Çarpma krateri: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Bjelica (mesaj | katkılar)
İç bağlantı.
Peykbot (mesaj | katkılar)
k dzn., değiştirildi: [[File: → [[Dosya: (7)
4. satır:
{| cellpadding=0 cellspacing=2 style="background-color: white;"
|-
| rowspan=2 | [[FileDosya:Iapetus as seen by the Cassini probe - 20071008.jpg|157px|Crater ''Engelier'' on Saturn's moon Iapetus]] || [[FileDosya:Fresh impact crater HiRise 2013.jpg|143px|Fresh crater on Mars showing a ray system of ejecta]]
|-
| rowspan=2 | [[FileDosya:Tycho crater on the Moon.jpg|143px|Impact crater Tycho on the Moon]]
|-
| [[FileDosya:Barringer Crater aerial photo by USGS.jpg|157px|The Barringer Crater (Meteor Crater) east of Flagstaff, Arizona]]
|}
|-
37. satır:
 
==Krater Oluşumu==
[[FileDosya:Impact movie.ogg|thumb|çarpma anının laboratuvar simulasyonu]]
 
Çarpa krateri oluşumu ,katı objeler arasında gerçekleşen yüksek hız çarpmalarını içerir ve bu hız [[ses hızı]]ndan bile daha yüksektir.Bu tarz hiper-hız çarpmaları aşina olunan ses hızının altındaki çarpışmalarda görünmeyen erime ve buharlaşma gibi fiziksel etkilere neden olur.Dünya üzerinde,atmosfere doğru yolculuğun yavaşlatıcı etkileri gözardı edildiğinde,uzaydan bir obje ile en düşük çarpışma hızı 11&nbsp;km/s'lik bir yerçekimsel [[kurtulma hızı]]na eşittir.En hızlı çarpışmalar ,parabolik yörüngelerin tersine doğru hareket eden cisimlerin Dünya'ya çarpması gibi en kötü senaryoda bile 72&nbsp;km/s 'dir.(Çünkü kinetik enerji hızın karesine bağlı olarak artar,Dünya'nın yer çekimi sadece 1&nbsp;km/s kadar kadar katkıda bulunur 11&nbsp;km's kadar değil).Dünya üzerindeki ortalama çarpma hızı yaklaşık saniyede 20 kilometredir.<ref>{{cite book |last1=Kenkmann |first1=Thomas |last2=Hörz |first2=Friedrich |last3=Deutsch |first3=Alexander |date= |title=Large Meteorite Impacts III |issue=384 |location= |publisher=Geological Society of America |page=34 |isbn=0-8137-2384-1|url=https://books.google.ch/books?id=QMwt9iaYA9gC&pg=PA34}}</ref>
70. satır:
 
===Değiştirme ve çökme===
[[FileDosya:Conical mound in trough on Mars' north pole.jpg|thumb|Hava etkisiyle parçalanma kraterin görüntüsünü değiştirebilir. [[Mars]]'taki bu tümsek,[[erezyon]]a mağruz kalmış çarpma kraterinin bir sonucu olabilir.]]
 
Çoğu durumda,geçici çukur kararlı değildir:yerçekimi altında çöker.Küçük kraterlerde,Dünya üzerinde yarıçapı neredeyse 4 kilometreden küçük olan, molozla birleşmiş krater duvarlarına doğru kayan ve çarpma eriyiklerinin daha derin çukura çekimi ile birleşmiş krater kenarlarının sınırlanmış çökmesi vardır.Oluşan yapı basit krater olarak adlandırılır ve çanak-şeklini koruru ve yüzeysel olarak geçici kratere benzer.Basit kraterlerde,orijinal oyum çukurunun üzeri [[breş]],püskürük ve erimiş kayaların çökmesi ile örtülür, ve de merkez krater zemininin bir kısmı düz olabilir.
 
[[FileDosya:Valhalla crater on Callisto.jpg|thumb|left|Jüpiter'in uydusundaki çoğul-halkalı havuz Valhalla[[Callisto (moon)|Callisto]]]]
 
Gezegensel yerçekimine göre değişiklik gösteren belirli alt sınır boyutunun üzerinde,geçici kraterin çökme ve de değiştirmesi daha geniş çaplıdır ve de oluşan yapı [[kompleks krater]] olarak adlandırılır.Geçici kraterin çökmesi yer çekimi tarafından gerçekleştirilir ve merkez bölgenin yukarı kaldırılmasını ve kenarların içe doğru çökmesini içerir. Merkezsel yukarı kaldırım elastik geri sekmenin bir sonucu değildir.(elastik dayanımlı maddenin kendi orijinal geometrisine dönmeye çalıştığı sürecin tersine çökme çok az dayanımlı veya dayanımsız maddenin yerçekimsel denge durumuna dönmeye çalıştığı süreç)
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Çarpma_krateri" sayfasından alınmıştır