Zend Hanedanı: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Ghetto (mesaj | katkılar)
+kaynak(lar)
Değişiklik özeti yok
109. satır:
[[Dosya:Zand-majles.jpg|thumb|200px|Zend Hanedanı dönemine ait sanat örneği (1790)]]
 
'''Zend Hanedanı''', [[1750]]-[[1794]] yılları arasında [[Lekler|Leki]]<ref>''A fourth pretender was Karim Khan, son of Aymak of the Zand, a section of Lak tribe'', Sir Percy Molesworth Sykes, ''A History of Persi'', Macmillan and co., limited, 1930, p. 277.</ref><ref>''One of the contenders for power was Karim Khan Zand, a member of the Lak tribe near Shiraz'', William Marsden, Stephen Album, ''Marsden's Numismata orientalia illustrata'', Attic Books, 1977, <nowiki>ISBN 978-0-915018-16-1</nowiki>, p. 158.</ref><ref>Karim Khan, the founder of the Zand dynasty of Persia that succeeded the Afsharids, was himself born to a family of these Lak deportees (of the Zand tribe), Mehrdad R. Izady,''The Kurds: A Concise Handbook'', Taylor & Francis, 1992, <nowiki>ISBN 978-0-8448-1727-9</nowiki>, p. 12.</ref><ref name=":0">''Kurdish leader, Karim Khan Zand,...'', Wadie Jwaideh, ''The Kurdish National Movement: Its Origins and Development'', Syracuse University Press, 2006, <nowiki>ISBN 978-0-8156-3093-7</nowiki>, p. 17.</ref><ref name=":1">Lokman I. Meho, Kelly L. Maglaughlin, ''Kurdish Culture and Society: An Annotated Bibliography'', Greenwood Publishing Group, 2001. <nowiki>ISBN 978-0-313-31543-5</nowiki>, p. 308.</ref><ref name=":2">''...the bulk of the evidence points to their being one of the northern Lur or Lak tribes, who may originally have been immigrants of Kurdish origin.'', Peter Avery, William Bayne Fisher, Gavin Hambly, Charles Melville (ed.), ''The Cambridge History of Iran: From Nadir Shah to the Islamic Republic'', Cambridge University Press, 1991, <nowiki>ISBN 978-0-521-20095-0</nowiki>,p. 64.</ref> veya [[Lurlar|Luri]]<ref name=":3">''Muhammad Karim Khan, of the Zand clan of the Lur tribe, suc- ceeded in imposing his authority on parts of the defunct Safavid empire'', David Yeroushalmi, ''The Jews of Iran in The Nineteenth Century: Aspects of History, Community, and Culture'', BRILL, 2009, <nowiki>ISBN 978-90-04-15288-5</nowiki>, p. xxxix.</ref> lehçesini konuşan ''Zend aşireti'' tarafından [[İran]]'ın orta ve güneyini yöneten Kürt kökenli<ref name=":0" /><ref name=":1" /><ref name=":2" /><ref name=":3" /> hanedanlık. Hanedan, [[Luristan]]'da [[Nadir Şah]] Afşar tarafından doğu İran'a sürülmüş fakat onun ölümünden sonra tekrar geri gelmiştir.<ref>Kunke, Mariana: Nomadenstämme in Persien im 18. und 19. Jahrhundert. Berlin 1991, s. 78, Minorsky, V.: Lak, EI, l III.P. 10.11, Karim Khan Zand: [http://www.encyclopedia.com/doc/1G2-3404703458.html], Percy Molesworth Sykes: A History of Persia, 2004, s. 277, M. R. Izady: The Kurds, Washington 1992, s. 54-55</ref> Zend aşiretinin başkanı [[Kerim Han]] tarafından kurulmuştur.
 
Kerim Han ve Alimerdan Han Bahtiyarî [[1747]] yılında Nadir Şah'ın ölümünden doğan karmaşa ve yönetim boşluğundan yararlanarak orta İran´ın yönetimini ele geçirmişlerdir.{{kaynak göster}} Daha sonra ikisi birlikte [[Safevî hanedanı]]ndan olan bir şehzade seçerek kendileri için III. İsmail adında bir kukla hükümdar oluşturdular.<ref>{{kitap kaynağı |başlık=The Oxford History of Historical Writing: Volume 3: 1400-1800 |soyadı1=Rabasa |ad1=José |soyadı2=Sato |ad2=Masayuki |ad3=Edoardo |soyadı3=Tortarolo |ad4=Daniel |soyadı4=Woolf |yıl=2012 |yayıncı=Oxford University Press |isbn=9780198738008 |sayfa=189 |erişimtarihi=18 Haziran 2016}}</ref> Kerim Han askerî kumandan olmayı seçerken, Alimerdan Han sivil bir yönetici olmayı seçti. Bir süre sonra hem III. İsmail adındaki kukla hükümadarı hem de ortağı Alimerdan Han'ı bertaraf eden Kerim Han [[1760]] yılında kendi hanedanı, Zendi Hanedanı kurdu. Hiçbir zaman ''hükümdar'' sıfatını kullanmadı ve kendini ''Halkın Vekili'' olarak adlandırdı.
Kerim Han devletinin [[başkent]]ini [[Şiraz]] kenti olarak ilân etmiştir. Dışişlerinde [[Azerbaycan]]'da bulunan [[Azad Han]]'a ve [[Osmanlı Devleti]]'ne karşı sürdürdüğü politikilar Azerbaycan ve [[Basra]]'yı kendi yönetimi altına almasına yardımcı olmuştur. Yine de Nadir Şah'ın torunlarından birine [[Horasan, İran|Horasan]]'da özerk bir yönetici olarak kalmasına izin vermişse de baş düşmanı [[Kaçarlar]] ile mücadeleye hiç ara vermemiştir. Kaçarlar'ın önderi Muhammed Hasan Han Kaçar Kerim Han ve oğulları tarafından sonunda mağlûp edilerek Şiraz'a tutsak olarak getirilmiştir.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Zend_Hanedanı" sayfasından alınmıştır