Gezegenimsi bulutsu: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k Seçkin içerik şablonları kaldırılarak ilgili tanımlar Vikiveri'ye aktarıldı |
II. Niveles (mesaj | katkılar) k düzeltme AWB ile |
||
1. satır:
[[Dosya:Ngc2392.jpg|right|thumb|3000 ışık yılı uzaklıktaki [[Eskimo bulutsusu]] (NGC 2392)]]
'''Gezegenimsi bulutsu''', başlangıç kütlesi sekiz [[Güneş]] kütlesinden az olan bir yıldızın [[hafif patlama]], kırmızı dev yıldızlarının dış katmanlarını atması, sonucunda oluşan gaz bulutuna verilen isimdir. Yıldızın geçirdiği değişim sonucu yıldızlararası ortama attığı dış katmanları, yani atmosferinden oluşur.
[[Yıldız]]ların kaderlerini belirleyen son basamakları neredeyse tamamen doğarken sahip oldukları [[kütle]]ye bağlıdır.
6. satır:
Başlangıç kütleleri sekiz [[Güneş]] kütlesinden az olanlar, hayatlarına gezegenimsi bulutsu ([[nebula]]) püskürterek son verirler. Yıldızdan geriye kalanlar ise [[beyaz cüce]]lerdir.
Fakat başlangıç kütleleri sekiz [[Güneş]] kütlesinden fazla olanlar, hayatlarına [[süpernova]] patlaması ile son verirler ve yıldızdan geriye kalanlar ise [[nötron yıldızı|nötron yıldızları]] veya [[karadelik]]lerdir.
[[Dosya:NGC6543.jpg|right|thumb|[[Kedi Gözü bulutsusu]], NGC 6543]]
== Oluşumu ==
Başlangıçtaki kütlesi sekiz Güneş kütlesinden küçük olan yıldız, çekirdek [[hidrojen]] yanmasını bitirip bir [[kırmızı dev]]e dönüşür.
Burada şimdi çekirdekte [[helyum]], [[karbon]] ve [[oksijen]] oluşturmak üzere yanar ve bu anda çekirdeğin çevresinde ince bir kabukta kalan hidrojen de yanmaya devam eder. [[Yıldız]], 1000 ile 10 000 kat arasında parlaklık artışı gösterir.
23. satır:
Zarfın bitimine doğru, yani kütle kaybının en fazla olduğu zaman yıldız titremeye başlar (puls atımı). Yüzey katmanları tekrar eden çevrimlerle genişler ve büzülür. Bu periyotlar birkaç aydan uzun yıllara kadar sürer. Bu tür puls yapan yıldızlara uzun dönemli değişenler denir.
[[Dosya:NGC7293 (2004).jpg|left|thumb|150px|650 [[ışık yılı]] uzaktaki bir
[[Yıldız]] tarafından püskürtülen zarf materyali zamanla genişleyerek bizim gezegenimsi bulutsu dediğimiz gaz kabuğunu oluşturur.
Gezegenimsi bulutsular tipik olarak Güneş'in 2/10'u kadar kütleye sahiptir. (Daha da kütleli olanlar da bulunmuştur.) Gaz kabuk saniyede 15 ile 30
Gezegenimsi bulutsular aslında merkezlerindeki [[yıldız]](lar) tarafından aydınlatılırlar. Bazıları küresel veya sarmal, bazıları çift kutupludur fakat bazılarında herhangi bir düzgün şekil yoktur. Ama her ne olursa olsun genellikle çok güzel görüntüleri vardır. Tabii bu güzel görüntüler de burada sonsuza dek durmaz, kabuk genişledikçe yıldızlararası ortamla birleşir ve dağılırlar.
| |||