Osmanlı İmparatorluğu'ndaki Yahudilerin tarihi: Revizyonlar arasındaki fark

[[Dosya:Göke (1495) the flagship of Kemal Reis.jpg|thumb|250px|[[II. Bayezid]] tarafından, [[Sefarad|İspanyol Yahudileri'nin]]nin İspanya'dan [[Osmanlı]] topraklarına getirilmesiyle görevlendirilen [[Kemal Reis]]'in kadırgasının betimlemesi.]]

Zengin [[Sefarad|İspanya Yahudileri]]nden Don İsak Abravanel ve Saray Haznedarı Don Abraham Senor, 30.000 altın [[Duka]] karşılığında İspanya'dan kovulmayı durdurmaya çalıştılarsa da bunu engelleyemediler.<ref>{{Harvnb|Golub & Green|1944|p=70}}</ref> Bu dönemde göçmenlere kucak açan Osmanlı Sultanı [[II. Bayezid]],; eyalet yöneticilerine bir emir yayınladı:<ref>{{Harvnb|Franco|1897|p=37}}</ref>

[[PiriPîrî Reis]]'in amcası [[Kemal Reis]]'in kumandasındaki Osmanlı kadırgalarıyla gelen göçmenler; başta İstanbul, Edirne ve Selanik olmak üzere, İzmir, Manisa, Bursa, Gelibolu, Amasya, Patros, Korfu, Larissa ve Manastır'a yerleştiler veya yerleştirildiler.<ref>{{Harvnb|Güleryüz|2012|p=39-40}}</ref> Yükselme devrine giren Osmanlıların ihtiyacı olan kalifiye eleman gereksiniminiihtiyacını bu Yahudiler karşıladı.<ref>{{Harvnb|Sevilla-Sharon|1982|p=29}}</ref> Konuyla ilgili [[II. Bayezid]]'in ünlü sözlerinden biri de şudur:<ref>{{Harvnb|Aboab|17.yy.|p=9}}</ref>

{{quote|''Bu KralaKral'a ''([[II. Ferdinand|Ferdinand]])'' nasıl 'akıllı ve uslu Fernando' diyebiliyorsunuz?<br>Kendi ülkesini yoksullaştırıyor ve benimkini zenginleştiriyor.''|}}

44 [[sinagogSinagog]]lu sayısı 44'e ulaşan İstanbul'da Yahudi nüfusu 30.000'i aşınca, şehir Avrupa'nın Yahudi merkezi hâline geldi.<ref>{{Harvnb|Güleryüz|2012|p=40}}</ref> Zamanın [[hahambaşı]]sı Kapsali, zengin Yahudilerin ''Pidyon Şevuyim''<ref group="soz">''Pidyon Şevuyim'': göçmenGöçmen satın alma tazminatı. [[Talmud]]'un en önemli [[mitsva]]lar arasında saydığı bu zorunluluk, [[Rambam]] tarafından fakirlere yardımdan da öncelikli sayılıyordu. [[Halaha]]'da bu konuyu düzenleyen ayrıntılı kurallar mevcuttur.</ref> ödeyerek göçmenlere yardım edilmesini emretti.

İspanya'da devlet görevinde bulunanlar, başta dış ilişkiler ve maliye olmak üzere çeşitli konularda Saray'da vazife edindiler. 16. yy'.da en parlak dönemini yaşayan ve en geniş sınırlara ulaşmış Osmanlı İmparatorluğu'nda bu danışmanların da etkisi görüldü.<ref name=g2012s41>{{Harvnb|Güleryüz|2012|p=41}}</ref>

1493'te Osmanlı'ya ilk matbaayı getiren Yahudiler; ayrıca barut imali ve top dökümü konularında uzmanlaşmış olduklarından Osmanlı ordularını bu silahlarla donattılar.<ref name=g2012s41/>