Elektrik: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
GülKar (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
GülKar (mesaj | katkılar)
kDeğişiklik özeti yok
19. satır:
Antik kültürlerden Akdeniz taraflarında olanlar belli başlı nesneleri biliyorlardı. Örneğin plastik çubuklar kedinin tüylerine sürüldüğünde, kuş tüyü gibi objeleri çekebiliyordu. 600 BC civarlarında Thales of Miletus, durağan elektrikle alakalı bir dizi gözlem yaptı. Magnet gibi maddelerin aksine kehribarın oluşturduğu sürtünmeden dolayı olduğunu düşünüyordu. [[Thales]] bu çekimin manyetizmadan olduğunu düşünürken yanılıyordu, ancak daha sonraları bilim [[Manyetizm]] ve elektrik arasında bir bağlantı kanıtlayacaktı. Tartışmaya açık bir teoriye göre, Parthianlar elektro taban hakkında bir bilgi sahibi olabilirlerdi.1936’da pilin keşfine bağlı olarak, galvanik hücreler ve onun doğadaki bilinmez etkisi buna olanak sağlıyordu.
[[Dosya:Franklin-Benjamin-LOC.jpg|alt=A half-length portrait of a bald, somewhat portly man in a three-piece suit.|sol|küçükresim|[[Benjamin Franklin]] yapılan kapsamlı bir araştırma üzerinde elektrik 18. yüzyıl olarak belgelenmiştir tarafından [[Joseph Priestley]] (1767) ''Tarihi ve Mevcut Durumu, Elektrik'', kiminle Franklin yapılan uzun yazışmalar.]]
Elektrik, 1600lere, İngiliz bilim adamı [[William Gilbert]] tarafından elektrik ve manyetizma adına dikkatli bir inceleme yapılana kadar biraz daha entelektüel bir merak olarak kaldı. Elektricus adı verilen "kehribara benzer" anlamı taşıyan yeni bir sözcük oluşturdu. Bu ortaklık, ingilizceİngilizce de “electric” ve “electricty” adı verilen kelimelerin doğmasını sağladı. Yazılı olarak ilk görünümlerini ise 1646 yılında Thomas Browne’nin, Pseudodoxia Epidemica kitabında yaptılar.
 
İlerleyen çalışmalar, [[Otto von Guericke]], [[Robert Boyle]], [[Stephen Gray]] ve [[C.F. du Fay]] tarafından yapıldı. On sekizinci yüzyılda [[Benjamin Franklin]], elektrik hakkında çok geniş bir çalışma yaptı. Haziran 1752’de fırtınalı bir günde, uçurtma ipine bağladığı metal bir anahtarla deney yaptı ve uçurtmaya yıldırım düşmesini umdu. Anahtardan eline zıplayan sparklardan, yıldırımın da elektriksel bir doğa olayı olduğunu kanıtlamış oldu. Aynı zamanda, paradoks bir olay olarak Leyden Jar ‘ı da elektriğin hem pozitif hem negatif yükler içerdiğini kanıtlayarak açıklamış oldu.
31. satır:
İlk katı cihaz, kedi fısıltısı detektörü idi. İlk olarak 1900lerde radyo alıcısı olarak kullanıldı. Katı bir kristale temas eden kablo, radyo sinyallerini belirleme amacına hizmet ediyordu. Akımın aktığını iki şekilde anlayabiliriz. Negatif yüklenmiş elektronlar ve pozitif yüklü elektron eksikliklerine delik denir. Bu yükler ve delikler kuantum fiziğince açıklanır. Yapıda kullanılan nesne genelde, yarı iletken bir kristaldir.
 
Bu katı hal aletleri, daha sonraları transistörlerin başlı başınca keşif malzemesi olmuştur(1947). Yaygın katı hal cihazlarından bazıları transistörler, mikroproses çipleri, ve RAM lerdir. RAM’in özel brbir türü, flaş RAMlerdir. Genelde ek bellek olarak kullanılırlar. Katı hal sürücüleri, mekanikse olarak hard diskleri döndüren parçalar yerine de kullanılabilir. Bu cihazlar 1950lerde ve 1960larda [[Transistör]]<nowiki/>lerin vakum tüplerinden yarı iletkenlere değişimi, diyotlar, transistörler, LEDler ve toplu akım için önem arz etmiştir.
 
== Kavramlar ==
105. satır:
Orsted keşfettiği şeyi tam olarak anlamamıştı ancak gözlemlediği etki karşılıklıdır. Akım magnetlere, manyetik alanlar da akım üzerine kuvvet uygulayabiliyordu. Bu olay daha sonra [[Andre Marie Ampere]] tarafından incelendi. Ampere akım taşıyan iki paralel telin birbirine kuvvet uyguladığını, akım paralelse birbirlerini çektikleri, akımlar zıt yöndeyse birbirlerini ittiklerini keşfetti. Bu etkileşim ,ardından, uluslar arası olarak Amper tanımı diye bilinir.
[[Dosya:Electric_motor_cycle_3.png|alt=A cut-away diagram of a small electric motor|küçükresim|Elektrik motoru elektromanyetizma önemli bir etkisi patlatır: bir manyetik alan içinde akım hem de alan için geçerli dik bir kuvvet ve]]
Manyetik alan ve akım arasındaki ilişki çok önemlidir. Michael Faraday 1821 yılında bu ilişkiyi kullanarak elektrik motorunu icat etmiştir. Bu tek kutuplu motor içinde permanentpermanant bir magnet vardır ve cıva havuzunun iki ucuna yerleştirilmiştir. Magnete kablo tarafından tanjant bir kuvvet uygulanır. Magnet, akım var olduğu müddetçe bir çember çizmeye devam eder.
 
1832 yılında Faraday yapılan deneylerde, kablo, uçları tarafından oluşturulan potansiyel farka paralel olarak hareket eder. Daha sonraları yapılan analizler, [[Elektromanyetik indüksiyon]] olarak bilinir, bu prensibi oluşturmasına imkan tanımıştır. Bu prensip bugün Faraday İndüksiyon Yasası olarak bilinir kapalı devredeki potansiyel fark, bu devrede değişen manyetik akıyla orantılıdır. Bu keşif, 1831 yılında ilk elektrik jeneratörünün yapılmasına olanak sağlamıştır. Bu jeneratörde bir bakır disk mekanik enerjiyi elektrik enerjisine çevirir. Faraday diski pratik bir jeneratör oluşturmak için elverişli değildi. Fakat bu durum, manyetizmayı kullanarak elektrik gücü üretmenin mümkün olduğunu gösterdi
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Elektrik" sayfasından alınmıştır