Müneccimbaşı Ahmed Dede: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
YBot (mesaj | katkılar)
Parametre güncelleme
→‎top: düzenleme AWB ile
5. satır:
Babası Lütfullah Efendi [[Karaman Eyaleti]]ne bağlı [[Ereğli, Konya|Ereğli]] kasabasından Selanik'e yerleşmiş olan Müneccimbaşı Ahmed Dede, 1631 yılında burada dünyaya geldi. Bir müddet baba mesleği olan çulhacılık mesleğini icra etti ve Selanik [[Yahudiler|Yahudi]] toplumu ile temaslarında [[İtalyanca]] ve [[İspanyolca]] da öğrendi. Bir süre sonra Selanik [[Mevlevilik|mevlevihanesi]] şeyhi Mehmed Efendi'ye intisap ederek mevlevi oldu ve tahsiline, zahiri ilimlerle birlikte, burada başladı. 1665’de [[İstanbul]]’a geçen Müneccimbaşı, önce Galata mevlevihanesi şeyhi Arzî Dede'nin hizmetine girdi. Dönemin ünlü alimlerinden Minkarîzade İbrahim Geredi ve Ahmed Nahlî Efendilerden tefsir, hadis ve fıkıh okudu. Ardından [[Kasımpaşa, Beyoğlu|Kasımpaşa]] Mevlevihanesi’nde Şeyh Halil Efendi’ye intisap ederek on beş sene derslerinde bulundu. Aynı dönemde dersîâm Salih Efendi'den mantık, felsefe, heyet ve tıp da tahsil etti.
 
1668'de Müneccimbaşı Mehmet Efendi’nin vefatı üzerine Şeyhülislamın da onayıyla Saray’a [[müneccimbaşı]] olarak tayin edildi ve kısa zamanda padişah IV. Mehmed'in musahipleri arasına girdi. "Avcı" IV. Mehmed’in av partilerinden önce padişaha verdiği tüyolarla saray erkânının gözünde müstesna bir yer edindi. [[Kemer, Biga|Kemer]] ve [[Biga, Çanakkale|Biga]] kazaları kendisine [[arpalık]] olarak verildi.<ref>''Padişah-ı âlem-penâh hazretleri, fende mahir ve istihrac-ı ahkâm-ı nücumiyyede kemâli zahir olan Müneccimbaşı Ahmed Efendi'yi huzur-u hümâyunlarına davet buyurup, Mevlâna-yı müşarün ileyh-i imtihan içün, Enderun ağalarından biri yerinde, bir kıt'a billûr pinhan kıldıktan sonra, Mevlâna'ya teklif-i temyiz ve beyan olundukta, derhâl âlât-ı nücumiyye i'maliyle evsafından haber verip, fen-ni merkumda kemal-i istihdam ve zayirçe bast ittiği kâğıda nazar esnasında, bazı düyunu zahrında muharrer olduğuna nazar-ı hümayun müsadif olıcak, işinde cem'iyyet-i hatırına tefrika verecek halet kalmasın deyu latifeler ile mecmu' düyunun eda idecek akçe ihsan buyruldu.'' ([[Mehmed Raşid|Raşid]] Tarihi)</ref>
 
IV. Mehmed'in tahttan indirilmesi ile gözden düşen Ahmed Dede, 1687 yılında müneccimbaşılık ve diğer resmi görevlerinden azledilerek [[Mısır]]’a sürgün edildi. Mısır'a vezir tayin edilen manevi oğlu [[Moralı Hasan Paşa]] ile önce Mısır’a, sonra Mekke’ye (1690), ardından [[Medine]]’ye (1690) geçen Ahmed Dede, burada tefsir, hadis gibi dersler okuttuktan sonra Mekke’ye giderek Mekke Mevlevihanesi’ne şeyh oldu (1700) ve 1702 yılında burada vefat etti.