursuz Barışın Cennet Krallığı) [[Qing hanedanı]]'ndan çekilmesiyle çıkan '''[[Taiping Ayaklanması]]'''yla ([[1850]]-[[1864]]) modern [[Çin]]'deki ilk topyeküntopyekûn savaş örneği görülmüş oldu. Tàipíng Tiānguó'nun hemen hemen tüm vatandaşları imparatorluğun güçleriyle savaşması için askerî eğitimden geçirildi ve orduya katıldı.
Savaş sırasında iki taraf da diğerini kaynaklarından yoksun bırakmak istedi ve tarım alanarını yok etmek standart taktik haline geldi. Karşı tarafın direncini kırmak için ele geçirilen düşman şehirlerinden yüksek vergiler alındı ve katliamlar yapıldı. Bu savaşa siviller de katıldığı için ve iki taraf da sivillere de saldırdığı için topyekün savaştır. Savaşta 20 ilâ 50 milyon kişi öldü. Bunun anlamı bu savaş [[I. Dünya Savaşı]]'ndan, hatta rakamlar doğruysa [[II. Dünya Savaşı]]'ndan bile kanlı bir savaştı.
 
Savaş sırasında iki taraf da diğerini kaynaklarından yoksun bırakmak istedi ve tarım alanarını yok etmek standart taktik haline geldi. Karşı tarafın direncini kırmak için ele geçirilen düşman şehirlerinden yüksek vergiler alındı ve katliamlar yapıldı. Bu savaşa siviller de katıldığı için ve iki taraf da sivillere de saldırdığı için topyeküntopyekûn savaştır. Savaşta 20 ilâ 50 milyon kişi öldü. Bunun anlamı bu savaş [[I. Dünya Savaşı]]'ndan, hatta rakamlar doğruysa [[II. Dünya Savaşı]]'ndan bile kanlı bir savaştı.
 
== 20. Yüzyıl ==
 
=== I. Dünya Savaşı ===
 
[[Avrupa]]'nın hemen hemen tamamı '''[[I. Dünya Savaşı]]''' için seferber olmuştur. Genç erkekler imalat işlerinden çıkartılıp yerlerine kadınlar çalıştırıldı. Sivil yerlerde tüketime sınırlama getirildi.
 
[[Britanya]]'daki topyeküntopyekûn savaşın özelliklerinden biri de sivil halkın dikkatini savaşa çekmek için [[propaganda]] posterlerinin kullanılmasıdır. Posterler halkın ne yemeleri ve ne işle uğraşmaları konusundaki kararlarını etkilemek (kadınlar hemşire olarak veya mühimmat fabrikalarında işçi olarak kullanıldılar), ve savaşta ülkelerini desteklemelerini sağlamak için kullanıldı.
 
[[Neuve Chapelle Savaşı]]'ndaki başarısızlıktan sonra, İngiliz başkomutanı [[Mareşal]] Sir [[John French]] bu başarısızlığın nedeninin yeteri kadar top mermisinin bulunmaması olduğunu açıkladı. Bu [[1915 Mermi Krizi]]'ne yol açtı ve Liberal Parti hükümeti düştü. Sonradan yine liberallerin baskın olduğu bir koalisyon oluşturuldu ve [[Lloyd George]] Cephane Bakanı olarak atandı. Bu İttifak kuvvetleri batı kanadında kalmayı başardığı sürece tüm ekonominin savaşa yönlendirileceği anlamına geliyordu.
Satır 46 ⟶ 55:
 
=== [[Kurtuluş Savaşı]] ===
 
[[I. Dünya Savaşı]]'ndan yenik ülkeler arasında çıkan [[Osmanlı Devleti]]'nin topraklarının hemen hemen tamamı [[Sevr Antlaşması]] ile İtilaf Devletlerince paylaşılmaş durumdaydı. 1919-1922 yılları arasında gerçekleşen ve 11 Ekim 1922'de imzalanan [[Mudanya Mütarekesi]] ile fiilen, 24 Temmuz 1923'te imzalanan [[Lozan Antlaşması]] ile resmen sona eren Kurtuluş Savaşı'nda, tüm Türk halkı vatanını kurtarmak için savaşmıştır. Türk Komutanlarının stratejileri sayesinde Türk askerlerinin cephe gerisinde de savaşması bu taktiğe bağlı gelişmiş ve Türk askeri çok daha az kayıp vererek savaşı sürdürmüştür. [[Tekâlif-i Milliye Emirleri]] bunu açıkça ortaya koymaktadır;
<blockquote style="border: 1px solid blue; padding: 0.5em 0.8em;">
 
# Her ilçede bir tane [[Tekalif-i Milliye Komisyonu]] kurulacak.
# Halk, elindeki silah ve cephaneyi 3 gün içinde orduya teslim edecek.
Satır 58 ⟶ 69:
# Tüm demirci, dökümcü, nalbant, terzi ve marangoz gibi iş sahipleri ordunun emrinde çalışacak.
# Halkın elindeki araçlar aylık 100&nbsp;km. askeri ulaşım yapacaklar.
 
</blockquote>
 
=== II. Dünya Savaşı ===
 
==== Birleşik Krallık ====
 
{{Quote box
| align=rigth
| width=33%
| quote="...1914'ten çok bariz bir fark daha var. Savaşan devletlerin tüm halkı savaşın içinde; sadece erkekleri değil, kadınları ve çocukları da. Her yerde cepheler görülebilir. Şehirlerde, sokaklarda siperler kazıldı. Bütün köyler takhim edildi. Bütün yollar kapatıldı. Ön cepheler fabrikaları kullanıyor. Tüm işçiler farklı silahlarla; ama aynı yürekle birer asker."
| source=[[Winston Churchill]] radyoda, [[18 Haziran]] ; ve [[Avam Kamarası]] [[20 Ağustos]], [[1940]]:<ref>Winston Churchill ''[http://www.winstonchurchill.org/i4a/pages/index.cfm?pageid=420 The Few]'' Churchill Merkezi</ref>
|}}
[[II. Dünya Savaşı]]'nın başlamsından önce, [[Birleşik Krallık]] [[I. Dünya Savaşı]]'ndaki tecrübelerine dayanarak her an yeni düşmanlarla savaşmak zorunda kalabileceğini biliyordu. Bu yüzden ülke ekonomisinin savaşa seferber edilmesine izin verecek bir yasa çıkarmaya koyuldu.
Satır 79 ⟶ 93:
 
==== Almanya ====
 
{{Quote box
| align=right
| width=35%
| quote="Soruyorum size: TopyekünTopyekûn bir savaş mı istiyorsunuz? Eğer gerekirse, bugün hayal edebileceklerimizden daha büyük ve daha radikal bir savaş istiyor musunuz?"
| source=[[Nazi]] [[Propaganda]] Bakanı [[Joseph Goebbels]] [[18 Şubat]] [[1943]], [[Sportpalast konuşması]] <ref>[http://www.calvin.edu/academic/cas/gpa/goeb36.htm İlgili konuşma] {{En}} 16 Ağustos 2012 tarihinde erişilmiştir</ref>
|}}
Aslında [[Almanya]] savaşa [[Blitzkrieg]] (Yıldırım Savaşı) konsepti altında başlamıştı. [[Joseph Goebbels]]'in [[18 Şubat]] [[1943]]'teki [[Sportpalast konuşması]]na kadar da böyle devam etti. Örneğin, kadınlar silah altına alınmıyor veya fabrikalarda çalıştırılmıyordu. Nazi partisine göre kadınların yerleri evleriydi ve muhalifler üretimde kadınlara önemli yerler verseler bile bu görüşlerini değiştirmediler.
Satır 90 ⟶ 105:
 
==== Sovyetler Birliği ====
 
[[Dosya:Sovyetler birliği 2.dünya savaşı.jpg|thumb|left|200px|II. Dünya Savaşı sırasında Sovyetler Birliği'nde yayımlanan bir poster]]
 
[[Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği|Sovyetler Birliği]]'nin (SSCB) ekonomi sisteminin, ekonomiyi ve toplomu savaşa yönlendirebilecek bir yapısı vardı. Almanlar 1941'de SSCB'ye girince, fabrikaların ve işçilerin [[Ural Dağları|Urallar]]'ın doğusuna taşınmasına karar verildi. Sadece savaşa katkıda bulanabilecek fabrikalar doğuya taşındı.
 
II. Dünya Savaşı'nın Avrupa sahnesinin doğu cephesinde 22 Haziran 1942'den 9 Mayıs 1945'e kadar sürekli savaş vardı. Burası asker, ekipman ve zayiat miktarı olarak tarihteki en büyük savaş sahnesiydi ve eşi görülmemiş acımasızlığı, yıkımı, sayısız ölümleriyle bilinir. Kilometrelerce uzunluktaki cephelerde milyonlarca [[Wehrmacht|Alman]] ve [[Kızıl Ordu|Sovyet]] birliği savaştı. Burası [[II. Dünya Savaşı]]'nın açık ara en ölümcül sahnesidir. Uzmanlar, [[Adolf Hitler|Hitler]]'in ordularına karşı savaşarak ya da [[POW|esir kamplarında]] ölen 8.7 milyon askerle birlikte, toplam 27 milyon Sovyet vatandaşının savaşta öldüğüne inanıyor. Milyonlarca sivil açlıktan, katliamlardan veya başka sebeplerden hayatını kaybetti.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/4530565.stm Liderler Sovyetlerin savaştaki kayıpları için yas tutuyor]</ref>
 
[[Leningrad Kuşatması]]'nda, yeni üretilen [[T-34]] tankları fabrikadan çıktığı gibi, boyanmadan cepheye sürüldü. Bu SSCB'nin [[Büyük Vatanseverlik Savaşı]]'na bağlılığını ve hükümetin topyeküntopyekûn savaş politikasını nasıl uyguladığını göstermektedir.
 
Rus halkının daha iyi çalışmasını sağlamak için, [[Komünizm|komünist]] hükümeti insanların anavatanlarına olan sevgisini artırmaya çalıştı hatta [[Rus Ortodoks Kilisesi]]'nin yeniden açılmasına bile izin verdi.
 
==== Kayıtsız Şartsız Teslim Oluş ====
 
{{Quote box
| align=right
| width=35%
| quote="[[Dresden'in bombalanması|Dresden]] mühimmat üretimin ve hükümetin merkezi, batıdan doğuya geçiş noktasıydı. Ama şimdi hiçbiri değil."
| source=Hava Mareşali [[Arthur Harris]], [[29 Mart]] [[1945]]:<ref>Longmate, Norman; ''The Bombers'', Hutchins & Co, (1983), ISBN 0-09-151580-7 Page 346</ref>
|}}
Birleşik Devletler II. Dünya Savaşı'na girdikten sonra, [[Franklin D. Roosevelt]] [[Casablanca Konferansı]]'nda Müttefik Devletler'in hedefinin [[Mihver Devletleri]] Almanya, İtalya ve Japonya'nın kayıtsız şartsız teslim olmasını sağlamak olduğunu belirtti. Mihver Devletleri bu açıklamadan önce savaşı kaybettiklerini kabul etselerdi, şartlı bir ateşkesi görüşebilirlerdi.
Satır 111 ⟶ 129:
 
=== Soğuk Savaş Dönemi ===
 
II. Dünya Savaşı'ndan sonra daha güçlü ve yıkıcı silahlara sahip olmalarına rağmen hiçbir devlet bu derece büyük bir savaşa girmedi. Nükleer silahların kullanımı, II. Dünya Savaşı'nda olduğu gibi ülkelerin tamamen seferber edilmesi ve tüm kaynakların savaş için kullanılması yerine, savaşı birkaç saatte bitirebilir. Bu tip silahlar barış zamanlarında nispeten daha makul savunma bütçeleriyle üretildikleri için her yönden büyük devletlerin işine gelir.
 
Satır 118 ⟶ 137:
 
=== Soğuk Savaş sonrası ===
 
Soğuk savaş sonrasındaki güvenli ortamda, sanayileşmiş devletler ordularını küçülttüler. Zorunlu askerliğin yerine gönüllülerden oluşan birlikler kuruldu ve büyük ordularla başa çıkabilmeleri için daha ağır bir eğitim altında iyice profesyonelleştirildiler. Ordusunun hacmine çok güvenen [[Rusya]] bile şu anda bu sisteme yönelmektedir.
 
Günümüzde kalkınmış ülkeler topyeküntopyekûn savaş ihtimalinden uzaklar. Tüm ülkelerin ekonomileri birbirleri ile bağlantılı olduğu için, savaşmak ekonomileri de riske atmak anlamına gelir. Bu yüzden küresel ticaretin büyümesi, küresel istikrarın sağlanmasında önemli bir faktördür. Hatta rakip devletler bile birbirleriyle ticaret yaparlar, ve savaşarak kazanacaklarından fazlasını riske ederler. Örneğin, [[Çin]] ve [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]] Pasifik Asya'daki rakip güçlerdir. Ancak ikisin de ekonomisi diğerine bağlıdır ve birbirlerinin ekonomik başarılarının devamlılığından çıkar sağlarlar.
 
== Ayrıca bakınız ==
 
* [[Askerlik]]
* [[Levée en masse]]