|
'''Platana''', [[Akçaabat]]’ın eski adıdır. [[Çınar]] ağacı anlamına gelen [[Yunanca]] ''Plàtanos''‘tan (Πλάτανος; Latince ''Platanus'') geldiği sanılır. Osmanlı kaynaklarında Pulathane olarak geçer.
{{Coord|41|01|N|39|35|E|type:city_region:TR|display=title}}
{{diğer anlamı2|Akçaabat}}
{{Türkiye ilçe bilgi kutusu
| ad = Akçaabat
| harita = Trabzon in Turkey.svg
| harita boyut = 250px
| harita açıklama = [[Türkiye|Türkiye'de]] yeri
| harita1 =
| harita1 boyut = 250px
| harita1 açıklama =
| harita2 = Trabzon (tr).svg
| harita2 boyut = 200px
| harita2 açıklama = Trabzon ili haritası
| latd =
| latm =
| lats = *
| latNS =
| longd =
| longm =
| longs =
| longEW =
| il = Trabzon
| bölge = [[Karadeniz Bölgesi]]
| kaymakam = Soner Şenel<ref>http://www.akcaabat.gov.tr/idari-yapi/152-kaymakamlik.html</ref>
| belediye başkanı = Şefik Türkmen ([[Adalet ve Kalkınma Partisi|AK Parti]])
| yüzölçümü = 385
| yüzölçümü_ref =
| rakım = 10
| rakım_ref =
| posta kodu = 61300
| alan kodu = 0462
| plaka kodu = 61
| website = [http://www.akcaabat.bel.tr Akçaabat Belediyesi]
}}
'''Akçaabat''', [[Trabzon]] ilinin bir [[ilçe]]si olup, [[Vakfıkebir]] ve [[Çarşıbaşı]]'nın doğusunda, [[Trabzon]]'un 13 km. batısında, [[Düzköy]] ve [[Maçka]]'nın kuzeyinde yer almaktadır. Trabzon ilinin nüfusu ile en büyük ilçesi olan Akçaabat, köftesiyle ve horonuyla meşhurdur. İlçede 90'lı yılların sonuna kadar, tütün oldukça önemli bir yere sahipti. Yöre halkı tarafından Akçaabat, il içinde il olarak görülür. Akçaabat'ın futbol takımı ([[Akçaabat Sebatspor]]) Türkiye Cumhuriyeti ile yaşıt olup, Türk futbolunda 1. Lig'e çıkan ilk ilçe takımıdır.
Osmanlı ülkesine sığınan Gürcü prensesi [[Sopio Gurieli]]'nin mezarı burada bulunuyordu.
== Etimoloji ==
Kentin bilinen en eski adı [[Platana]] olup, [[Yunanca]] "[[çınar]] ağacı" <ref>[http://www.karalahana.com/karadeniz/trabzon_akcaabat.htm Trabzon Akçaabat]</ref> anlamına gelmektedir. 19. yüzyılda bu adın deforme edilmesiyle Pulatane, Pulathane adları oluşturulmuştur. Bıjışkyan (1817) seyahatnamesinde kentin adı hakkında şu açıklamayı yapmıştır:
''"Platana, altı mil uzakta [[Yoros]] Koyu’nun içinde bir kasabadır. Platana çınar ağacı demektir, çünkü eskiden bura halkı aynı ağaca tapardı. Bununla beraber, bazıları Polathane yani ‘[[demir]] [[fabrika]]sı’ olarak zikrederler”'' <ref>[http://www.karalahana.com/karadeniz/trabzon_akcaabat.htm Akççabat, Bıjışkyan]</ref> Kentin adının ticaretin gelişmesi ve paranın bolluğundan dolayı, beyaz evlerinden dolayı veya eski [[Türkçe]]den kaynaklanan batıdaki [[şehir]] anlamına geldiği de iddia edilmiştir.
== Tarihçe Kaynak==
* [http://pontosworld.com/index.php/pontus/regions/171-platana-akcaabat “Platana - Πλάτανα – Akçaabat”]
[[Dosya:Samochód „NYSA” na ulicy miasteczka - Aqčaabad k. Trapezuntu - 001043n.jpg|thumb|220px|Akçaabat'tan bir görünüm (1967)]]
Türkler ilçeye 12. yüzyıl'dan itibaren Selçuklu döneminde Türkmen beylerinin bölgeyi fethetmesiyle yerleşmeye başlamışlardır. [[Fatih Sultan Mehmet]] tarafından 1461 yılında fethedilen Akçaabat’ta [[Roma]], [[Bizans İmparatorluğu|Bizans]], [[Trabzon İmparatorluğu]] ve [[Osmanlı dönemi]]ne ait tarihi yapıt ve izlere rastlamak mümkündür. Akçaabat‘ın, [[Osmanlı dönemi]]ne ait kaynaklarda şehir merkezi “Pulathane”, ilçe geneli ise “Akçeabâd” olarak geçmektedir. Cumhuriyet döneminde büyük bölümü [[Yunanca]] olan Akçaabat köy adları<ref>[http://www.lahana.org/eski_forum/trabzon_eski_koy_adlari.html Trabzon eski (Rumca) ve yeni (Türkçe) köy adları listesi]</ref> da değiştirilerek yerlerine [[Türkçe]] isimler konulmuştur.
Kronolojik sıralama ile '''Akçaabat''' için önemli olayları şu şekilde sıralamak mümkündür;
{{ portal|Türkiye -taslak}} ▼* MÖ 700{{kaynak belirt}} : '''Akçaabat''', [[Kolhis]] ülkesinde [[Miletos]] ticaret kolonilerinin bir uzantısıdır.
* MÖ 2. yy : '''Akçaabat''' [[Pontus Krallığı]]’nın eline geçer.
* [[1214]] : '''Akçaabat''' [[Trabzon İmparatorluğu]]'nun eline geçer.
* [[1461]] : '''Akçaabat''' [[Trabzon]] ile birlikte [[Fatih Sultan Mehmet]] tarafından [[Osmanlı Devleti]]’nin topraklarına katıldı.
* [[1797]] : '''Akçaabat'''ta büyük bir [[veba]] salgını meydana geldi.
* [[1810]] : '''Akçaabat''' tarihi açısından [[Osmanlı dönemi]]nin en önemli olayı [[Sargana Savunması]]dır.
* [[1880]] : [[Akçaabat Belediyesi]] kuruldu
* [[1884]] : '''Akçaabat''', [[Teşkilat Nizamnamesi]] gereği [[ilçe]] kimliğini kazandı.
* [[1893]] : '''Akçaabat'''ta kolera salgını meydana geldi.
* 20 Nisan [[1916]] : [[I. Dünya Savaşı]] sırasında [[Çarlık Rusya]]’sı '''Akçaabat'''’ı işgal etmiştir.
* 17 Şubat [[1918]] : Düşman işgalinden kurtulan '''Akçaabat''', [[Cumhuriyet Dönemi]]nde kültür, sanat, eğitim, ticaret gibi alanlarda hızla gelişen bir ilçe durumuna gelmiştir.
* [[1923]] : Kentin [[Hristiyanlık|Hristiyan]] [[Rum]] ahalisi mübadele ile [[Yunanistan]]'a gönderilmiştir.
* [[20 Haziran]] [[1990]] : Büyük bir [[sel]] felaketi meydana gelmiştir.
Şehrin tarihinde [[1810]] yılı [[Ramazan ayı]] ayrı bir yer tutar. Bu tarihte [[Rus]] donanması [[Sargana mevkii]]ne çıkarma yapmak istemiştir. Akçaabat halkı 48’i kadın olmak üzere 969 kayıp vererek yurdu savunmuştur. [[I. Dünya Savaşı]] sırasında [[20 Nisan]] [[1916]] tarihinde [[Çarlık Rusya]]’sı Akçaabat’ı işgal etmiş; ancak bu işgal de uzun sürmemiş ve [[17 Şubat]] [[1918]]'de Akçaabat işgalden kurtulmuştur. Bir rivayete göre bu savunmada kahramanca başarı gösteren Salih Ağa isimli bir terzi, dönemin Osmanlı sultanı tarafından kendisine bir yerleşim yeri verilerek (şu anki Akçaköy) ödüllendirilmiştir. Bu savunmada rol alan değişik ailelere de değişik yerlerde istihkam hakkı verilmiştir.{{kaynak belirtilmeli}}
== Nüfus ==
{{Türkiye ilçe nüfus/Trabzon/Akçaabat}}
== Ekonomi ==
[[Balıkçılık]], [[fındık]], [[zeytincilik]], [[turizm]] ve [[hayvancılık]] ilçenin başlıca gelir kaynağıdır.
== Kültür ==
[[Dosya:Horon karadeniz.jpg|300px|thumb|right|Horon, Akçaabat'ın geleneksel oyunlarındandır.]]
Trabzon yöresine özgü tüm ögeleri bünyesinde barındıran Akçaabat kendine has [[gelenek]]leri şunlardır. Kemençe, Davul-Zurna ve Bağlama geleneksel çalgılardandır.
* [[Kalandar]]
* [[Hıdrellez]]
* [[Mart Dokuzu]]
* [[Alaturbi]]
== Ayrıca bakınız ==
* [[Trabzon İmparatorluğu]]
* [[Akçaabat Köftesi]]
* [[Horon]]
* [[Akçaabat Sebatspor]]
== Kaynakça ==
{{Kaynakça|2}}
== Dış bağlantılar ==
{{Commonscat}}
* [http://www.akcaabat.gov.tr/ Akçaabat Kaymakamlığı]
{{Trabzon ilçeler}}
{{Akçaabat mahalleleri}}
[[Kategori:Akçaabat| ]]
[[Kategori:Trabzon ilinin ilçeleri]]
| 