Kıbrıslı Mehmed Emin Paşa: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Noyder (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
Noyder (mesaj | katkılar)
32. satır:
Saray hizmetinden 1828/29'da "yüzbaşı" rütbesi ile Hassa Alayı 2. Taburu'na tayin edilmesi ile ayrıldı. 1833-1834'de Hassa Alayı'nda subaylık yaptı. Sonra devlet bursu ile 1828/29'da, önce [[Londra]], [[İngiltere]]'ye ve sonra [{Paris]], [[Fransa]]'ya gönderilip orada eğitimini tamamladı. 1834/35'de Avrupa'daki eğitiminden dönerek "kolağası" rütbesi ve sonra da "binbaşı" rütbesi ile Hassa 5. Alayı'nda görev yaptı. Sultan [[Abdülmecid]] tahta geçmesi ile 1839'da "miralay" rütbesi ile Tophane'ye memur oldu. 1839/40'da "mirliva" rütbesi ile "Tophane Meclisi" üyeliğine tayin edildi. 1840'da "Dar-ı Şurayı Askeriye" üyeliğine atandı. Bir aralık redif askeri toplamak için [[Sinop]] ve [[Kastamonu]]'da görevlendirildi. 1843'de Osmanlı ordusunda yapılan bir tensikatta askeri görevden ayrılmak ve bir müddet evinde kalmak zorunda kaldı.<ref name="sicilliosmani"/>
 
Fakat çok geçmeden askeriye kadrosundan mülkiye idare kadrosuna "miriumera" unvanı ile nakledildi. Aralık 1844'de [[Akka]] muhafızı ve sonra Kasım 1845'de Kudüs mutasarrıfı olarak tayin edildi. Bu dönemlerde Filistin'de ortaya çıkan ciddi bir Bedevi isyanını bastırdı. Mayıs 1846'da sivil "mirimiran" ünvanı verildi. Temmuz 1846'da Tırnova kaymakamı tayin edildi. 1847'de istifa etti. Ağustos 1848'de ise tekrar devlet görevine başlatılıp [[Belgrad]] valiliğine tayini çıktı; ama bir ay sonra görevden alındı ve hemen Tirhala mutasarrifi olarak tayini çıktı. Ocak 1847-Eylül 1848 tarihleri arasında Tirhala mutasarrifliği yaptı. <ref name="sicılliosmanisicilliosmani"/>
 
1848 yılının Eylül ayında vezirlik rütbesi verilerek [[Londra]] Büyükelçiliği'ne atandı ve Ekim 1850'ye kadar bu görevi yaptı. Fakat bu sırada kuzey Suriye'de Halep'de bir isyan çıktı ve bu isyanın ancak Kıbrıslı Mehmed Emin Paşa gibi tecrübeli biri tarafından bastırılabileceği mülahazasi ile Ekim 1850'de Halep valisi yapıldı. Orada iken bu isyanı bastırmada başarılı oldu ve asayişi sağladı. Fakat Eylül 1851'de [[Girit]] valisi atanması gerekçesi ile Halep Valığı görevinden alınıp İstanbul'a geri çağrıldı. Buna itiraz edip görevden istifa etti. Ekim 1851'de sivil "müşir" ünvanı verilerek "Arabistan Müşiri" olrak görevlendirildi. Şubat 1853'de bu görevden azledildi. Haziran 1853'de Edirne Valisi olarak atandı. <ref name="sicilliosmani"/><ref name="yaşamyapıt"/>
46. satır:
18 Ağustos 1858'de ikinci kez [[Kaptan-ı Derya]] olarak atandı. Bu görevde ancak bir yıl kaldı.
 
18 Ekim 1859'da ikinci kez sadrazam oldu. Fakat padişah olan [[I. Abdülmecid]] ile devletin mali durumu ve alınan dış borçalar dolayısıyla anlaşmazlığa düştü. Kırım Savaşı döneminde savaş harcamalarını karşılamak nedeni ile Osmanli Devleti İngiltere ve Fransa'dan büyük dış borçlar almıştı. Bu dış borçlar Osmanli devleti hazinesine büyük külfet yüklemekte idi. Buna rağmen Sultan ve saray sorumsuz şekilde harcamalar yapmaya devam etmekte idiler. Özellikle yaptırılan yeni [[Dolmabahçe Sarayı]], padişahın adını taşıyan kışlalar ve okulların yapımı, ordunun gereksinimleri için İngiltere ve Fransa'dan dış borçlar alınmaya devam edilmişti. Kırım Savaşı için 24 Ağustos 1854'de alınan birinci dış borçlanmayı; ikinci kez 1855'de; üçüncü kez 1858'de dördüncü kez 1860'da dış borçlanmalar izlemişti. Devletin Galata sarraflarından yüksek faizlerle aldığı iç borçlar nedeni ile Galata bankerlerine olan borçlanma miktarı 80 milyon altın lirayı aşmıştı. Bu iç borçlanma için rehin olarak verilen mücevherler ve borç senetleri de yabancı bankerler ve yabancı tüccarlar eline geçmiş ve efektif olarak dış borçlanma olmuşlardı. Sadrazam olarak Kıbrıslı Mehmet Emin Paşa bu yüksek dış borçlanmayı gayet sert olarak tenkit etmeye başladı. Bu eleştiriler Sultan I. Abdülmecid tarafından gayet kötü karşılandı ve Kıbrıslı Mehmet Emin Paşa 23 Aralık 1859'da azledildi.<ref name="sicilliosmani"/><ref name="yașamyapıtyaşamyapıt"/>
 
Sultan I. Abdülmecid daha genç olmakla beraber saltanatının son yıllarinıyıllarını gayet zor durumlarda geçirdi. Alkolik içki müptelası olmuştu ve veremden müztarıptı. 1861'ın ilkbaharında padisahın sağlığı büsbütün bozuldu. Osmanlı devletinin Rumeli'ndeki Balkanların batı bölgelerinde davamlı hoşnutsuzluk bulunduğu açıkça ortada idi. Develtin bu kötü durumuna el atabilecek tecrübeli bir sadrazam istenmekteydi. Bu nedenle 27 Mayıs 1860'da Kıbrıslı Mehmed Emin Paşa üçüncü defa sadrazamliğa getirildi. Sadrazam oluşunun ikinci haftası içinde Kıbrıslı Mehmed Emin Paşa kendine Rumeli müfettişi unvanını da vererek Rumeli ve doğu Balkanlarda hoşnutsuzluğu kendi gözüyle görüp incelemeye koyuldu. Bu Rumeli inceleme gezisinden Eylül 1860'da geri döndü. Bu sedareti döneminde Sultan I. Abdülmecid 25 Haziran 1861'de 38 yaşında iken vefat etti. Bir önceki gün Sultan mükellef bir ziyafete katilmıştı ve bu ziyafet sonunda rahatsızlanmış ve Ihlamur Köşkü'ne getirlmiş idi. Ölüm yatağında iken Sultan'in odasında doktorlar, sadrazam Kıbrıslı Mehmed Emin Paşa, Serasker Rıza Paşa, Kaptan-ı Derya [[Damad Mehmed Ali Paşa]] bulunmaktydi. I. Abdülmecid'in cenazesi öldüğü gün kılınan cenaze namazından sonra hemen kaldırıldı ve Yavuzselim Camii avlusundaki türbeye gömüldü. Yine o gün Topkapı Sarayı Babülsaade önünde yapılan geleneksel cülus töreni yapılarak yerine yine II. Mahmud'un oğlu olan kardeşi Sultan [[Abdülaziz]] Osmanlı tahtına çıktı. Sultan Abdülaziz tahta çıkmasından hemen sonra 6 Ağustos 1861'de Kıbrıslı Mehmed Emin Paşa'yı sadrazamlıktan azletti. <ref name="sakaoğlu">Sakaoğlu, Necdet, (1999), ''Bu Mülkün Sultanları'', İstanbul: Oğlak Yayıncılık ISBN:9751292956</ref> <ref name="yaşamyapıt"/>
 
Kıbrıslı Mehmet Emin Paşa bundan sonra Eylül 1861'de Edirne Valiliğine atandı. Bu görevinde Nisan 1864'de azledilinceye kadar kaldı. Bundan sonra 1865'de Mecalis-i Aliye'de üyelik yaptı. 1866'de bu görevden azledilerek yeni kurulan "Meclis-i Ali-i Hazine"''nin (sonradaki ismi ile "Meclis-i Vala-yı Akhkam-ı Adliye"'nin) başkanlığına atandı. <ref name="yaşamyapıt"/>
 
Kıbrıslı Mehmed Emin Paşa İstanbul'da [[KandıllıKandilli, Üsküdar]]'da bulunan [[Kıbrıslı Yalısı]]'nda Eylül 1871'de vefat etti ve Sultan Mahmud Türbesi bahçesine defnedildi. <ref name="sicilliosmani"/>
 
==Değerlendirme==