Lut: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
kDeğişiklik özeti yok |
düzeltme AWB ile |
||
11. satır:
[[Tevrat]]’ta Terah’ın çocuklarından Haran’ın oğlu ve [[İbrahim (Peygamber)|İbrahim]]’in yeğeni olarak gösterilir. Haran, [[Ur (antik kent)|Ur]] şehrinde öldükten sonra Terah oğlu İbrahim ve torunu Lut’u alarak [[Harran]]’a gelmiştir. Terah' ın burada ölümünden sonra [[İbrahim (Peygamber)|İbrahim]] yeğenini yanına alarak [[Kenan]] diyarına gitmiştir. Lut, [[İbrahim (Peygamber)|İbrahim]]’le birlikte Mısır' a gitmiştir. Mısır’dan [[Kenan]] diyarına dönen İbrahim ile Lut’un çok miktarda koyun ve sığır sürüleri bulunmaktaydı. Ancak bölgede az sayıda kuyu bulunması nedeniyle adamları arasında tartışmalar çıkınca Lut amcasından ayrılarak verimli olan [[Sodom ve Gomora]] kenti yakınlarına yerleşti. Erden havzasındaki Sodom, Gomore, Adma, Tseboim ve Bela şehirlerinin halkının isyan ettikleri [[Elamlılar|Elam]] Kralı Kedorlaomer’e yenilmesiyle Lut peygamber esir düşmüş ancak amcası İbrahim tarafından kurtarılmıştır. Tevrat’a göre Sodom halkı günahkar olup, orada her türlü ahlaksızlık, özellikle de cinsel sapıklık yaygındır. Sodom ve Gomoreyi cezalandırmakla görevli [[melek]]ler insan görünümüne girerek İbrahim’e misafir olurlar. İbrahim' e Sodom ve Gomore’nin günahının çok ağır olduğunu ve Tanrı tarafından yok edileceğini bildirmeleri üzerine İbrahim orada iyi insanlar olduğunu belirterek bu kararın gerçekleşmemesi için yalvarınca kendisine eğer on iyi kişi varsa oranın cezalandırılmayacağı söylenir. Ancak on kişi bulunamayınca Sodom’a varan iki melek şehrin kapısında oturan Lut’un daveti üzerine ona misafir olurlar. Sodom halkı Lut' un evini sararak Lut’tan misafirlerini kendilerine teslim etmesini isterler ancak Lut misafirlerini vermeyeceğini söyler. Sodom halkı Lut’u tehdit ederek kapıyı kırmaya kalkışınca melekler müdahale ederek Lut’u içeriye alırlar ve dışarıdakileri evin kapısını bulamayacak şekilde kör ederler. Bu yaşananlar üzerine Melekler Lut’a şehrin harap edileceğini, bu nedenle aile fertlerini alıp burayı terketmesini bildirdiler. Melekler tarafından karısı ve iki kızıyla birlikte şehrin dışına bırakırlar ve arkalarına bakmadan dağa kaçmaları tembih edilir. Lut kısa sürede dağa varmanın zor olduğunu belirterek yakındaki Tsoar adındaki küçük şehre gider. Arkalarından Sodom ve Gomore’ye göklerden kükürt ve ateş yağdırılarak her iki şehirde yaşayan tüm canlılarla birlikte yok edilir. Bu sırada Lut’un karısı meleklerin uyarısına rağmen kaçarken geriye baktığı için tuz direğine dönüşür.<ref name= "lut">[http://www.islamansiklopedisi.info/dia/ayrmetin.php?idno=270228 İslam Ansiklopedisi, Ömer Faruk Harman]</ref> [[Tekvin]]' e göre Lut, iki kızıyla birlikte Tsoar kentinde kalmayıp oraya yakın bir dağda bulunan mağaraya yerleşmiştir. Yahudi inanışına göre Lut' un kızları soyunu devam ettirmek amacıyla babalarına şarap içirerek sarhoş ettikleri ve kendinde olmayan babalarıyla ilişkiye girdikleri, bu ilişkiden hamile kalan büyük kızının Moab adında bir erkek çocuğu doğurduğu, hamile kalan küçük kızının da Ammon adında bir erkek çocuğu doğurduğu belirtilmektedir. Bu anlatımla ilgili olarak Yahudiler' in Moab ve Ammon kabilelerinin kökenine yönelik böyle bir anlatımda bulunurken [[Kenan]] diyarında daha eski daha eski mitolojik anlatımda, Tanrı El’in kendisine "baba" diyen iki kadınla ilişkiye girerek bunlardan sabah yıldızı veya şafak anlamına gelen "sahar" ile akşam yıldızı veya alaca karanlık anlamına gelen "shalim" adlı iki çocuğunun olduğu efsanesinden etkilendiği de belirtilmektedir. Buna neden olarak Moablıların ve Ammonluların atalarıyla İsrailoğulları' nın Mısır’dan çıkış dönemine uzanan, sonraki dönemde de yüzyıllarca devam eden düşmanlığın da etkili olduğu belirtilmektedir.<ref name= "Lut">[http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/37/1138/13349.pdf Tevrat’ın Lut Kıssası Üzerine Bir Araştırma, XLVIII sayı I, s. 57-76 Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi-2007, Mehmet KATAR]</ref>
Lut, İbrahim peygamberden ayrıldıktan sonra İsrailoğulları için önemini yitirdiğinden, onun yaşamının geri kalan bölümüyle ilgili bilgi yoktur. Rivayet ve iddialara göre 142 yaşına kadar yaşayan Lut’un mezarı [[El Halil]] doğusunda Beni Naim köyü yakınındadır.<ref name= "lut" />
== [[Kur'an]]'da Lut==
Kur’an-ı Kerim’de yirmi yedi yerde ismen geçen Lut’un İbrahim’in peygamberliğini kabul ederek onunla birlikte dolaştığı ve peygamberlerden biri olduğu bildirilmektedir. Kur' an da Lut' un Tevrat’ta iddia edildiği gibi amcası İbrahim’in çobanlarıyla kendi çobanları arasında çıkan bir anlaşmazlık üzerine değil peygamber olarak görevlendirilip Sodom' a gitmiştir. Lut peygamber kavmine [[Allah]]’a karşı gelmekten sakınmalarını, kendisine itaat etmelerini, kadınlar yerine erkeklerle beraber olmalarının büyük ahlaksızlık ve günah olduğunu bildirerek bundan vazgeçmelerini istemiştir. Kavmi ise işlerine karışmaya devam ettiği takdirde sürgün edileceğini ve doğru söylüyorsa Allah' ın azabını getirmesini söylemişlerdir. Lut' un duası üzerine Allah ahlaksız kavmi cezalandırmak üzere [[Cebrâîl]], [[Mikâil]] ve [[İsrafil]] oldukları belirtilen üç meleği görevlendirir. Melekler genç ve yakışıklı birer erkek görünümünde önce İbrâhim’e gelip [[İshak]]’ın doğumunu, ayrıca [[Lut Kavmi]] yok etmek üzere geldiklerini haber verirler. İbrahim, Lut’un onlarla beraber yaşadığını hatırlatarak orada yaşayan inananların kurtulması konusundaki dileğini meleklere bildirir. Kur’an' da yer almayan ancak İslami kaynaklarda geçen rivayetlere göre İbrâhim peygamber meleklere, içinde 400 inananın bulunduğu bir yeri yok edip etmeyeceklerini sorar ve bunun üzerine melekler böyle olması halinde oranın yok edilmeyeceğini söylerler. Sonrasında rakam ona kadar indirir, ancak Sodom' da 10 inanan bile bulunamaz. Bunun üzerine melekler Allah' tan Sodom' un yok edilmesi emrinin geldiğini, ancak Lut ve ailesinin kurtulacağını İbrahim' e bildirirler. Melekler Lut’un yaşadığı Sodom' a gelirler. Lut daha önce hiç görmediği yabancıları evinde misafir eder. Misafirlerden haberdar olan halk toplanıp evi kuşatarak misafirlerin kendilerine teslim edilmesini isterler. Lut bu isteği kabul etmeyerek, isterlerse kızlarıyla evlenebileceklerini söyler. Sodom halkı Lut’a, başkalarının işine karışmasını ve yabancıları evine almasını yasakladıklarını söyleyerek isteklerini tekrarlarlar. Lut' un evini kuşatan ve içeri girmeye uğraşan halkın gözlerini kör ederek onları evin çevresinden uzaklaştırırlar. Lut' un karısı hariç olmak üzere ailesi şehirden çıkar. Sabaha karşı şehrin üzerine balçıktan pişirilmiş, kat kat taşlar yağdırılır. Lut’un kavmi karısıyla birlikte yok edilir.<ref name= "lut" />
== Kaynakça ==
| |||