Vikipedi

Tengricilik: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Gerekçe: + nedensiz içerik silinmesi
Değişiklik özeti yok
Etiketler: Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği
3. satır:
[http://vlib.iue.it/carrie/cec/TENGRICILIK.shtml Tengricilik (Dr. Yaşar Kalafat)]</ref> [[Orhun Yazıtları]]'nda ilk çözülen kelime olup yazılışı" [[Dosya:Old Turkic letter I.svg|10px]][[Dosya:Old Turkic letter R2.svg|10px]][[Dosya:Old Turkic letter NG.svg|10px]][[Dosya:Old Turkic letter T2.svg|10px]]" şeklindedir.
 
Bu inanca göre [[Gök]]'ün yüce ruhunaber [[Tengri]]'ydi. Kişiler kendilerini gök baba [[Tengri]], toprak ana [[Ötüken]] ve insanları koruyan atalarının ruhları arasında güven içinde hissedip onlara ve diğer doğa ruhlarına dua ederlerdi. Büyük dağların, ağaçların ve bâzı göllerin güçlü ruhları barındırdıklarına inanarak dualarını bazen bu cisimlere yöneltirlerse de bu cisimler tanrı kabul edilmezdi. Sadece onun yeryüzündeki varlığının bir göstergesiydi. Göğün ve yeraltının ''"yedi"'' katı olduğuna, her katta çeşitli ruhların varolduğuna inanılırdı. İnsanlar doğaya, ruhlara ve diğer insanlara saygılı davranıp belli kurallara uyarak dünyalarını dengede tutmaları ile kişisel güçlerinin doruğuna varıp dışarıya yansıdığına inanırlardı. Eğer bu denge, kötü ruhların saldırısı veya bir felaketten dolayı bozulursa bir [[şaman]]ın yardımı ya da Tengri'ye verilen bir adak ile yeniden düzene sokulması gerektiğine inanılırdı.<ref name="Peter Laut">Dr. Peter Laut: ''Vielfalt türkischer Religionen: Tänriismus'', Universität Freiburg [http://freidok.ub.uni-freiburg.de/freidok/volltexte/2005/1829/pdf/Laut_Vielfalt_tuerkischer_Religionen.pdf] (Almanca: ''Türklerde dinlerin çeşitliliği''/ Freiburg Üniversitesi'nden Dr. Peter Laut)</ref><ref name="Julie Stewart">[http://members.tripod.com/Mongolian_Page/shaman.txt Julie Stewart - Mongolian Shamanism (İng.)]</ref>
 
Bu [[inanç|inancın]] kalıntılarını günümüzde [[Moğollar]]da ([[Lamaizm]]le birleşmiş şekilde) ve bâzı ''hâlâ'' doğa'ya bağlı göçebe yaşam tarzı sürdüren [[Türk Halkları]]'nda, örneğin [[Altay-Türkleri]] ve [[Yakutlar]]da bulmak mümkündür; ama, Tengriciliği çoktan bırakmış halklarda da bu inancın birçok parçası [[İslâm]], [[Hıristiyanlık]], [[Budizm]], [[Musevilik]] ya da [[Taoizm]] ile birlikte geleneksel kültür olarak hâlâ sürmektedir. Örnek olarak ağaca çaput bağlama gibi gelenekler ve [[Türkiye]] [[Türkçe]]sindeki ''"Utançtan yedi kat yerin dibine girdim"'' deyimi gösterilebilir. Yine ölen birisin ardından yapılan [[mevlüd]] törenleri (haftası, kırkı, elli ikisi ve yılı diye de bilinir) Şamanist dönemden Tengri dinine, ondan da Türklere geçmiş bir gelenektir. Yalnızca Müslüman Türklerde ve Müslüman [[Boşnaklar]]da [[mevlüd]] okutulur. Genel olarak dini ne olursa olsun tüm Türk ve Moğol uluslarda Şamanist ya da Tengri dönemi gelenekleri görmek mümkündür.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Tengricilik" sayfasından alınmıştır