Belirsizlik ilkesi: Revizyonlar arasındaki fark

[http://osulibrary.oregonstate.edu/specialcollections/coll/pauling/bond/papers/corr155.1.html Über den anschaulichen Inhalt der quantentheoretischen Kinematik und Mechanik] (Açıklamalı önyayın kanıt kağıdı), 23 Mart 1927.</ref> [[Kuantum]] fiziğinde Heisenberg'in '''belirsizlik ilkesine''' göre, bir parçacığın [[momentum]]u ve konumu aynı anda tam doğrulukla ölçülemez (momentum değişimi = kütle değişimi x hız değişimi). Belirsizlik ilkesini daha da genellenmiş olarak anlatmak istersek şunları söyleyebiliriz. Kökleşik (klasik, deterministik) fizikten ayrı olarak [[Kuantum]] fiziğinde her fiziksel niceliğe denk gelen bir reel sayı değil, bir işlemci vardır. Bu işlemciler, kökleşik mekanikten ayrı olarak sayısal değerler ile değil matrisler ile temsil edilir. Dolayısıyla, kuantum mekaniğinde ölçülen fiziksel niceliğin ölçüm sırası önemlidir. Herhangi iki fiziksel niceliği (örneğin: konum ve momentum) ele alalım. Eğer bu fiziksel niceliklere denk gelen iki işlemci yer değiştiremiyorsa bu iki niceliğin (örneğin: momentum ve konum) aynı anda ölçülmesi olanaksızdır. Bu durumda kesin sonuçlardan değil, bir ortalama değer yakınlarında dalgalanan değerlerden söz edebiliriz. Belirsizlik ilkesi [[determinizm]]in "her şeyi kesin olarak belirleyebilme" önermesini tamamıyla yıkmıştır{{kaynak belirt}}, ancak determinizmin temel aldığı [[Nedensellik|nedensellik ilkesinin]] geri kalanı ayakta kalabilmiştir.

 

Bir parçacığın konumu ne denli doğrulukla ölçülürse (yani konumunun belirsizliği ne denli küçük olursa), buna karşılık momentumunun belirsizliği aynı oranda büyük olur. Tersine, momentumdaki belirsizlik küçüldükçe, aynı oranda konumunun belirsizliği büyür. Ancak bu belirsizlik deneysel ölçümlerden değil doğrudan matematikten elde edilmiştir. Fourier analizinde x ve k uzayları arasındaki dönüşümler ele alınırsa,

 

 

<math>p=\hbar k </math>