Vikipedi

Aktarıcı (yayıncılık): Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Peykbot (mesaj | katkılar)
Botlar
463.024 değişiklik
k düzen
k Önemli değişiklik, Elektronik Haberleşme mezunu olarak maddeyi hatalı bilgi içerdiği için değiştirmek zorunda kaldım
1. satır:
{{Diğer anlamı|Aktarıcı}}
 
[[Radyo]] ve [[televizyon]] yayıncılığında bir önceki istasyondan aldığı yayını değişik bir [[radyo frekans]]la yeniden yayınlayan yardımcı vericilere verilen ad. '''Aktarıcı''' adı [[TRT]] kurumunda 1970 li yıllarda İngilizceFransızca ''transposer'' kelimesinin karşılığı olarak kullanılmağakullanılmaya başlamıştır. Buna karşılık basın organlarında zaman zaman rastlanan '''yansıtıcı''' adı profesyonel uygulamalarda kullanılmamaktadır.
 
== Yer vericileri ==
 
Günümüzde yayıncılık yer vericileri, uydu yayın sistemleri ve kablo yayın sistemleri yoluyla yapılır. Yer vericileri yoluyla yapılan yayıncılıkta çeşitli yayın frekansları (radyo frekans, '''[[RF]]''') kullanılır.
Genellikle, yayın frekansı düşük olan orta dalga veya uzun dalga radyo vericilerinde verici ile alıcının birbirlerini görmesi zorunlu değildir. Çünkü bu [[frekans]]larda yayın sinyali engellerin arkasına geçebilir. Ancak yayın frekansı yükseldikçe, alıcı ve verici arasındaki engeller büyük bir sorun oluşturmağaoluşturmaya başlar. HeleÇok çokÇok yüksek frekanslar('''[[UHF]]''','''[[SHF]]''') kullanan vericilerde alıcı ve verici arasında doğrudan görüş olması zorunludur. Ancak doğa koşullarında bunu sağlamak çok zordur. Verici istasyon ne kadar yüksek olursa olsun, kimi alıcılar bir tepenin ardında kalabilirler. Bu sorun gerek televizyon ve gerekse [[FM]] radyo vericilerinden yararlanma konusunda büyük sıkıntılara yol açar.
 
== Aktarıcı ==
16. satır:
Bir alıcı [[anten]]den alınan yayın sinyali girişteki [[elektronik filtre]] ve [[yükselteç]]lerden (amfi) geçtikten sonra [[mikser]]e girer. Bu mikserde frekans [[ara frekans]] sinyali haline gelir. Yükseltilen ara frekans sinyali daha sonra ikinci bir mikser yardımıyla yeniden yayın sinyali haline gelir. Sinyal daha sonra bir çıkış yükselteci ve filtreden geçerek yayınlanır. (İlke şamada tek kat olarak gösterilen [[osilatör]]ler bir kristalli osilatör ve çeşitli çarpıcı katlarından veya faz kontrol devrelerinden oluşabilir. Çıkış yükselteci de gerçekte yüksek güç için seri bağlanmış birkaç yükselteçten oluşabilir.)
 
Burada dikkat edilmesi gereken şey, giriş ve çıkıştaki yayın frekanslarının farklı olmasıdır. Şayet iki yayın frekansı aynı olacak olursa, çıkıştaki sinyal giriş filtresinden geçerek, giriş yükseltecine girer.Bu bir tür pozitif [[geri besleme]]dir. Uzaktaki vericinin sinyaline göre çok daha güçlü olan bu sinyal düşük sinyal alışı için geliştirilmiş giriş yükseltecini doyuma sokarak çalışamazvericiyi halesonsuz getirirdöngüye sokar(çınlama olayı). Bu sebepten filtreler iyi ayarlanmalı, ayrıca giriş ve çıkış yayın frekansları bu filtrelerin izalasyon sağladığı bölge göz önüne alınarak, farklı farklı seçilmelidir.Günümüzde bu durum 0:0 röleler ve buna bağlı yönlendirilmiş güçlü alıcı antenleri ile çözülmüştür.
 
== Verici ve aktarıcı farkı ==
 
Aktarıcılar yardımcı verici olarak nitelendirilseler bile gerçekte farklı sistemlerdir. Verici ve aktarıcı arsasında başlıca farklar şu şekilde gösterilebilir.
 
* Vericilerin girişleri [[radyolink]] veya [[uydu]] alıcılarına bağlıdır. Aktarıcılar ise herhangi bir radyo veya televizyon alıcısı gibi alıcı antene bağlıdır.
* Vericilerde [[ses sinyali]] veya [[görüntü sinyali]] monitor edilebilir ve bu sinyaller üzerinde sınırlı da olsa bazı düzeltici ayarlar yapılabilir. Aktarıcılarda ise ses veya görüntü sinyali elde edilmediğinden, bu imkân yoktur.
* Radyo vericilerinde ses için, televizyon vericilerinde ise ses ve görüntü için [[modülatör]]ler kullanılır. Aktarıcılarda ise modülatör kullanılmaz. Çünkü aktarıcının her katında zaten modüle edilmiş [[taşıyıcı]] vardır.
* Vericilerin giriş katlarındaki sinyal ses veya görüntü sinyalidir. Bu sebepten, verici girişinde hiç mikser kullanılmaz. Süperheterodin tipi vericilerde mikser sadece çıkış katlarında kullanılır. Oysa aktarıcılarda mikser hem giriş hem çıkış katlarında kullanılır.
 
*Vericiler ve aktarıcılar aynı sistemler olmasına rağmen Aktarıcı ile Verici arasındaki en belirgin özellik aktarıcının vericiye oranla düşük kuvvette olmasıdır(Örnek: Çamlıca TRT1 150 KW,Sarıyer Aktarıcı 100W )
Buna karşılık, bazı bakımlardan verici ve aktarıcılar birbirlerine benzerler. Özetle aynı güçteki verici ve aktarıcıda çıkış katları genellikle aynıdır. Hatta verici çıkış katını aktarıcı çıkış katı olarak kullanmak mümkündür.
* Vericilerde, yayıncı Radyolinkten gelen sinyal uygun frekansa modüle edilerek(Örnek: TRT Türkü, TRT binasıdaki düşükkuvvetli(70W) radyolink vericisinden 3 GHz frekansından gelip,Çamlıca Vericisinde modüle edilerek 103.4 MHz frekansından yayına verilir)çıkış a gönderilir çıkışta 1Watlık gelen sinyal güç kuvvetlendiricisinden geçirilerek 5 Watt a çıkarılır, filtre katından geçirilerek tekrar bir güç kuvvetlendiricisine sokularak 70 Watt a ordan da bir fitre kantından daha geçirilerek tekrar 3.cü bir güç kuvvetlendirisiyle yayın 150000 Watt a yükseltilerek antene verilir, Aktarıcı da ise sadece birleştirilmiş Alıcı ve Verici bulunur buradaki en önemli özellik ise alıcının normal alıcılara göre kuvvetli ve yönlendirilmiş olmasıdır, alıcı genliği zayıflamış olan sinyali alır ve çözer(Görüntü 8 MHz,Ses 5.5 MHz e çevrilir) Çözülen ses ve gürüntü sinyali Vericiye ugulanarak tekrar modüle edilir ve taşıyıcı frekansa yüklenerek antene verilir.(Örnek:TRT Çamlıca 103.4 MHz yayını 90 KM bir mesafeden sonra zayıflar ve normal bir alıcının çözemeyeceği hale gelir Çamlıca ya 110 KM uzaktaki bir belde de ise bu yayın normal şartlarda dinlenemez bunun için bu beldeye aktarıcı kurulur aktarıcı 103.4 MHz deki sinyali alıp tekrar dinlenebilir bir kuvvette 101.5 MHz den yayına verir)Tabiki aktarıcılarda güç yükselteci olmadığı için gücü de vericilere oranla zayıftır genellikle en yüksek 1 KW ile en düşük 20-30 Watt arasında bir yayın güçleri vardır, burdaki amaç bir beldeye yada yerel bir bölgeye kadar hizmet vermektir.
 
 
== Ayrıca bakınız ==
Satır 34 ⟶ 32:
* [[Modülasyon]]
* [[Radyo frekans]]
* [[Mikser(OSC) (elektronik)]]
* [[Ara frekans]]
 
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Aktarıcı_(yayıncılık)" sayfasından alınmıştır