Ahmed Cevad Paşa: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
→‎İlk yılları: düzenleme AWB ile
Değişiklik özeti yok
9. satır:
|öncegelen = [[Kâmil Paşa]]
|sonragelen = [[Mehmed Said Paşa]]
|makam1 = [[Girit Eyaleti|Girit Vali Vekili ve Fevkalade Komutanı]]
|dönembaşı1 = 24 Temmuz 1897
|dönemsonu1 = 10 Ekim 1898
|hükümdar1 = [[II. Abdülhamid]]
|öncegelen1 =
|sonragelen1 =
|doğum_tarihi = 1851
|doğum_yeri = [[İstanbul]], [[Osmanlı İmparatorluğu]]
|ölüm_tarihi = {{ölüm tarihi ve yaşı|1900|8|10|1851|1|1}}
|ölüm_yeri = [[İstanbul]], [[Osmanlı İmparatorluğu]]
|doğum_adı =
|partisi =
|eşi =
|çocukları =
|ilişkiler =
|yaşadığı_yer =
|öğrenim = [[Mekteb-i Erkân-ı Harbiye]]
|meslek = Asker, siyasetçi
|dini = [[Sünni İslam]]
|imza =
|takma_adı =
|bağlılığı = {{bayrakülke|Osmanlı İmparatorluğu}}
|alanı = {{army|Osmanlı İmparatorluğu}}
|hizmetyılları = 1865-1900
|rütbesi = [[Müşir]]
|birimi =
|kumandaettiği = [[5. Ordu (Osmanlı)|5. Ordu]]
|savaşları = [[93 Harbi]]
|ödüller =
}}
'''Kabaağaçlızade Ahmed Cevad Paşa''' (d. [[1851]], [[İstanbul]]- ö. [[10 Ağustos]] [[1900]], [[İstanbul]]) (kısaca '''Ahmed Cevad Paşa''' veya ailesi, [[Şakir Paşa ailesi]] olarak bilindiğinden '''Cevad Şakir Paşa''' şeklinde de anılır) [[Osmanlı Devleti]]'nin [[19. yüzyıl]] kumandan ve sadrazamlarındandır. [[II. Abdülhamit]] saltanatında 4 Eylül 1891 - 9 Haziran 1895 tarihleri arasında sadrazamlık yaptı; devrin en önemli konusu olan [[Ermeni sorunu]] ile ilgilendi. Askerlik ve devlet adamlığının yanı sıra devrinin bir aydını olarak tarih yazarlığı yapan ve çeşitli bilimsel konularda eserler veren Ahmet Cevat Paşa’nınPaşa'nın en önemli eseri "''Tarih-i Askeri Osmani''" (Osmanlı İmparatorluğu Askeri Tarihi)’dir.
 
[[Şakir Paşa ailesi]] olarak anılagelen ve sanat alanında pek çok tanınmış kişiyi yetiştirmiş ailenin bir ferdi; [[Cevat Şakir Kabaağaçlı]]’nın'nın amcasıdır.
 
== Hayatı ==
=== İlk yılları ===
Şûra-yı Askeri üyesi [[Afyonkarahisar|Afyon]]lu Kabaağaçlızade Mustafa Asım Bey ile [[Suriye]]’nin ileri gelen ailelerinden Hattat-zade Huseyin Efendi’nin kızı Zehra Hanım'in oğludur<ref name=coban>Ahmet Hilmi Çoban, ''Ahmet Cevat Paşa’nın Târih-i Askerî-i Osmânî (Kitâb-ı Râbi) Adlı Eserinin Transkripsiyonlu Metni'', Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Afyonkarahisar, 2009]</ref>. Anne ve babasını henüz 12 yaşında iken kaybetti. Daha sonra şeyhülislamlık görevinde de bulunan aile dostları Rumeli kazaskeri [[Atıfzade Ömer Hüsamettin Efendi]] tarafından himaye edildi<ref name=coban/>.
İlk öğrenimini [[Bursa]] ve İstanbul'da yaptıktan sonra [[Harbiye]]'ye girdi<ref name=kenthaber>[http://www.kenthaber.com/ege/afyonkarahisar/Kimdir/iz-birakan/ahmed-cevat-cevat-sakir-pasa-kabaagaclizade Kenthaber.com sitesi, ''Ahmed Cevat (Cevat Şakir) Paşa Kabaağaçlızade sayfası'', ''Erişim tarihi:25.06.2011'']</ref>. Çok başarılı bir öğrenciöğrenciydi. olan Ahmet Cevat,Mekteb-i Harbiye'den [[1869]]’da yılında mezuniyetinden sonra ErkanMekteb-i Erkân-ı Harbiye'ye alındı ve 1871’de1871 yılında birincilikle mezun oldu.
 
=== Kariyeri ===
Kısa1871 zamandayılında terfi görerek önce kolağalıkKolağası rütbesine yükselditerfi (1871)etti. Askeri görevlerinin yanı sıra “''"El-Ma’lûmâtü’l-Kâfiye fî Ahvâl-il-Memâlik-il-Osmâniyye''''" adlı bir eser yazarak [[Abdülaziz|Sultan Abdülaziz]]’e'e sundu ve bu çalışmasından ötürü binbaşılığabinbaşı rütbesine terfi yükseldiettirildi.
 
=== 93 Harbi ===
[[93 Harbi]] nde Tuna ordusunda görev aldı. Cephedeki başarıları nedeniyle çeşitli nişanlarla ödüllendirildi ve Şubat 1878'de miralaylığamiralay yükseltildirütbesine terfi ettirildi<ref name=coban/>.
 
=== Yayıncılık ===
1880’de1880 yılında Erkan-ı Harbiye Dairesi Altıncı Muhaberat-ı Umumiye şubesinde göreve başladı. Resmi ordu gazetesi olan [[Ceride-i Askeriye]]’nin'nin yazı işleri müdürlüğünü yaptı; dergide kendi yazıları da yayımlandı. Bir yandan da Ekim 1879’dan1879 tarihinden itibaren “''"Yadigâr''”" isimli bir dergiyi yayınlamaya başladı. On beş günde bir çıkarılan bu dergi; fen, sanayi, coğrafya, tarih, ahlak gibi konularda yazılar yayımlamaktaydı<ref name=coban/>.
 
=== Sınır Belirleme Komisyonu Görevleri ===
Ahmet1881 Cevat Paşa, 1881’deyılında yazı işleri müdürlüğü görevine ek olarak; 93 Harbi sonrasında imzalanan [[Berlin Antlaşması (1878)|Berlin Antlaşması]] gereği Osmanlı Devleti ile Yunanistan, Sırbistan, Rusya arasındaki sınırları belirlemek için oluşturulan komisyonlarda görev aldı<ref name=coban/>.
 
=== Çetine (Karadağ) Elçiliği ===
93 HarbindenHarbi'nden sonra Berlin AnlaşmasıAntlaşması ile bağımsızlığını elde eden [[Karadağ|Çetine (Karadağ)'ye]]'a 1884 1884’teyılında elçi olarak tayin edildi ve bu göreve giderken rütbesiMirliva mirlivalığarütbesine (tuğgeneral)terfi yükseltildietti ve Paşa oldu. Burada iki yıl kalan Paşa, ülke içinde çeşitli seyahatler yaptı ve gözlemlerini seyahatnamesinde anlattı. Görevi sırasında rahatsızlanması sebebiyle [[Viyana]]’ya'ya gitmek için izin istedi ise de, yeni bir göreve atanmak üzere İstanbul’aİstanbul'a gelmesi emrolunduçağrıldı.
 
=== Girit Vali Vekilliği ve Fevkalade Komutanlığı ===
Sultan [[II. AbdülhamitAbdülhamid]]'in dikkatini çeken ve takdirini kazanan Cevat Şakir Paşakazandı, dönüşünden sonra İstanbul’daİstanbul'da Teftiş-i Askerî Komisyonu üyeliğine getirildi. [[Girit]]’teki'teki karışıklıklar üzerine Girit fevkalade kumandanlık ve vali vekilliğine tayin edildi. Göreve geldiğinde adanın tarihi, coğrafi, sosyal durumu hakkında bir layiha hazırlayarak padiaşahpadişah II. Abdülhamit’eAbdülhamid'e sundu, isyanın sebebi olarak HristyianHristiyan halka aşırı imtiyazlar tanınmasını gösterdi. İki yıl süren valiliği sırasında Adadaki [[Müslüman]] ve [[Hıristiyanlık|HıristiyanHristiyan]] halk arasında huzur ortamı oluşturmak için yoğun çaba harcadı. Buradaki başarısına karşılık 40 yaşında müşirliğe[[Müşir]] (mareşal)rütbesine yükseltildi.
 
=== Sadrazamlığı ===
Ahmet Cevat Paşa, Girit valiliğinde gösterdiği başarı üzerine [[1891]]'de deyılında da sadrazam sadrazamlığaolarak getirildiatandı ve bu görevi dört yıl sürdürdü.
 
Cevat Şakir Paşa'nın 3 yılı aşkın sadrazamlığı esnasında takip ettiği siyaset, iç ve dış barışı korumak oldu. Sadrazamlığı sırasında daha çok [[Ermeniler|Ermeni]] olayları ve bu olayların yarattığı diplomatik sorunlar ile uğraştı. Kendi kararlarının kabul edilmesi konusunda aşırı ısrarcı olan Paşa<ref name=coban/>, [[1894]]'de yılında sadrazamlıktan alınarakazledilerek [[Nişantaşı]]’ndaki'ndaki evinde ikamete mecbur edildi.
 
=== Girit Kumandanlığı ===
Girit’teGirit'te yeniden karışıklıkların çıkması üzerine eski sadrazam Ahmet Cevdet Paşa, “Girit"Girit Fırka-i Askerîye”Askerîye" kumandanlığına atanarak [[1897]]’de yılında adaya gönderildi. Girit’teGirit'te [[Avrupa]] devletleri tarafından özel bir yönetim tarzının empoze edileceği anlaşılıp, bu arada da [[Almanya İmparatorluğu|Almanya İmparatoru]] Kayzer [[II. Wilhelm]]'in nun [[Suriye]] ve [[Filistin]]'e seyahat yapması kesinleşince, Cevat Şakir Paşa [[Kayzer]]'in mihmandarlığına getirildi; yerine Ferik [[Osman Nuri Paşa]] getirildiatandı.
 
=== Alman İmparatoru’na Mihmandarlık ===
İstanbul’aİstanbul'a gelip Kudüs’eKudüs'e kadar uzanan bir seyahat yapacak olan İmparator II. Wilhelm’imWilhelm'im seyahatinin güvenliği için gerekli önlemleri almakla görevlendirilen Paşa,görevlendirildi. buBu görevi başarılı bir şekilde yerine getirdi; İmparator 16 Kasım 1898’de1898 tarihinde seyahatini tamamladı. Görevinin ardından İstanbul’aİstanbul'a dönmesine izin verilmeyen Ahmet Cevatverilmedi Paşa,ve V5. Ordu müşiriKomutanı olarak görevlendirildi.
 
=== Ölümü ===
5. Ordu Komutanı olarak görev yaptığı Şam’daŞam'da rahatsızlanan Cevat Şakir Paşa,rahatsızlandı. doktorlarınDoktorların verdiği raporla İstanbul’aİstanbul'a geldi ve 1900’de1900 yılında vefat etti. [[Fatih]]'te anne ve babasının mezarlarının bulundğubulunduğu [[Emir Buhari Camii]] haziresine defnedildi<ref name=coban/>. 1901’de1901 yılında [[Mimar Kemaleddin]] tarafından mezarının bulunduğu yere bir türbe inşa edildi.
 
== Cevat Paşa Kütüphanesi ==
Satır 70 ⟶ 95:
== Şakir Paşa Ailesi hakkında ==
Kardeşi [[Mehmet Şakir Paşa]] da önemli devlet hizmetlerinde bulunmuş, ağabeyinin görevden alınarak ev hapsine mahkûm edilmesi üzerine uğradığı haksızlığı kınamak için istifa ederek [[Büyükada]]'da halen Şakir Paşa Köşkü olarak anılan evine çekilmiştir. Cevat Şakir Paşa, kardeşi Mehmet Şakir Paşa'nın oğlu olan ve [[Halikarnas Balıkçısı]] olarak tanınan [[Cevat Şakir Kabaağaçlı]]'nın amcasıdır. [[Şakir Paşa ailesi]] olarak anılagelen aile fertleri arasında özellikle sanat alanlarında ismini duyurmuş pek çok isim yetişmiştir. Kendisi iki defa evlenmiş, ikinci evliliğini Çerkez kökenli Nimet Hanım ile yapmıştır; çocuğu olup olmadığı hakkında bilgi yoktur<ref name=coban/>.
 
== Kaynakça ==
{{kaynakça}}