Türkiye-Yunanistan nüfus mübadelesi: Revizyonlar arasındaki fark

Türkiye-Yunanistan nüfus mübadelesi hakkındaki eleştiriler genel olarak iki husus üzerinde toplanmaktadır. Birincisi, mübadelenin mecburi olmasıdır. Onca savaş ve kötü muamelelere rağmen doğup büyüdükleri, resmi vatandaşı oldukları ülkenin topraklarda kalan insanların, temel bir [[İnsan hakları|insan hakkı]] olan "yerleşme ve sehayat hürriyeti" aksine devletlerarası bir anlaşma üzerine zorla yerlerinden edilerek dilleri ve kültürleri yabancı topraklara gönderilmesinin bir "vatana iade" değil "iki sürgüne gönderme" olduğu iddia edilmiştir.<ref>Lewis, Bernard, ''Modern Türkiye'nin Doğuşu'', Çeviren: Metin Kıratlı, Türk Tarih Kurumu, Ankara 2000, ISBN 9751603036 s. 352</ref> İkinci eleştiri hususu "milliyet" kıstasının "dini aidiyet" üzerinden anlaşılmasıdır. Yani lisan olarak [[Türkçe]] konuşanlar dahil bütün [[Ortodoks Hristiyanlık|Ortodokslar]] Türkiye'den Yunanistan'a; buna karşılık yine lisanına bakılmaksızın [[Müslüman]] olan bütün halklar Yunanistan'dan Türkiye'ye gönderilmiştir. Hal böyle iken [[Katolik]] ve [[Protestanlık|Protestan]] [[Rum|Rumlar]]lar yerlerinde kalmıştır. Bu uygulama [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] "Millet Sistemi" anlayışının hâlâ işlevsel olduğunu göstermektedir. Ancak bu işlevin suiistimal edildiği; Anadolu'da Müslümanların yeni devletçe kurulmak istenen ulusal birliğe daha kolay uyum sağlayacağı ön kabulünde, Müslümanlık kıstasının Türklük kıstasına baskın olmasının etkili olduğu iddia edilmiştir.<ref>Emgili, Fahriye, ''Yunanistan'dan Mersin'e Köklerinden Koparılmış Hayatlar'', Bilge Kültür Sanat Yay., 1. Basım, İstanbul 2011, ISBN 978-605-5506-63-6 s. 47-48</ref>