Nikolay Semyonov: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Vladimir Fock ile beraber Yalıtkanlarda Elektriksel Kırılım Kuramı'nın temellerini
...yavaş tepkimelerin...
33. satır:
 
==Buluşu==
Oksitlenme, çatlama, halojenleşme (halojenler grubundan biri olma, eksiği olan bir elektronu almaya eğilimli) ve polımerleşme (formülü bileşenlerin formülleri olma) gibi pek çok tepkime zincirleme oluyordu. Yani tepkimede ortaya çıkan şey veya şeyler tepkimenin devam etmesini sağlıyordu. Ikül çatılmış oyun kağıdı dizilerinden birinin devrilmesiyle bütün dizinin art arda yıkılmasına benzer yanma ve lisyon gibi kimyasal veya atomsal oluşumlar.
 
[[Max Bodenstein]] ilk kez kimyasal zincirleme tepkimeden söz etmiş fakat bilim adamları konu üzerinde duramamışlardı. Araştırma işlerinde çalışanların veya araştırmayı hayal biçimi seçenlerin en büyük sorunu uygun bir problemi ele alınabilir şekilde düzenlemektir. Problem açık ve seçikse düzenlendikten sonra çözüm aranır. Problem düzenlemek en az onu çözmek kadar güçtür. Bunu bilen Semenov, Bodenstein'in düzenlediği iakal üzerinde yeterince durulmamış " ''kimyasal zincirleme tepkimelerin" nasıl olduğunu'' çözülmesi gereken bir problem olarak kabul edip araştırmalarına başladı.
 
[[Fosfor]]un oksitlenmesini incelerken dallanan [[zincirleme tepkimeler]] gördü. [[Fosfor]] durağan halinden birdenbire şiddetli bir [[tepkime]]ye giriyordu. Bunun nedeni, bileşiğin basınç, yoğunluk ve [[kütle]]si İle zincirleme sonunda oluşan karışımın miktarı gibi etkenlerdi. Bu öğelerden herhangi birindeki değişiklik bir sınır değere ulaştırıyordu. Bu değerin altında tepkime olmuyor fakat üstünde saniyeden çok daha kısa bir sürede ''"zincirleme patlama"'' denilen olay görülüyordu. "Isıl patlamanın" aksine, zincirleme patlama yavaş tepkımelenntepkimelerin oluşturduğu ısınmalardan tamamen bağımsızdı.
 
Semenov bütün bu olguların geliştirdiği dallanan zincirleme tepkimeler kuramı ile açıklıyordu. [[Atom]] ve kökçükler içeren ana zincirin her aşamasında etkili olan birden fazla merkez belirdiğini ileri sürüyordu. Dallanma sayısı uç noktalannnoktaların sayısını aşarsa, zincirleme tepkime hızı katlanarak anıyor ve bütün karışımın tutuşmasına yanıyani zincirleme patlamaya neden oluyordu. Fakat zincirin tamamında dallanma hiç olmazsa tepkime durağanlaşıyor ve çok düşük sıcaklıklarda son derece yavaşlıyordu. Bu nedenle zincirleme tepkimelerde dış öğelerin büyük önemi vardı. Daha sonraları yaptığı araştırmaları sonucunda "yozlaşmış dallanma" adını verdiği olgunun bulunduğu yeni zincirleme tepkiler buldu.
 
Birçok tepkimede ısı vererek başlıyordu.Tepkimede ortaya çıkan ısı ortamdan ayrılan ısıdan (fazla ise "ısıl patlama" görülüyordu. Yani ısıl patlamanın nedeni olan ortaya çıkan [[ısı]] zincirleme patlamanın sonucuydu. [[1934]] yılında "zincirleme tepkimeler" adlı kitabı yayınlanıp bir yıl sonra batı dillerine çevrilince tepkimelerin daha anlaşılmasına katkıları yaygınlaştı. [[Hidrojen]]in ve [[metan]]ın oksitlenmesi, alkali bromitler ile alkalikloritlerın ayrışmaları açıklığa kavuştu. Siyaset ve bilimsel çalışmaları birlikte yürütmeyi çok İyiiyi başaran ''Semenov,'' zincirleme tepkimeler pratik ve kuramına katkılanndan dolayı 1956 yılı [[Nobel Kimya ödülü]]nü aldı. Böylece [[Nobel]] alan ilk [[Sovyet]] vatandaşı oldu.
 
==Dış bağlantılar==