Assos: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
içerik ve kaynakça genişletildi
Lpinart (mesaj | katkılar)
k imla ve ifade düzeltmeleri
9. satır:
Antik Çağ'ın büyük düşünürlerinden [[Aristo]]'nun bu kentte üç yıl yaşamış ve felsefe okulu kurmuş olması nedeniyle felsefe tarihi açısınan önem taşır. Assos, [[Pavlus]] tarafından da ziyaret edilmiştir ve kent bu nedenle Hıristiyanlarca kutsal olarak kabul edilir.
 
MÖ 900’lerde kurulan bu kentin en gözalıcı yeri en tepesine yapılmış olan, Dorik yapılı ''Athena Tapınağı''<nowiki/>'dır. Kentin ayrıca büyük bir amfitiyatrosu da vardır.
 
Günümüzde, şehrin olduğu dağın eteklerinde ve yamaçlarındaki Behramkale kenti halen aktiftir.
 
== Tarihçe ==
Assos kentinde ilk defa iskan edenlerin kim olduğu bilinmez ancak arkeolojik verilerden kentinkentte Tunç Çağı'ndan beri kesintisiz iskan edildiği anlaşılmaktadır.<ref name=esra>{{web kaynağı|soyadı1=Bakar|ad1=Esra|başlık=Assos Araştırma Tarihi ve Yapıları|url=https://www.academia.edu/25524277/Assos|yayıncı=İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Esntitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ocak 2014|erişimtarihi=25 Temmuz 2016}}</ref>
Bölge, M.Ö. 7. yy'da Lesbos Adası'ndan (Midilli) gelen [[Aiol]] kolonileri tarafından iskan edilerek gelişmiş, zenginleşmiştir. M.Ö. 6.yüzyılda [[Lidya Krallığı]] kıyılardaki hellen şehirleri üzerinde politik güç sağlamak istemiş ve bunun sonucunda Assos İ.Ö. 560'ta Lidya Krallığı'nın hâkimiyetine girmiştir. M.Ö. 546 yılında Perslerin Lidya hakimiyetine son vermesi sonucu Pers egemenliği başladı. Bu dönemde vergi siteminde değişiklik olmadı. Vergi toplayanlar, Persler'den ziyade Hellen yönticilerdiyöneticilerdi.
 
M.Ö. 5. yüzyılda Pers egemenliğine karşı Atina Devleti'nin liderliğinde kurulan [[Attik Delos Birliği|Atina kent birliği]]'nin kuruluşu sırasında Assos, yılda 1 talent ödeme karşılığında<ref name=emrah>{{web kaynağı|soyadı1=Kahraman|ad1=Emrah|başlık=Assos Agorası|url=https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=zqI_ZOq-b18GC2rT9c2JGmvGpSnthZW5LZE4O7DZUz-DkDjUgvQzZl1c_WnALhFM|website=https://tez.yok.gov.tr|yayıncı=Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, 2010|erişimtarihi=25 Temmuz 2016}}</ref> kurucu üyeler arasında kaldı.<ref name=esra/> Persler, uğradıkları yenilgilerden sonra Ege'nin Asya kıyılarından ayrılmaya başlamıştı. Ancak zaman içinde Persler yeniden Anadolu kıyılarına döndüler; Batı Anadolu kıyılarında yaşayanları yeniden Pers egemenliğine zorlayan Kral Barışı'nın (M.Ö. 387) imzalanmasından hemen sonra ''Eubolos'' adında bir tüccar kendini Assos ve [[Atarneus]] kentlerinin kralı ilan etti.<ref name=emrah/> Onun ölümünden sonra hizmetkarlarından Hermesisas yönetimi ele geçirdi.<ref name=dergibursa>{{web kaynağı|başlık=Assos'un Tarihi|url=http://www.dergibursa.com.tr/e-dergiler/Nisan-2013/files/assets/basic-html/page88.html|website=http://www.dergibursa.com.tr|yayıncı=Dergi Bursa, Nisan 2013|erişimtarihi=25 Temmuz 2016}}</ref> Gençliğinde [[Plato]]'nun okulunda öğrenim görmüş olan Hermesias, başta Aristo olmak üzere filozof dostlarını Asos’a davet etti. Hermesias’ın yeğeni Phtias ile evlenen Aristo, Assos'ta üç yıl yaşadı. M.Ö. 347’de Assos'ta bir felsefe okulu kurdu ve yaşambilimi üzerine çalışmalar yaptı. Kral Hermesias, M.Ö. 345 yılında bağımsızlığını yitirdi; Pers komutanı Rodoslu Memnon tarafından esir alınarak Persepolis'te çarmıha gerildi ve kentte yeniden Pers hakimiyeti başladı. M.Ö. 344'te Assos'tan ayrılan Aristo; Makedon Kralı [[II. Philip]]'in oğlu [[büyük İskender|İskender]]'i yetiştirmek üzere [[Pella]]'ya gitmiştir. Bölgede Pers hakimiyeti, M.Ö. 334 yılında [[Büyük İskender]]'in [[Granikos Savaşı]]'nda kazandığı zafer ile son buldu.
21. satır:
Assos, Büyük İskender'in ölümünden sonra Galatlar tarafından işgal edildi.<ref name=emrah/> M.Ö. 241 yılında Pergamon Krallığı'nın egemenliği altına girdi. M.Ö. 133'te Kral III. Attolos'un vasiyeti ile Bergama Krallığı [[Roma İmparatorluğu|Roma]]'ya geçince Assos kenti de Roma egemenliğine girdi.<ref name=esra/>
 
Kent, Roma yönetimi döneminde gelişti. Bu dönemde tarım arazilerinin verimliliği ile ünlü oldu.<ref>{{web kaynağı|soyadı1=Sezgin|ad1=Kudret|başlık=Assos Kuzey Stoasının inşası ve kullanım evreleri|url=https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=zqI_ZOq-b18GC2rT9c2JGiwaMpT6r_Kp68oShqJCOUV12cuRuJ7eAgByqWXJ_PIN|website=https://tez.yok.gov.tr/|yayıncı=anakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, 2010|erişimtarihi=25 Temmuz 2016}}</ref> Erken imparatorluk döneminde [[Athena|Athena Polias]], [[Zeus|Zeus Soter]] ve [[Asklepios]] kültleri yanında Roma imparatoru [[Augustus]] ve karısı [[Livia]]'yı tanrılaştıran Assoslular<ref name=mehmet/>, Hıristiyanlığın doğuşundan sonra kenti [[Pavlus|Aziz Pavlus]] ve [[Luka|Aziz Luka]]'nın ziyaret ettiğietmiş kent,olmasının bu ziyaretlerin deda etkisi ile Hıristiyanlığı kabul ettiettiler.<ref name=esra/>M.S. 381 - 390 yıllarında, Hıristiyanlığın etkisi ve imparatorluğun emirleri doğrultusunda, birçok tapınak kapatılmış ve yıkılmış, taşları kilise ve konut inşasında kullanılmıştır; ayrıca harç yapımına gerekli kirecin sağlanması için tüm mermer malzeme agora yakınındaki kireç kuyusunda yakılmıştır. Assos Athena Tapınağı'nın ve tapınağa ait sunağınsunak da bu zamanda tahrip edildiedilmiştir.<ref name=osman/>
 
M.S. 3. yy.ın ortalarından sonra kent önemini yitirdi.<ref name=osman>{{web kaynağı|soyadı1=Çapalov|ad1=Osman|başlık=Assos kenti Yunan ve Roma Dönemi zeytinyağı, şarap ve un üretim aletler|url=https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=zqI_ZOq-b18GC2rT9c2JGso0TT5bmLt7RdlotZ28uUyUgrbI3ug_FjHgcrb7e1o6|website=https://tez.yok.gov.tr/|yayıncı=Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü , Yüksek Lisans Tezi ,2010|erişimtarihi=25 Temmuz 2016}}</ref> M.S. 5. yüzyılda piskoposluk merkezi haline gelen kentte yerleşim, 7. yüzyılda sonra erdi.<ref name=mehmet>{{web kaynağı|soyadı1=Ayaz|ad1=Mehmet|başlık=Assos Kuzey Stoası Kırmızı astarlı Roma seramiği|url=https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=gyLHMouPes-CvnhRcjQsKQ37CsyE6x1HndBlLJ1UcPFADxM0otrUG1H7FmdW0c96|website=https://tez.yok.gov.tr/|yayıncı=Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, 2014|erişimtarihi=25 Temmuz 2016}}</ref>
29. satır:
== Yapılar ==
[[Dosya:Theatre@Assos(Turkey),_April_%2709.JPG|thumb|Tiyatro]]
6x13 dor düzenli sütün ile çevrili Athena Tapınağı, Akropolün en önemli yapısıdır. M.Ö. 530 yılına ait tapınak 14x30m. ölçüsündedir. Tapınağın bazı sütunları yerine dikilmiştir. Athena Tapınağı frizlerinden bir kısmı [[İstanbul Arkeoloji Müzesi]]'ndedir. İkinci bir surla takviye edilen akropoldeki iç surlar Orta Çağ'da, Osmanlı döneminde ve günümüzde de restore edilmiştir.
 
Assos Nekropolü, Helenistik ve Roma dönemlerinden kalmadır. Mezarlar, Helenistik çağdan Arkaik çağa kadar kesintisiz devam eder.
Akropolün güney eteklerindeki teraslar üzerinde Agora inşa edilmiştir. Agoranın doğusunda meclis binası (bouleuterion), kuzey ve güneyde stoalar (revaklar) bulunur.
 
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Assos" sayfasından alınmıştır