Vikipedi

İhşîdîler: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Sökür (mesaj | katkılar)
848 değişiklik
İlgili şablon eklendi.
düzeltme AWB ile
60. satır:
|yaygın_diller = [[Türkçe]]<br />[[Arapça]]<br />
|din = [[İslam|İslam (baskın)]]<br />[[Hıristiyanlar|Kıpti Hıristiyanlar]]
|para_birimi =
 
|yönetici1 = [[Muhammed bin Toğaç|Muhammed Bin Togaç]]
111. satır:
}}
{{Türk tarihi}}
'''Akşitler''' veya İhşidîler ([[Arapça]]: الإخشيديون (al-Ikhshīdīyūn)), [[935]] ve [[969]] yılları arasında [[Mısır]]'da kurulmuş [[Türk]]-[[İslam]] [[devlet|devletidir]]idir.<ref name="TDV">{{ansiklopedi kaynağı |yıl =2000 |başlık =İhşidîler |ansiklopedi =TDV İslam Ansiklopedisi |yayıncı =Türk Diyanet Vakfı |yer =Ankara |tanıtıcı = }}</ref>
 
==Kuruluştan Önceki Durum==
[[Tolunoğulları|Tolunoğulları Devleti]], [[905]] yılında yıkılmasından sonra [[Abbasiler]], [[Mısır]]'a gönderdiği valilerin yetkilerini azaltarak [[Mısır]]'ı yeniden bölgelere ayırmış ve yetkilerini bölmüştür. Bu yolla bu bölgenin tekrar denetiminden çıkmasını önlemek istemişlerdir. Ancak sorumlulukların birden fazla kişiye dağıtılmasından dolayı bu durum yetki kargaşasına ve kişisel çekişmeler olmuştur. [[935]] yılında İhşidî Devleti'nin kurulmasına kadar geçen dönemde bölgeye kargaşa hakim olmuş ve halka hizmet verilememiştir. Halk, [[Tolunoğulları]] döneminde sahip olduğu refah ve huzuru arar olmuştur. <ref name="TT">{{kitap kaynağı |soyadı=Türkeş-Günay |ad=Umay |yazarbağı= |yıl=2007 |başlık=Türklerin Tarihi - Geçmişten Geleceğe-|dil=Türkçe|yer=Ankara}}</ref>
==Kuruluş==
[[Fergana]] Türklerinden olan, [[Muhammed bin Toğaç|Muhammed Bin Togaç]], [[Mısır]]'da görev yapmış, dönüşünde [[Şam]] bölgesinde hacıların yollarını kesen [[Karmatîlik|Karmatiler]]'le savaşmış ve onları yenmiştir. Bu başarısına karşılık halife, [[Muhammed bin Toğaç|Muhammed Bin Togaç]]'ı [[928]]'de [[Remle]], [[930]]'da [[Suriye]] valiliğine atamıştır. Bu görevlerde de gösterdiği başarılardan sonra halife tarafından [[Mısır]] valiliğine yetkileri arttırılarak atanmıştır. Bu dönemde [[Abbasiler]] güçlerini kaybetmiş ancak ismen varlıklarını sürdürmektedirler. [[Abbasiler]]'in güçsüzlüğünden faydalanarak görevini bırakmak istemeyen eski vali ile [[Muhammed bin Toğaç|Muhammed bin Togaç]] savaşmış ve onu yenidikten sonra [[27 Ağustos]] [[935]]'te [[Mısır]] valiliği görevine başlamıştır. [[Muhammed bin Toğaç|Muhammed bin Togaç]], [[Mısır]] valiliği sırasında sadece ismen [[Abbasiler]]'e bağlı kalmış, bunun dışında bağımsız bir devlet olarak hareket etmiştir.
<ref name="TT">< /ref>
 
==Yükseliş ve "el-İhşid" Ünvanı==
[[Muhammed bin Toğaç|Muhammed Bin Togaç]], göreve geldikten sonra, [[Türk]], [[Kıptîler|Kıpti]], [[Rum]], [[Sudan|Sudanlı]]lı, [[Berberiler|Berberi]] ve [[Araplar]]'dan oluşan [[Mısır]] ordusunda isyan çıkmıştır. Askerlerin bir bölümü, [[Mısır]]'ın en batısında [[Fatımi Devleti]]'ne sınır olan [[Berka]]'ya kaçmışlardır. [[Fatımi Devleti|Fatımiler'le]] işbirliği yapan kaçaklar ve [[Fatımi Devleti|Fatımi]] güçleri, [[Muhammed bin Toğaç|Muhammed Bin Togaç]] tarafından yenilgiye uğratılmış ve [[Mısır]]'da yeniden düzen sağlanmıştır. [[Muhammed bin Toğaç|Muhammed Bin Togaç]]'a [[Abbasi]] halifesi tarafından, [[Mısır]]'da düzeni sağladığı ve [[Fatımi Devleti|Fatımiler'e]] karşı sağladığı başarılarından dolayı, ataları [[Fergana]] meliklerinden olduğu için ''melikler meliki'' anlamında '''el-İhşid''' ünvanı verilmiştir. <ref name="TT">< /ref>
 
[[Muhammed bin Toğaç|Muhammed Bin Togaç]] ölümünden sonra oğlu ve torunları hükümdar olmakla birlikte fiilen azatlı köle [[Ebu'l Misk Kafur]] tarafından yönetilmiştir. Ordunun büyük bölümü Türk olduğu için devlet Türk karakterini muhafaza etmiştir. İhşidiler de [[Tolunoğulları]] gibi [[Mısır]] halkına huzur, düzen ve refah sağlamışlardır.
127. satır:
==Fatımiler ile Mücadele ve Çöküş==
İhşidîler, konumları gereği, [[Mısır]]'ın batısında bulunan [[Fatımi Devleti|Fatımiler]]'le sürekli mücadele halinde olmuşlardır. [[30 Haziran]] [[969]]'da, [[el-Cize]]’de [[Fatımi Devleti|Fatımi]] ordusu ile savaşan Ihşîdîler, büyük zayiat vererek geri çekildi. [[Cevher (Fatımi)|Cevher]] komutasındaki [[Fatımi Devleti|Fatımi]], Temmuz ayında [[Fustat]]’a girince, İhşidîler son buldu. [[Mısır]], [[Hicaz]], [[Yemen]] ve [[Suriye]]’de [[Abbasîler]] adına okunan hutbe, artık [[Fatımi Devleti|Fatımiler]] adına okunmaya başladı.
<ref name="TDV">< /ref>
 
==İhşidi Hükümdarları <ref name="TDV">< /ref>==
# [[Muhammed bin Toğaç|Muhammed Bin Togaç]] ([[935]] - [[946]])
# [[Ebü’l-Kâsım Ünûcûr]] ([[946]] - [[961]])
141. satır:
==Ayrıca Bakınız==
*{{Web kaynağı | url =http://www.islamansiklopedisi.info/dia/maddeb.php?Tanim=&MaddeAdi=ih%C5%9Fidiler | başlık =TDV İslam Ansiklopedisinde İhşidîler | yazar = | tarih =2000 | eser =TDV İslam Ansiklopedisi | yayıncı = | erişimtarihi = 12 Aralık 2015 | arşivengelli = hayır}}
 
*{{Web kaynağı | url =https://www.tarihtarih.com/?Syf=26&Syz=367201 | başlık =İhşidîler | yazar =Doç. Dr. Nadir Özkuyumcu | tarih = | eser = | yayıncı = Tarih Tarih Dergisi | erişimtarihi = 12 Aralık 2015 | arşivengelli = hayır}}
==Kaynakça==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/İhşîdîler" sayfasından alınmıştır