VII. İoannis: Revizyonlar arasındaki fark

| isim = VII. Yoannisİoannis Paleologos <br/>Ιωάννης Ζ' Παλαιολόγος

| önce_gelen = [[V. Yoannisİoannis Paleologos]]

| sonra_gelen = [[V. Yoannisİoannis Paleologos]] <br/>[[II. Manuil Paleologos]]

'''VII. Yoannisİoannis Paleologos''' (Yunanca: Ιωάννης Ζ' Παλαιολόγος ''Iōannēs VII Palaiologos'', 1370 - 22 Eylül 1408), '''VII. Yoannisİoannis Paleologos''' İmparator [[IV. Andronikos Paleologos]] ile Bulgar Çarı İvan Alexander ve Eflaklı Teodara'nin kızı olan [[Bulgar Keratsa]]'nın oğludur. [[1376]] yılında da babası [[IV. Andronikos Paleologos]] bir taht darbesi ile büyükbabası V. Yoannisİoannis'i tahtan indirip imparatorluğunu ilan ettikten sonra 18 Ekim 1377de taç giyme töreninde küçük oğlu olan VII. Yoannisİoannis Paleologos'u ortak imparator ilan etmiştir. VII. Yoannisİoannis [[1390]]'da bir darbe ile beş ay [[Bizans imparatorları|Bizans imparatoru]] olarak hüküm sürmüştür. Fakat uzun bir dönem ortak imparator olarak çoğunluğu Konstantinopolis dışında (önce Silivri'de sonra Selanik'te) yaşayarak hüküm sürmüştür. Ayrıca İmparator II. Manuil'in Avrupa'da bulunduğu dönemde (10 Aralık [[1399]] ile 9 Haziran [[1403]] arasında) Konstantinopolis'de taht naipliği yapmıştır.

''VII. Yoannisİoannis'' 6 yaşında iken [[1376]]da babası olan IV. Andronikos'un büyükbabası V. Yoannisİoannis'i zorla tahttan indirip, V. Yoannisİoannis'i diğer oğlu Manuil ile hapse koyması sonunda imparator olarak tac giymesi sırasında ortak imparator ilan edilmiştir. Fakat Anemas Hapishanesine konulan V. Yoannisİoannis ve oğlu (IV. Andronikos'un kardeşi) Manuil (belki Venediklilerin yardımıyla) kaçmayı başarıp Osmanlı hükümdarı I. Murad'a sığınmışlardır. Baba ve oğul Bizans tahtını ele geçirmek için I. Murad'la bir anlaşma ile fazladan harac, istenirse askerî yardım ve Anadolu'da son kalan Bizans şehir olan Alaşehir (Philedelphia) I. Murad'a vereceklerini vaat ederek bir Osmanlı kuvvetinin başında tekrar 1 Temmuz 1379'da İstanbul'a girip tahtı geri almışlardır. IV. Andronikos ve oğlu Cenevizli müttefiklerinin elinde olan Galata'ya kaçmışlar; bir iç savaş başlatmışlardır; Galata kuşatılmış ve müttefikleri Cenevizlilerle bu kuşatmadan dolayı zor günler geçirmişlerdir. İki yıl süren iç savaştan sonra Nisan 1381'e iki tarafın anlaşması ile savaş sona ermiştir.

Bu anlaşmaya göre IV. Andronikos yine ortak imparator kalıp, kendisine yari-bağımsız idare etmesi için kuzey Marmara kıyılarında Silivri (Selimbria) merkezli Tekirdağ (Rhaedetum) ve Marmara Ereğlisi (Heraclea) bölgesi verilmiş ve varisinin hala ortak imparator unvanlı VII. Yoannisİoannis olacağı kabul edilmiştir. [[1385]] yılında babası IV. Andronikos ölünce VII. Yoannisİoannis ortak imparator unvanı koruyarak babasının yerini almıştır.

[[1380]]'li yıllarda Bizans gerçekte parçalara bölünmüş görülmektedir ve her parça bir ortak imparator idaresine verilmiştir: Konstantinopolis'de V. Yoannisİoannis; Marmara'nin kuzeyinde Silivri merkezli önce oğlu IV. Andronikos ve sonra torunu VII. Yoannisİoannis; ve Selanik'te oğlu II. Manuil.

[[1389]]'da Osmanlılar ve Sırplar arasında [[Kosova Meydan Savaşı]] ve galip gelmesine rağmen [[I. Murad]]'ın öldürülüp [[I. Bayezid|Yıldırım Bayezid]]'ın Osmanlı Sultanı olması sıralarında, VII. Yoannisİoannis, [[Cenova]]'da olup yeni bir isyan için Ceneviz yardımı ve asker toplamaya çalışmaktaydı. Konstantinopolis'e geri döndüğünde [[I. Bayezid|Yıldırım Bayezid]] tarafından çağrılmıştır. [[14 Nisan]] [[1390]]'da VII. Yoannisİoannis Paleologos Yıldırım Bayezid'ın verdiği askerlerle ve Ceneviz gemileri yardımı ile Konstantinopolis'a girmiş ve dedesi V. Yoannisİoannis'i tahttan indirip 5 ay imparator olarak hüküm sürmüştür.

İmparator V. Yoannisİoannis Yedikule yakınında bulunan Altın Kapı kalesine sığınmış ve Midilli'de olan oğlu Manuil'den yardım istemiştir. Venedik, Rodos Şövalyeleri ve diğer Ege adalarından topladığı ufak bir filoyla Konstantinopolis'e gelen Manuil ve Altın Kapı kalesinden çıkış yapan V. Yoannisİoannis ile birlikte tekrar Konstantinopolis'i ellerine geçirmişlerdir.

Buna çok sinirlenen Yıldırım Bayezid üst hakimiyetinde olduğu Bizans'dan hem VII. Yoannisİoannis hem de Manuil'den verilmesi gereken haracı ve askerî yardımı istemiştir. Birbirleriyle savaşmış iki kardeş böylece Bizans'ın Anadolu içinde bulunan en son şehri Alaşehir (Philedelphia)'nin Yıldırım Bayezid'in eline geçmesi için sahsi destek sağlamak zorunda kalmışlardır.

[[Şubat]] [[1391]]'de Konstantinopolis'de V. Yoannisİoannis ölünce imparatorluk tahtına II. Manuil geçmiştir. Ama VII. Yoannisİoannis'in statüsü yine ortak imparator kalmış ve Marmara Denizi'nin kuzeyinde Silivri merkezli yarı bağımsız bölgenin idarecisi olarak kalmıştır. Bu değişiklikler için üst egemen olan Yıldırım Bayezıt'in iznini almamışlar ve bu Yıldırım'ı kızdırmıştır. Yıldırım üst egemen hükümdar olduğu için Mayıs [[1391]]'de birbirne rakip amca ve yeğeni Karadeniz kıyısında bir askerî sefere iştirak ettirilmiştir. [[Haziran]] [[1393]]'de ise, bir Bulgar isyanını bastırmak için Yıldırım bütün haraç veren alt hükümdarları Serez'e çağırmıştır ve birbirinden habersiz gelenler, hükümdarların hepsinin birlikte öldürüleceklerinden çok korkmuşlardır. Bundan sonra Bizans'ın parçalarını idare eden hükümdarlar Yıldırım'ın çağrılarına gitmemişlerdir.

Yıldırım bunun üzerine Konstantinopolis'i karadan kuşatmış; abluka altına almış; ancak denizden ulaşım devam edebilmiştir. Bu kuşatma, [[Niğbolu Savaşı]] ([[25 Eylül]] [[1396]] için bir aralıkla sekiz yıl kadar uzun sürmüştür. Kuşatma devam ederken, Fransız Kıralı VI. Şarl'in askerî yardım olarak gönderdiği Fransız askeri yardım birliğinin komutanı (Niğbolu'da esir düşüp fidye verip kurtulan) Marşal Boucicault Bizans'in durumunu görünce İmparator II. Manuil'in batı Avrupa'ya giderek onlardan yardım istemesini önermiştir. Yine bu Fransiz komutanı yardımı ile II. Manuil ve VII. Yoannisİoannis barıştırılmış ve II. Manuil Avrupa'da iken (II. Manuil dönünce Selanik ve civarında hükümdarlık yapması vaadi verilerek) VIII. Yoannisİoannis'in Konstantinopolis'de taht naibi olarak kalması sağlanmıştır.

Böylece II. Manuil 10 Aralık [[1399]]'ta Marşal Boucicault ile birlikte Konstantinopolis'dan ayrılmıştır ve 9 Haziran [[1403]]'de Konstantinopolis'e geri donenedönene kadar VII. Yoannisİoannis ortak imparator ve taht naibi olarak hükümdarlık yapmıştır. Bu dönem içinde VII. Yoannisİoannis, II. Manuil'e sadık kalmış ve sırf kendi menfaatlerini görerek iktidara tek başına gelmek üzere hareketlere girişmemiştir.

Bu dönemin büyük bir kısımında, [[1402]] yazına kadar, Konstantinopolis yine Yıldırım'in karadan abluka tipli kuşatması altında bulunmuştur. VII. Yoannisİoannis zaman zaman Fransız birliği yeni komutanı De Chateaumordand ile çıkış hareketinde bulunup Konstantinopolis'te bulunan askerlerin ve halkın moralini yükseltmeye çalışmıştır. Fakat [[1402]] yazında bu kuşatma o kadar zorluk yaratmıştır ki Yıldırım'in Timur'a karşı savaşında beklenen galibiyetinden sonra şehrin nasıl Osmanlı'lara teslim edileceği hakkında gizli bir anlaşmanın yapıldığını zamanının tarihçileri tarafından yazılmıştır.

Bu hala VII. Yoannisİoannis tarafından idare edilen Konstantinapolis'de büyük bir ferahlık yaratmıştır. Bizans'ı devamlı tehdit eden Osmanlı devleti çökmüş görünmektedir ve halk sekiz yıl süren ablukadan ve bununa bağlı zorluklardan kurtulmuştu. Bizans için beklenildikten çok daha uygun bir sonuç Ağustos [[1402]]de Osmanlı Rumeli toprakların idaresine almak için Rumeli'ye gelen Emir [[Süleyman Çelebi (şehzade)|Süleyman Çelebi]]'nin tutumu ve hareketleri ortaya çıkmıştır. O yıl sonlarına doğru Emir Süleyman Çelebi tarafları ile Osmanlı toprakları ile ilgileri bulunan (Bizans, Sırbistan, Venedik, Genova ve Rodos ve Naksos Latin Düklüğü'nden oluşan) bir Hristiyan Ligi ile konuşmalar başlayıp [[1403]] başlarında bir anlaşma imzalanmıştır. Bu anlasmayı (imparator II. Manuil Avrupa'da bulunduğu için) imzalayan VII. Yoannisİoannis, Bizans için büyük bir diplomatik zafer kazanmıştır. Buna göre Emir Süleyman'in Osmanlı devletinin üst hakimiyeti (I. Murat ve Yıldırım zamanlarının tam tersi olarak) Bizans'a geçmiştir; Bizans'a Selanik ve doğusundaki (Athos manastırlarını da kapsayan) Ege kıyısındaki bölgeler, bazı Ege adaları, Boğaz'dan ta Nişabur'a (Mesembria) kadar Rumeli Karadeniz kıyıları verilmiştir ve Bizans, Venedik ve Ceneviz gemilerini Marmara ve boğazlarda serbestçe hareket etmeleri garantilenmiştir; buna karşılık ''Hristiyan Ligi'' tarafları Emir Süleyman'nin Rumeli toprakları üzerinde başkent Edirne'den hükümdarlığını kabul etmiştir. Osmanlıların bu şekilde yenik düşmesi haberi Avrupa'da bulunan II. Manuil'e (21 Kasım [[1402]]de Paris'te) erişince hemen Avrupalılardan hiçbir yardım almadan geri dönmeye başlamış ve ancak 9 Haziran [[1403]] de Konstantinapolis'e varmıştır.

II. Manuil kendisini ta Gelibolu'da karşılayan yeğeni VII. Yoannisİoannis'e olan minnetarlığını bildirip ve Avrupa'ya gitmeden önce verdiği sözleri yerine getirmesi beklenmekteydi. Halbuki II. Manuil'in ilk icraatlerinin başında VII. Yoannisİoannis'i Lemnos adasına sürmek olmuştur. Bu anlaşmazlığın ve II. Manuil tarafından yapılan büyük haksızlığın neden ortaya çıktığı hakkında bir tam kayıt bulunmamaktadır ve değişik savlar ortaya atılmıştır. Bundan hiç hoşlanmayan VII. Yoannisİoannis Midilli adasında Latin Dükü olarak hüküm süren kayın-babası II. Francisco Gattilusio ile ufak bir deniz filosu kurup Eylul 1403 ortasında VII. Yoannisİoannis'e vaad edilmiş Selanik'e hücum edip zorla idaresini almaya çalışmıştır. Bu deniz istilasinin gerçekleşip gerçekleşmediği hakkında hiçbir kayıt bulunmamaktadır. Ancak Ekim ortasında II. Manuil ve VII. Yoannisİoannis taraflarının bir anlaşmaya varıp VII. Yoannisİoannis'in ortak imparator olarak ''Selanik Basileus'' unvanı ile Selanik'te hüküm sürmeye başladığı bilinmektedir.

VII. Yoannisİoannis hayatının sonuna kadar (yani [[1403]]-[[1408]] arasında) Selanik'te sağa sola karışmadan hüküm sürmüş ve günlerini din ve hayırseverlik işleri ile uğraşarak geçirmiştir. Eylul 1408de en son günlerini büyük dedesi Yoannisİoannis Kantakuzinos gibi Joasaph ismi altında bir manastırda bir keşiş olarak geçirdikten sonra ölmüştür.

'''VII. Yoannisİoannis Paleologos''' ile [[İrene Gattilusio]] evlenmiştir. Karısı Midilli adasında Latin Dükü olarak hüküm süren Ceneviz asıllı II. Francisco Gattilusio'nin kızıldır. Tarihçiler çok yakın zamanlarda, en aşağı bir oğulları olduğunu belgelerden ortaya çıkartmışlardır:

VII. Yoannisİoannis'in II. Manuel tarafından Avrupa'dan dönüşünden sonra uğradığı haksızlığa bu çocuğun II. Manuel'in Bizans'tan ayrı olduğu yıllarda doğmasına ve bir VIII. Yoannisİoannis'e bir varis ve II. Manuel'le bir rakip olmasına yoranlar bulunmaktadır. Ancak V. Andronikos'un Selanik'te babasından önce öldüğü bilinmektedir.

{{sıra kutusu|önce =[[V. Yoannisİoannis Paleologos]]|başlık=[[Bizans İmparatoru]]|yıllar= 1377-1408: Ortak İmparator<br />1390: İmparator<br />1399-1403 Konstantinopolis'de Taht Naibi|sonra= [[II. Manuil Paleologos]]}}

{{DEFAULTSORT:Yoannisİoannis 07 Paleologos}}