'''Dersim ayaklanmaları''', [[Osmanlı Devleti]] döneminde o zamanki adıyla [[Tunceli (il)|Dersim]] bölgesinde çıkmış isyanlara verilen adlargenel ad.
[[Osmanlı Devleti|Osmanlı]] döneminde yüzyıllarca yurtluk ve ocaklık biçiminde özerk olarak yönetilen Dersim bölgesinde [[Tanzimat]] döneminireformlarını kabul etmeyen aşiretler tarafından ardı sıra birçok ayaklanma çıkmıştırçıkarılmıştır. İlk ayaklanma [[1847]] yılında çıkmıştır. [[Tanzimat]] reformları gereğince bütüntüm illerdeeyaletler mutlakvilayetlere otoritedönüştürüldü devleteve merkezi yönetime bağlandı. Bu yüzden [[Dersim]] bölgesindedebölgesi mutlakde otoritemerkezi sağlanmıştıryönetime bağlanmıştır. Dersim bölgesi [[Hozat]] merkez alınarak [[sancak]] yapılmıştır. AşiretBu, aşiret yönetimiyönetiminin bozulmuşturbozulmasına sebep olmuştur. Bölge aşiretleri ve halk, Osmanlı askeri yönetimini kabul etmeyip ilk ayaklanmayı gerçekleştirdi. Bu ayaklanmada aşiretler arasında çok büyük bir dayanışma gözlemlenmiştir. Özellikle [[Kureyşan]] aşiretinin liderliğiliderliğini gözeyaptığı çarptı. Bubu ayaklanma rahatOsmanlı Ordusu tarafından bastırılırbastırılmıştır.
Uzun bir süre sancak bozulsadamodeli yineuygulanamasa da merkezden asker gönderilerek güçlendirilmeyehayata geçirilmeye çalışıldı. Özellikle [[Gazi Ahmet Muhtar Paşa]]'nın Dersim ve birçok ile böyle politika öngörmesi ve doğunun mutlak otoriteyi kabul ettirilmeye çalışılması [[Dersim aşiretleri]] tarafından kabul edilmedi. O sıralardada Kafkasya'da Rus tehlikesine karşı yönetim doğudaki gücünü kafkasya konuşlandırmış durumda. [[Haydaran aşireti|Haydaran]] ve [[Demenan aşireti|Demenan]] aşiretleri plan kurarak ayaklanmanın çıkacağı zamanı iyi ayarladılar. Ve [[93 Harbi]] çıktığı zaman ayaklanmayı başlattılar. [[Gazi Ahmet Muhtar Paşa]] komutasında Kafkasya'ya giden ordu ayaklanma arasında kalır. Uzun bir süre süren çatışmalar sonucunda ordu uzun süre bölgede kaldı.Ayaklanmadan kurtulan ordu Kafkasya Cephesine gitti. Ve ilk defa bu ayaklanma [[Dersim aşiretleri]] tarafından kazanılan ilk zaferdir.
Bu isyan sonrasında bölgede yine asker kuvvetlenidirilmesi sonucu ve [[Ermeni]] çete görevlerinde kışkırtması ve desteği ile yeniden bir ayaklanma patlak verdi.
<br />Bölge yine sancak olunca özellikle [[Koçgiri aşireti|Koçgiri]] ve [[Şamuşaklı aşireti|Şamuşaklı]] aşiretleri önderliğinde yeni bir ayaklanma patlak verdi. Bu ayaklanma tam olarak bastırılmadığından sonraki sene [[Haydaran aşireti|Haydaran]], [[Demenan aşireti|Demenan]] ve [[Kureyşan aşireti|Kureyşan]] aşiretlerinin de katılımıyla ayaklanma büyüdü. Uzun süren çatışmalar sonucunda kazanan yine Dersim aşiretleri oldu. Ve [[1895]] yılındada sürüp gitti.
37. satır:
* [[1911]] yılında bütün dersim aşiretleri otoriteyi kabul etmeye başladı. Fakat buna sadece [[Haydaran aşireti|Haydaran]] aşireti boyun eğmedi. Ve ayaklandı. Ve bu ayaklanmayı tek başına sürdürdü. Zafer ilan etti.Bu zafer diğer aşiretleri yeniden diriltti.
* [[1914]] yılında [[Kırgan aşireti|Kırgan]] ayaklanma çıkardı. Bu ayaklanmaya Kırgan aşiretinin müttefiği [[Ferhatuşağı aşireti|Ferhatuşağı]] aşiretide katıldı. Ve ayaklanma büyüdü. İsyan uzun bir mücadele sonucu zor bastırıldı.
* [[1916]] yılında [[Seyit Rıza]]'nında teşvikiyle bölgede ilk defa bağımsızlık için ayaklanma çıktı. Bu isyan sonucu Dersim bölgesi bağımsızlaşsa da kendini tam olarak gösterememiştir. [[Dosya:UnutulanOsmanlı tarihDönemi Dersim Kürt Aşiretlerinin Ayaklanma Bölgesi.jpg|400px|küçükresim|sağ|DersimOsmanlı ayaklanmalarındaDevleti'nin Dersim-Erzincanson taraflarındazamanlarında Türkçıkan ordusununDersim [[Dersimliler|Dersimli]]Ayaklanmalarının [[Zazalar]]etkili veolduğu [[Kurmanclar]]bölge.(Kırmızı tarafındanile geri çekilmeye mecbur bırakılmasından sonra kısa süreliğine oluşan bağımsız bölgegösterilmiştir. (1917-1921)]]<ref>Koçgiri = kurmanc</ref>
Sonraki yıllarda [[Kürt]]lerin bağımsızlık ayaklanmalarına katılmayan Dersim [[1937]]-[[1938]] yıllarında [[Dersim İsyanı]] olarak yeniden ayaklandı. Bu isyanı [[Seyit Rıza]] gerçekleştirdi. Bu ayaklanma basıtırıldıktanbastırıldıktan sonra TürkiyeTürk yönetimini kabul edenetmek zorunda kalan aşiretler bir daha ayaklanamamıştır.
