Tekerlekli paten: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
düzeltme AWB ile
→‎Tarihi: düzeltme AWB ile
1. satır:
{{Birleş|Tekerlekli paten}}
[[Dosya:USD Classic Throne Sean Aggressive-Skates.jpg|küçükresim|Tekerlekli paten]]
'''Paten''', bot biçiminde [[deri]] ya da [[plastik]]ten yapılan altına en az 2 tekerlek veya celik takılan, buzda ya da düz zeminde kaymak için kullanılan spor aletidir. Çelik [[buz pateni]] için kullanılır.
[[Dosya:Skates.jpg|küçükresim|Tekerlekli patenler]]
 
'''Tekerlekli paten''' ayağa giyilen alt kısmındaki bölüme tekerler bağlanmış olan bir aletlerdir. Ayağa geçirilen bu alet altındaki ufak tekerlekler sayesinde hareket etmeye olanak sağlamaktadır.
Genel olarak '''tekerlekli paten''' 3 ana parçadan meydana gelmektedir.
Günümüzde spor, egzersiz, eğlence gibi birçok amaçla kullanılmaktadır. Birçok firma birçok degişik model ve tasarımda tekerlekli patenler üretmektedir.
* Bot yani ayağın girdiği ayakkabı şeklindeki bot bölümü
== Tarihi ==
* İc bot botun içinde ayağın rahat etmesini sağlayan kısım
1700 li yılların başında ismi bilinmeyen bir Hollandalı mucit kıs aylarında yapılan buz patenini sporunu yaz mevsiminde de yapmaya karar verdi. Mucit ashaptan yaptığı makaraları ayakkabısına bağladı. İcat 'Skeelers' olarak adlandırıldı.
* Tekerlekler ve Tekerleklerin takılı olduğu frame parçası ve bunların montajlı olduğu sert plastikten imal soul plate (bot'un alt kısmı) bölümü.
 
Kayıtlara gecen ilk tekerlekli paten 17 Eylül 1735 tarihinde Huys, Belcika'da John Merlin tarafından icat edildi. Merlin icadını Londra'daki Carlislen House da düzenlenen bir maskeli baloda giydi. Fakat kontrolünü sağlayamayıp büyük bir aynaya çarptı. Yaşanan kazadan sonra Merlin yeni icadı ile fazla ilgilenmedi.
Alırken her parça farklı alınarak kişi kendine göre bi paten toplayabilir.
 
James Leonard Plimpton ise günümüzdeki modern tekerlekli patenlerin mucidi olarak bilinmektedir. 1863 yılında ilk dört tekerlekli pateni icat etmiştir. Ayrıca Plimpton 1866 yılında halka açık ilk tekerlekli paten alanının açılışını yapmıştır.
Tekerlekli patende de hareketler buz patenindekilere benzer. Sokakta kullanılan patenler, düzenli pistlere giderek paten yapmayı öğrenenlerin kullandıklarından farklıdır. Sokak patenlerinde genellikle kauçuk tekerlekler ve kare biçiminde kauçuk yastıklar vardır. Pist­lerde kullanılan patenlerde ise ahşap tekerlekler ve yuvarlak kauçuk yastıklar bulunur. Bu tür patenleri kullananlar yalnızca öne arkaya ya da sağa sola eğilerek istedikleri yöne gidebilirler.
 
==Kaynakça==
Hollandalılar 18. yüzyıldan beri yollarda tekerlekli patenlerle hareket etme alışkanlığı edinmişlerdir. Belçikalı müzik aletleri yapımcısı Joseph Merlin 1760'ta İngiltere'ye giderek yeni buluşu olan tekerlekli pateni Londra'da-ki seçkin bir toplantıda tanıttı. Keman çalarak paten yapıp konukların ilgi ve hayranlığını kazandı. Ama durmayı ve dönmeyi başaramadığı için bir aynaya çarpınca, ayna ve ke­man parçalandı, kendisi de ağır yaralandı.
*http://www.rollerskatingmuseum.com/homework.html
*http://inventors.about.com/od/rstartinventions/a/rolle_skates.htm
 
https://en.wikipedia.org/wiki/Roller_skates
1829'da Fransa'da tekerlekli patenin bulunmasından 10 yıl sonra, İngiltere'de ilk tekerlekli paten yapıldı. Ama bu sporun yaygınlaşması New Yorklu James L. Plimpton'un 1863'te kauçuk yastıklı, dört tekerlekli pateni bulmasından sonra oldu. İlk patenlerin tekerlekleri şimşirden yapılıyor ve kolayca kınlıyordu. Daha sonra, bilyeli yataklarda dönen çelik tekerlekli patenler yapıldı.
 
İlk tekerlekli paten pisti 1860'ta ABD'nin Rhode Island eyaletinde, Newport'taki At­lantik Oteli'nde açıldı. 1870'lerde ABD'nin çeşitli yerlerinde tekerlekli paten pistleri ya­pıldı. 1890'da ise Batı Londra'da Olympia'da dünyanın en büyük pisti açıldı. Asfalt ya da ahşap olan pist döşemelerinin en iyisi sert akçaağaç odunundan yapılır. Sürat ve artistik paten dallarında yapılan çeşitli şampiyonalar­da tekerlekli patenle saatte gidilen en büyük uzaklık 35 km ve ulaşılan rekor hız saatte 41 kilometredir.
 
Tekerlekli paten sporu İngiltere'de ilk kez 1870'lerde yaygınlaştı. Ama bu ilk ilgi yalnız­ca birkaç yıl sürdü. En büyük ilgiyi 1909-12 arasında gören tekerlekli paten sporu, sine­manın gelişmesi ve [[I. Dünya Savaşı]]'nın çıkmasıyla hemen hemen yok oldu; ancak 1929'da yeniden canlanabildi.
 
1970'lerde tekerlekli küçük sörflere benze­yen kaykayları, gençler her yerde yaygın olarak kullanmaya başladı.
 
{{ekstrem sporlar}}
 
[[Kategori:Ekstrem sporlar]]
[[Kategori:Spor ekipmanları]]
[[Kategori:Tekerlekli taşıtlar|Paten]]
 
[[fr:Patin à roulettes]]