Dış kuvvetler: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Buzullar için galeri eklendi. |
Dalga ve akıntılar eklendi. |
||
1. satır:
{{Çalışma}}
'''Dış kuvvetler''', [[Akarsu|akarsular]], [[Rüzgâr|rüzgarlar]], [[Yer altı suyu|yer altı suları]], [[Buzul|buzullar]], [[dalgalar]] ve [[Akıntı enerjisi|akıntılar]] gibi çeşitli etmenlerin dünyayı şekillendirmesidir. Bu etmenler [[atmosfer]] kökenli olup enerjilerini [[Güneş|güneşten]] alırlar. Dış kuvvetler, iç kuvvetlerin etkisiyle oluşan yüksek yerleri aşındırarak [[Deniz seviyesi|deniz seviyesine]] indirmeye çalışır. Dünyanın şekillenmesinde iç ve dış kuvvetler değişim halindedir, bu değişim uzun bir zaman aralığını kapsadığından insanlar tarafından gözlenme şansı yoktur
== Rüzgarlar ve oluşturdukları şekiller ==
105. satır:
Lómagnú with sand blowing.jpg|[[Sander düzlükleri]]
</gallery>
== Dalga ve akıntıların oluşturdukları şekiller ==
Dalga ve akıntılar kıyıların zamanla değişip farklı görünümler almasına neden alırlar.
=== Dalga ve akıntıların aşınım şekilleri ===
* [[Falez]]: Yüksek kıyıların dalgalar etkisiyle alt kısımları aşınır ve oyuklar oluşur, oluşan oyukların tavanları çöker ve denize dik kıyılar meydana gelir. Falezlere yalıyar adı da verilir.
* [[Doğal köprüler]]: Denizdeki bir kara parçasının alt kısımların aşındırılması sonucu oluşur. Ters U gibi bir görüntüsü vardır.
=== Dalga ve akıntıların birikim şekilleri ===
* [[Kıyı oku]]: Dalga ve akıntıların taşıdıkları malzemeleri koy kenarlarında biriktirmesi sonucunda kıyı okları oluşur. Kıyı okları zamanla genişler ve kıyı kordonu adını alır.
* [[Deniz kulağı|Lagün]]: Koyun bir ucundan diğer ucuna doğru bir ok gibi uzanan şekillerdir. Bir kıyı okunun koyun ağzının kapatılacak şekilde gelişmesi ve karşı buruna bağlanmasıyla kıyı kordonu meydana gelir. Kıyı kordonunun oluşumuyla eskiden koy olan kısım denizden ayrılarak önce lagün daha sonra göl haline gelir. İstanbul yakınlarındaki Büyükçekmece Gölü ve Küçükçekmece Gölü, bu şekilde oluşmuş birer kıyı gölüdür.
* [[Tombolo]]: Kıyı yakınındaki bir adanın biriktirme faaliyetleri sonucunda kıyıya bağlanmasıdır.
| |||