Zırhlı personel taşıyıcı: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok
Etiketler: Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği
düzeltme AWB ile
1. satır:
[[Dosya:British Mark IX Armoured Personnel Carrier.jpg|thumb|250px|right|Tarihteki ilk zırhlı personel taşıyıcı olan Mark IX]]
 
'''Zırhlı personel taşıyıcı''' veya kısaca '''ZPT''', piyadeleri cepheye taşımak için üretilen [[Zırhlı savaş aracı]]dır. Genellikle [[makineli tüfek]] ile silahlandırılan araçlarda kimi zaman [[geri tepmesiz top]], güdümlü [[tanksavar]] [[füze]]si ya da [[havan topu]]n dan yararlanılmaktadır. Bu araçlar doğrudan cephe savaşları için tasarlanmayıp, taşıdıkları askerleri [[şarapnel]] ve düşman pusu ateşlerinden korumak içinde üretilmiştir. Yürüyen aksamlarında genellikle tekerlek ve palet kullanılmıştır. Örneğin [[Amerika Birleşik Devletleri|Birleşik Devletler]] Ordusuna ait [[M113]]'da (palet), [[Birleşik Krallık]] Ordusuna ait [[FV 432 AFV|FV 432]]'de (palet), [[Fransız]] [[Véhicule de l'Avant Blindé|VAB]]'da (tekerlek), [[Alman]] Ordusu [[Boxer MRAV|GTK Boxerda]] (tekerlek) ve [[Sovyet]] [[BTR-60|BTR]]'de (tekerlek) kullanmaktadır. Bu araçlardan daha zırhlı olan Zırhlı Muharebe Araçları (ZMA) ise doğrudan cephede düşmanla çarpışmak için üretilmiştir.
 
== Tarihçe ==
9. satır:
[[Tank]]lar ilk olarak [[I. Dünya Savaşı]] sırasında geliştirilen bir araçtı. [[Birleşik Krallık]] Ordusu için üretilen [[Mark I]] tankı içerisinde az da olsa piyadeler için yer bulunmaktaydı. Kimi uzmanlar bu tankın ilk zırhlı personel taşıyıcı olduğunu söylemektedir. Bu iş için düşünülen ilk araç [[1918]] yılında üretilen [[Mark IX tank|Mark IX]]'du.
 
[[II. Dünya Savaşı]] sırasında Amerikan Ordusu [[M3 Yarı paletli araç|M3]] ve Nazi Alman Ordusu ise [[SdKfz 251]] model yarı paletli araçlardan faydalandılar. Bunların yanında bu aracın öncülerinden bir taneside İngiliz yapımı Bren Carrier adıyla da bilinen [[Universal Carrier]]'dı. Her ne kadar bu araçlar zırhlı personel taşıyıcıdan çok zırhlı araba olsalar da II. Dünya Savaşı bu araçların gelişiminde önemli bir rol oynadı.
 
[[1944]] yılında [[Kanada]] II. Kolordusu komutanı [[General]] Guy Simonds Amerikan 72. Ordusundan sahip oldukları [[Kundağı motorlu silah|kundağı motorlu obüs]] olan [[M7 Priest]] modelinden bir ZPT yapmalarını istedi. Onlarda İngiliz yapımı olan [[Ordnance QF 25 pounder]] topunu sökerek aracı dönüştürmeye başladı. Obüsün çıkartılmasından sonra geri kalan delikler ellerinde olan herhangi bir çelik plaka ile kapatıldı. Araca [[Kangaroo]] adı verildi. Savaşın sonlarına doğru Kanada tarafından üretilen [[Ram tank|Ram]] tankları Amerikan Sherman ile yer değiştirildikten sonra bu iş için kullanılmaya başlandı. Elde bulunan Kangaroolar ise tekrar eski görevleri olan kundağı motorlu obüs hizmetine döndü.
 
Daha sonra çok farklı ZPT üretildi. Örneğin ABD'liler yaptıkları birçok denemenin altında 80.000 adet üretecekleri [[M113]] modelini geliştirdi. Sovyetlerde aynı şekilde 8 tekerlekli [[BTR-40]] modelini üretti.
 
1980'li yılların sonunda [[İsrail]] ele geçirdiği [[T-55]] tanklarından dünyanın en iyi zırhına sahip ZPT olan [[IDF Achzarit]]'i üretti.
 
[[Piyade çatışma aracı]] aslında ZPT araçlar temel alınarak üretilmiştir.
 
Son günlerde İsrail 150 adet yeni [[Wolf Zırhlı Aracı]] üretmiştir.
23. satır:
== Teknoloji ==
 
Birçok ZPT üzerinde otobüs veya kamyonlarda kullanılan [[dizel motor]] bulunmaktadır. Birçok ZPT piyade birliklerinde 'Cephe Taksisi' ya da Cephe Otobüsü' takma adıyla anılır. M113 model ZPT nin üzerinde [[General Motors]] firmasına ait ve şehir otobüslerinde kullanılan motor bulunmaktadır.
 
Birçok ZPT amfibik özelliğe sahiptir. Genellikle su içinde paletleri sayesinde hareket eden ZPT lerin bazılarında pervane veya su püskürtme sistemleri bulunur. Su içerisinde en fazla 3 ila 6  km/s hızla ilerleyebilirler. Suda yüzebilme özelliği sayesinde istedikleri yerden karaya giriş çıkış yapabilirler.
 
ZPT zırhında genellikle kompozite yapıda [[çelik]] veya [[alüminyum]] kullanılır. Piyadeyi düşman hafif ateşli silahlarından veya şarapnel parçalarında koruyabilir. Herhangi bir tür [[tanksavar]] silahı ZPT zırhını kolaylıkla geçer.
 
ZPT ler genellikle 12.7 (.50") veya 14.5 mm ağır [[makineli tüfek]] il silahlandırılmıştır. Bu silah aracın üst kısmında bazen kalkanlı veya küçük bir taret üzerine yerleştirilmiş olarak bulunur. Az da olsa otomatik [[bombaatar]]da yerleştirilir.
 
== Galeri ==