Evlad-ı Fatihan: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Abalcio (mesaj | katkılar)
k Tarih kısmı güncellendi. Bazı kaynak atıfları yapıldı.
Abalcio (mesaj | katkılar)
k kaynakta bir harf hatası
14. satır:
1335 yılında [[Süleyman Gazi]]'nin [[Karesi Beyliği|Karesi]] beyi olması ile zamanının ünlü [[Kayılar|Kayı]] beyleri [[Hacı İlbey]] ve [[Gazi Evrenos Bey]] ile [[Trakya]]'nın fethini başlatan [[Osmanlı Türkleri]] tüm Trakya, Makedonya ve Bulgaristan'ı fethetmişlerdir. Buralara [[Anadolu]]'dan, [[Karadeniz]]’in kuzeyinden gelen Türkler yerleştirilmeye başlamıştır.
 
Klasik dönemde Osmanlı ordularının ilerlemelerine ön hazırlığı [[Akıncılar (Osmanlı)|akıncılar]] yapıyorlar ve istihbarat sağlıyorlardı. Ordu seferberlik halinde yolu boyunca müttefik yerel beylerin askerleri ve [[sipahi]] yazılmış olanların katılımları ile toparlanıyordu. Tahrir defterlerinde Türkmen asıllı olup Rumeli'de yarı-göçebe bir hayat süren [[Yörükler|yörüklerin]] orduda yerleri özellikle tespit edilmişti.<ref>M. TayyipTayyib Gökbilgin, ''Rumeli'de Yürükler, Tatarlar ve Evlad-ı Fatihan'', 3. Baskı, İşaret Yay. İstanbul 2008, ISBN 978-975-350-204-7 s. 19</ref> Bunlar [[Kapıkulu Ocakları|merkezi kuvvetlerle]] dil ve din paydaşlığı yanında biniclik, atıcılık, avcılık, iz sürme gibi hasletleriyle ideal askerlerdi.
 
[[II. Viyana Kuşatması]] sonrasındaki [[Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları|Kutsal İttifak Savaşlarının]] döneminde klasik düzenin yozlaştığı, asker kaçaklarının arttığı görülmüş ve reforma gidilme ihtiyacı hissedilmiştir. İşte 1102 H. (1691 M.) senesinde çıkarılan bir [[Hatt-ı hümâyun|hatt-ı hümayun]] ile yörük taifeleri, "''Evlâd-ı Fâtihân''" adı altında ve Rumeli'nin sağ, [[Egnatia Yolu|sol]] ve orta kolunda olmak üzere yeniden yazıldı.<ref name=":0">M. TayyipTayyib Gökbilgin, a.g.e. s. 255</ref> Bunlara seferberlik dönemlerindeki askeri mükellefiyetler karşılığında geniş vergi muafiyetleri tanınmaktaydı.<ref name=":1">M. TayyipTayyib Gökbilgin, a.g.e. s. 256</ref> Nitekim yazılan bir kanunnâme’de; “Yörük taifesi öteden beri Devlet-i Âliyyenin güzîde ve cengâver, itâatli, ferman dinleyen askerlerinden olup, eski seferlerde küffâr ile yapılan harplerde, kendilerinden iyice yararlık ve yüz aklıkları görüldüğünden, bu tâifeye Evlâd-ı Fâtihân adı verilmiştir” denilmektedir.<ref name=":0" /> Balkanlar’daki savaşlarda en çok kayıp veren Evlad-ı Fatihan askerleri olurdu.
 
[[Tanzimat|Tanzimat devrinde]] Evlad-ı Fatihan muafiyetleri kaldırılarak diğer halk gibi bunlar da vergi ve askerlik mükellefiyetlerine tabi tutuldular.<ref name=":1" /> 1846 yılında Selanik müşirine yazılan bir emirle Evlad-ı Fatihan teşkilatı göreceli olarak ortadan kaldırılmış olmasına rağmen gönüllülük esasıyla 1923 yılına kadar fiilen devam etmiştir.