Vikipedi

İbrahim Şinâsî: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Kafkasmurat (mesaj | katkılar)
Devriyeler
7.351 değişiklik
Gerekçe: + ansiklopedik olmayan bilgi eklentisi
Merahm (mesaj | katkılar)
Beyaz liste
17.620 değişiklik
Giriş kısmına d. t.'ni (ggaa) olarak ekledim. (bknz, Diğer Diller en, de, ro.)
20. satır:
| dipnot =
}}
'''İbrahim Şinasi''' (d. [[5 Ağustos]] [[1826]], [[İstanbul]] – ö. [[ 13 Eylül]] [[1871]], [[İstanbul]]), [[Osmanlı Devleti|Osmanlı]] gazeteci, yayımcı, şair ve oyun yazarı.<ref>İbrahim Agâh Çubukçu, Türk Düşünce Tarihinde Felsefe Hareketleri (Baskı: 2, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara: 1991), c. 174 - 1986 - 247 s. </ref>
 
Türk toplumunda [[Tanzimat]]’ın ilanı ile başlayan batılılaşma sürecinin ilk ve en önemli yazarlarındandır. Türk toplumunu batı tarzındaki şiirle tanıştıran ve tiyatro, makale gibi Batılı edebi türlerin ilk örneklerini veren Şinasi yenilikçi fikirleri ve edebiyat sahasındaki çalışmalarıyla kendi döneminin aydınlarını etkilemiş önemli bir isimdir.
27. satır:
 
== Hayatı ==
İstanbul’un Cihangir semtinde dünyaya geldi. Doğum tarihi tam olarak bilinmez. Farklı kaynaklarda 1824, 1826 veya 1827 yıllarında doğduğuna ilişkin bilgi vardır.<ref>Mustafa Nihat Özön, Ömer Faruk Akün, Ahmet Rasim, Ali Canip Yöntem gibi araştırmacı ve yazarlar doğum yılı olarak 1824'ü esas alırlar fakat yakın dostu ve araştırmacı yazar [[Ebüzziya Tevfik]] doğum yılının 1826 olduğunu dile getirmiştir.</ref> Bazı araştırmacılar doğum yılı bile belli olmayan Şinasi için 5 Ağustos 1826 tarihini verseler de belgeyle sabit olmadığından bu tarihin doğruluğu kesin olmaktan uzaktır. Bununla birlikte bugün sahip olunan belge niteliğindeki iki kaynağa göre doğum yılının 1826 olduğu tahmin edilmektedir. <ref>Ziyad Ebuzziya, Şinasi (Yayına hazırlayan Hüseyin Çelik) 1997, s.22-29</ref>
 
Babası, topçu yüzbaşı ''Mehmet Ağa'', annesi ise ''Esma Hanım'''dı.<ref> Hüseyin Tuncer, '''Arayışlar Devri Türk Edebiyatı I''', ''Akademi Kitabevi, 1996, s.29-32''.</ref> 1828'te babası Yüzbaşı Mehmet Bey'in [[Rusya]] ile yapılan savaşta [[Şumnu]]'da şehit düşmesiyle henüz iki yaşındayken yetim kaldı.<ref>{{Web kaynağı| url = http://www2.ogu.edu.tr/~tde/sinasi.htm | başlık = İbrahim Şinasi'ye dair Notlar | erişimtarihi = 2009-11-12 | ilk = Saadettin | son = Yıldız }}</ref>
36. satır:
Memuriyet hayatının on beş yaşından önce başladığı tahmin edilir.<ref name=alim>[http://www.islamansiklopedisi.info/dia/pdf/c39/c390104.pdf Alim Kahraman, Şinasi, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt 39, Yıl 2010]</ref> Annesi Tophane Müşirliği’nde binbaşı rütbesiyle görevli bir kişiyle evlenince üvey babası tarafından Tophane Müşiriyeti Mektubî Kalemi'ne kâtip adayı olarak girmesi sağlandı.<ref name=alim/> Burada görevli memurlardan İbrahim Efendi'den Arapça ve Farsça öğrendi. Aynı kalemde görevli eski adı Chateauneuf olan Reşat Bey'den Fransızca dersi aldı. Bu görevindeki çalışkanlığı ve başarısı nedeniyle, önce memurluk sonra hulefalık derecesine yükseltildi.
 
Tophane Müşiriyeti’ne verdiği bir dilekçe üzerine [[1849]]'da maliye alanında eğitim alması için devlet tarafından Paris'e gönderildi. [[Mustafa Reşid Paşa]] tarafından maliye eğitimine yönlendirildi.<ref name=alim/> ancak edebiyat ve dil konularındaki çalışmalarını sürdürdü. Oryantalist De Sacy Ailesi ile dostluk kurdu. [[Ernest Renan]]'la tanıştı, [[Alphonse de Lamartine]]'in toplantılarını izledi. Oryantalist Pavet de Courteille'e çalışmalarında yardım etti. Ünlü dilbilimci Paul Emile Littré ile tanıştı. Durûb-ı Emsâl-i Osmâniyye (Osmanlı darb-ı meselleri-atasözleri) adlı eseri hazırladı (1863’te basılmıştır). Bu eserde Türkçe atasözlerini Farsça ve Arapça karşılıkları ile karşılaştırdı; varsa Fransızca benzerlerini ilave etti.<ref name=tarik/> [[1851]]'de Société Asiatique'e üye seçildi. Buraya Kemal Efendi’den (Mart 1850) sonra üye olan ikinci Türk’tür.<ref name=alim/>
 
[[1854]]'te Paris dönüşünde bir süre Tophane Kalemi'nde çalıştı. Daha sonra Meclis-i Maarif Üyeliği'ne atandı. Kimi kaynaklara göre [[Encümen-i Daniş]]'te de görev yapmıştır. Koruyucusu Sadrazam [[Mustafa Reşit Paşa]]’nın görevinden ayrılması üzerine Meclis-i Maarif üyeliğinden çıkarıldı. Görevinden uzaklaştırılmasına sebep olarak memuriyete ve rütbesine yakışmayacak davranışlarda bulunması ve hatta sakalını tıraş etmesi gösterilmektedir. <ref name=alim/>[[Mustafa Reşit Paşa|Reşit Paşa]], [[1857]]'de yeniden sadrazam olunca, Şinasi de eski görevine döndü. 1858’de Mustafa Reşit Paşa’nın ölümünden sonra [[Yusuf Kamil Paşa]]’nın koruyuculuğunu kazandı .
"https://tr.wikipedia.org/wiki/İbrahim_Şinâsî" sayfasından alınmıştır