Sinatra Doktrini: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
düzeltme AWB ile |
||
7. satır:
1. Rusya Doğu Avrupa ve [[Asya]]’da 14 ülkeyle birlikte merkezi yönetimi çok güçlü bir tür federasyon kurmuştu. Bu birliğin adı [[Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği]] ya da kısaca [[Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği|Sovyetler Birliği]] idi. Diğer birlik cumhuriyetleri şunlardı: [[Ukrayna]], [[Belarusya]], [[Gürcistan]], [[Azerbaycan]], [[Ermenistan]], [[Kazakistan]], [[Özbekistan]], [[Türkmenistan]], [[Kırgızistan]], [[Tacikistan]], [[Estonya]], [[Litvanya]], [[Letonya]] ve [[Moldovya]]. (Son dört ülke II. Dünya Savaşı sonrasında Sovyetler Birliğine katılmıştı.)
2. Ayrıca Doğu Avrupa’da Marksist rejime sahip çeşitli ülkeler de, Sovyetler Birliği liderliğinde ittifak anlaşması içersindeydiler. Bunlar Avrupa'da [[Polonya]], [[Doğu Almanya]], [[Çekoslovakya]], [[Macaristan]], [[Romanya]] ve [[Bulgaristan]] ile Asya'da [[Moğolistan]] ve [[Kuzey Kore]]'ydi. (Doğu Almanya bugünkü Almanya’nın bir parçasıydı. Çekoslovakya ise bu günkü [[Çek]] Cumhuriyeti ve [[Slovakya]]’nın birliğinden oluşuyordu.) İttifak anlaşmasının askeri ve siyasi ayağını WAPA ([[Varşova paktı]]), ekonomik ayağını ise [[COMECON]] oluşturuyordu.
Sovyetler Birliği bu durumun değişmesine izin vermiyordu. Nitekim, 1956'da Macaristan'da ve 1968'de Çekoslovakya’da daha bağımsız bir sistem için yapılan girişimler Sovyetler Birliğince askeri kuvvet kullanılarak bastırılmıştı. ([[Macaristan ihtilali]] ve [[Prag Baharı]]) Sovyetler Birliğinin bu müdahaleci tutumunun arkasında 1964-1982 yılları arasında Komünist Parti genel sekreteri olan [[Leonid Brejnev]]’in (1906-1982) adına izafeten [[Brejnev Doktrini]] denen bir siyasi görüş vardı. Dönem için [[Demir Perde]] dönemi de denilir.
== Gorbaçov dönemi ==
25. satır:
Varşova paktı dağılırken, hiç beklenmedik biçimde Sovyetler Birliği de ortadan kalktı. Birliğin en küçük üyelerinden biri olan Litvanya 11.03.1990 tarihinde [[Vytautas Landsbergis]] (1932- ) liderliğinde tek taraflı bağımsızlık ilan etti. Gerçi merkezi yönetim bu kararı desteklemedi ve Litvanya’ya müdahale etti. Ama Litvanya direndi ve kısa süre sonra, önce Letonya ve Estonya, daha sonra da diğer diğer birlik cumhuriyetleri bir bir bağımsızlık ilan etmeğe başladılar. Böylelikle, 1990 ve 1991 yıllarında Sovyetler Birliği de dağıldı. 08.12.1991 de Belarusya’daki [[Belavezha]] ve 21.12.1991 de Kazakistan’daki [[Alma Ata]] protokolleri ile üye ülkeler birliğin sona erdiğini ilan ettiler. Makamı kalmamış olan Gorbaçhov de 25.12.1991 tarihinde görevinden istifa etti.
Sovyetler Birliğinin dağılışı sırasında en önemli sıkıntılar [[Orta Asya]] cumhuriyetlerinde (bazı [[Ahıska]] Türkleri'nin de hedef alındığı ) etnik çatışmalarda ve Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki savaşta yaşandı. Kimi birlik cumhuriyetlerinde ise dönüşüm nispeten sakin oldu.
== Ayrıca bakınız ==
39. satır:
* [http://doktrin.net Doktrin nedir? Doktrin hakkında her şey]
[[Kategori:Dış siyaset doktrinleri]]
| |||