Sakarya Ovası: Revizyonlar arasındaki fark

[[Adapazarı|'''Adapazarı''']] '''[[Ova]]<nowiki/>sı''', [[Sakarya]] ilinin en büyük ovasıdır.<ref name=":0">ÖZTÜRK, E., 2006, ADAPAZARI OVASINDAKİ ZEMİNLERİN GENEL DAĞILIMI VE UYGUN ZEMİN İYİLEŞTİRME YÖNTEMLERİNİN BELİRLENMESİ, SAKARYA ÜNİVERSİTESİ FBE, ss 3,15, 16, 21, 22, 28, 32, 42, 43, 44.</ref> [[Sakarya Nehri|Sakarya Irmağı]]'nın tektonik çöküntüyü alüvyonlarla doldurması ile oluşmuş tektonik bir ovadır. Adapazarı, Akyazı ve Hendek ilçelerinin bir kısmını kapsamaktadır.<ref name=":1">UFUK, C., ADAPAZARI OVASI’NDA SANAYİNİN YER SEÇİMİ ÜZERİNDE ETKİLİ OLAN FAKTÖRLER VE SANAYİNİN DAĞILIMI, SAKARYA ÜNİVERSİTESİ SBE, 2008, ss 1, 11</ref> Bir diğer adı da Akova'dır.<ref name=":0" /> Aşağı Sakarya vadisindehavzasında [[Sapanca Gölü]] ile Adapazarı'nın doğusunda yer alır. Doğuda [[Keremali Dağı]]'nın eteklerine dek uzanan Akova, Marmara Bölgesi'ninBölgesinin kuzeydoğusunda, Karadeniz Bölgesi sınırı içerisinde yer almaktadır. Coğrafi konumuyla Karadeniz Bölgesinin ve İç Anadolu Bölgesinin Marmara Bölgesine açılan kapısı durumunda bulunan ova, gelişmiş karayolu bağlantıları ve demiryolu ile önemli bir ulaşım ağı üzerindedir.<ref name=":1" />

Geniş bir alanı işgal eden bu ova, kuzeydengüneyden güneyekuzeye doğru alçalmaktadır. Ovaya çevredeki dağlardan sırtlar sokulmakta, bazı alanlarda tepecikler oluşturmaktadır. Bunlardan başlıcaları Adapazarı ilçe merkezinin güneyinde yer alan Erenler Tepesi, Alibey Tepesi ve Güney doğusundaki Tersiye Tepesi’dir.<ref name=":0" />

[[Alpin orojeneziOrojenezi]] sırasında meydana gelen ovanın genel karakteri [[Graben]] olup, kuzeyi ve güneyi faylarla sınırlı bir çukur alandır. Ovanın denizden yüksekliği 33 metredir. Yakın zamana kadar ovada yeraltı suyu üste çıkmakta, bataklık ve göller geniş alanlar kaplamaktaydı. Ovanın yerleşime açılması, ekim alanlarının genişlemesi, doğal bitki örtüsünün tahribi, taban suyunun nispeten alçalmasına sebep olmuştur. Daha önceleri bataklık olduğu bilinen bölgenin kurutulması ile yerleşim birimi haline getirilmiştir. Bu nedenle bölgede hemen hemen her şey yetişmektedir. Adapazarı Ovası'nda yetişen önemli ürünler ise patates ile şeker pancarıdır. Ancak ovada yerleşim alanlarının artması, tarım amaçlı kullanılan arazilerin azalmasına neden olmaktadır.<ref>EMİROĞLU, M., SAKARYA'NIN ZİRAİ DURUMU, ANKARA ÜNİVERSİTESİ DTC Fakültesi, ss 3,9,12,36.</ref> Bölge verimli olmasına rağmen yerleşim birimleri genişlediği için verim alınamamaktadır. Ekilmesi gereken araziler üzerinde şu anda binalar ve sanayi bulunmaktadır. Buna karşın ovanın 15-20 km kuzeyindeki sağlam tepelik bölge kullanılmamaktaydı. Şimdi ise yeni yerleşim birimi olarak hazırlanıyor ve şehir yavaş yavaş Karaman ve Korucuk bölgesine taşınmaya çalışılıyor.<ref name=":1" />

Adapazarı ovası ve çevresi birbirinden kolayca ayırt edilebilen büyük morfolojik şekillerden oluşmuştur. Bu morfolojik şekiller iklim, bitki örtüsü, toprak yapısı, beşeri faaliyetler gibi özellikler üzerinde farklılıklara neden olmaktadır. Güneydeki Keremali Dağı ve Karadağ ile kuzey ve kuzeydoğudaki Çamdağı[[Çam Dağı]] yükseltileri arızalı bir yapıya sahip olmaları, sık orman örtüsüyle kaplı olmaları nedeniyle seyrek yerleşmeye sahiptirler.<ref name=":0" />

Depremin etkilediği bölge jeolojik açıdan [[Kuzey Anadolu Fay Hattı|Kuzey Anadolu Fay]] Zonu'nun batı kesiminde yer almaktadır. Bölgenin [[Paleozoik zaman|Paleozoyik]], [[MesosoyikMezozoik]] ve [[Senozoik|Senozoyik]] yaşlı çok çeşitli litolojik birimlerden oluşmaktadır. Özellikle Senozoyik döneme ait birimlerden [[Pliyosen Çağ|Pliyosen]] ve [[Kuaterner|Kuvaterner]] yaşlı oluşumlar üzerinde depremin hasar açısından daha etkili olduğu gözlenmiştir. Bölgedeki yapı hasarları incelendiğinde jeolojik zemin özelliklerinin belirleyici olduğu ortaya konmuştur. Ölümle sonuçlanan hasarlar fay boyunca 20-200 metre genişliğindeki fiziksel deformasyon zonu (yüzey kırığı) ile bataklık ve dayanımsız zeminler olan pekişmemiş çakıl-kum-milden oluşan yeni alüvyon zeminler üzerinde gerçekleşmiştir.<ref name=":0" />

1999 yılında meydana gelen Kocaeli[[Marmara depremi]] tüm bilimsel çalışmaların Kuzey Anadolu Fayı’nın (KAF) nüfus ve endüstrisinin yoğun olduğu batı kısmına çevirmiştir. Deprem odağının Gölcük ilçesi olmasına rağmen bu yer hareketi genç kuvaterner alüvyon birikintilerinden oluşan Adapazarı bölgesinde birçok can ve mal kaybına neden olmuştur. Bu kayıpların nedeni mühendislik hataları yanında deprem dalgası altındaki zemin davranışıdır.<ref>SÜNBÜL, F., KARAVUL, C., OLGUN, S., DERE, A., 23-25 Mart 2005, SIVILAŞMA RİSKİ ALTINDAKİ ADAPAZARI ZEMİNİ ÜZERİNE JEOFİZİKSEL İNCELEME, DEPREM SEMPOZYUMU, KOCAELİ.</ref>