Hıyanet-i Vataniye Kanunu: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
maddeleri gösteren dış bağlantı eklendi
II. Niveles (mesaj | katkılar)
k düzenleme AWB ile
2. satır:
 
== Tarihi ==
Türkiye'de vatana ihanet suçu ilk kez [[Türkiye Büyük Millet Meclisi| Büyük Millet Meclisi]] (Bugünkü adıyla Türkiye Büyük Millet Meclisi) tarafından 29 Nisan 1920'de çıkarılan 2 numaralı Hıyanet-i Vataniye Kanunu ile düzenlenmiştir. Bu kanun uyarınca, "Büyük Millet Meclisinin meşruiyetine isyana yönelik sözlü, yazılı veya eylemli muhalefet ve fesatlıkta bulunanlar vatan haini sayılır." (Madde 1) "Fiilen vatan hainliğinde bulunanlar asılarak idam edilir." (Madde 2) "Vaiz ve hitabet suretiyle alenen ve çeşitli zeminlerde söz ve hareketleriyle vatan hainliği cürmüne tahrik ve teşvik edenlerle işbu tahrik ve teşviki yazı ve resimlerle yayanlar geçici küreğe konulurlar." (Madde 3) "Vatana ihanet sanıklarının yargılanması en çok 24 gün içinde karara bağlanır (Madde 7) ve temyiz edilemez." (Madde 8)
 
TBMM tarafından çıkarılan ikinci kanun olan Hıyanet-i Vataniye Kanunu, İttihat ve Terakki hükümetince Birinci Dünya Savaşı sırasında çıkarılan Hıyanet-i Askeriye Kanunu'ndan esinlenmiştir. Belirgin amaç, o aşamada henüz otoritesi ve meşrutiyeti tartışmalı olan TBMM'ye yönelik muhtemel direnişleri kırmaktır. Bu kanunu daha iyi uygulamak için 18 Eylül 1920'de kurulan [[İstiklal Mahkemeleri]], 1923'e kadar olan dönemde 1000 ila 1500 arası idam kararı vermiştir.<ref>Prof. Dr. Ergün Aybars, ''İstiklal Mahkemeleri'', s. 155</ref>
 
15 Nisan 1923'te çıkarılan 335 sayılı kanunla, saltanatın ilgasına ilişkin kanuna ve TBMM'nin meşruiyetine yayın yoluyla muhalefet etmek vatana ihanet kapsamına alınmıştır.<ref>Ahmet Demirel, Birinci Mecliste Muhalefet, sf. 527-531.</ref>