Mendoza (eyalet): Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Mirada (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
→‎top: düzeltme AWB ile
180. satır:
| dipnotlar =
}}
'''Mendoza Eyaleti''' ([[İspanyolca]]: ''Provincia de Mendoza''), [[Arjantin]]'in batısında eyalet (''provincia'').
 
[[Şili]]'yle sınırını çizen [[And Dağları]]nın doruklarından doğuya doğru uzanır. Yüzölçümü 148.827  km² olan eyalet topraklarının önemli bölümü, Andların ikinci sıralarının kıraç ve yarı kıraç kesimlerinden, dağ eteklerinden ve sekilerden oluşur. And Dağlarının ve [[Batı Yarıküre]]'nin en yüksek doruğu olan [[Aconcagua]] (6.959 m), eyaletin kuzeybatı ucunda, Şili sınırındadır. Eyalet nüfusu [[Mendoza Nehri]]nin suladığı kuzeyde, sıradağların eteklerinde yoğunlaşmıştır. Doğuya doğru gidildikçe geniş tuzlu çanakların yer aldığı kumlu ovalara rastlanır. Güneybatıdaki [[Grande Nehri]] dışında eyaletin bütün akarsuları bu ovalardan geçer. Orta kesimlerdeki sekilerden geçen Atuel ve Diamante nehirleri üzerine yapılan barajlar [[San Rafael]] kenti çevresindeki tarım topraklarının verimini artırmıştır.
 
[[Şili]]'yle sınırını çizen [[And Dağları]]nın doruklarından doğuya doğru uzanır. Yüzölçümü 148.827 km² olan eyalet topraklarının önemli bölümü, Andların ikinci sıralarının kıraç ve yarı kıraç kesimlerinden, dağ eteklerinden ve sekilerden oluşur. And Dağlarının ve [[Batı Yarıküre]]'nin en yüksek doruğu olan [[Aconcagua]] (6.959 m), eyaletin kuzeybatı ucunda, Şili sınırındadır. Eyalet nüfusu [[Mendoza Nehri]]nin suladığı kuzeyde, sıradağların eteklerinde yoğunlaşmıştır. Doğuya doğru gidildikçe geniş tuzlu çanakların yer aldığı kumlu ovalara rastlanır. Güneybatıdaki [[Grande Nehri]] dışında eyaletin bütün akarsuları bu ovalardan geçer. Orta kesimlerdeki sekilerden geçen Atuel ve Diamante nehirleri üzerine yapılan barajlar [[San Rafael]] kenti çevresindeki tarım topraklarının verimini artırmıştır.
 
Mendoza'ya ilk yerleşen [[Avrupalı]]lar 1561'de Şili'den gelen [[İspanyollar]] oldu. Sömürge dönemi boyunca, sürekli olarak Yerlilerin saldırısına uğrayan Mendoza, çok az ürün elde edilen, seyrek nüfuslu bir sınır bölgesi olarak kaldı. 1776'da Şili'den ayrılarak [[Río de la Plata Genel Valiliği]]'ne bağlandı. 1820'de ise eyalet yapıldı. [[Atlas Okyanusu]]na ve [[Río de la Plata]]'ya uzaklığı eyaletin gelişmesini olumsuz yönde etkilediyse de, 1885'te eyalet merkezi [[Mendoza]]'ya uzanan demiryolunun ulaşıma açılmasıyla bu sorun önemini yitirdi. Andlar'ı aşarak Şili'ye uzanan demiryolu hattı ise 1910'da tamamlandı.
 
Arjantin'de yetişen [[şaraplık üzüm]]ün büyük bölümü Mendoza'dna elde edilir. Eyalette çok sayıda [[elma]], [[şeftali]], [[armut]], [[kayısı]] ve [[erik]] bahçesiyle zeytinlik vardır. Hayvan yemi olarak Şili'ye ihraç edilen [[yonca]]yla [[tahıl]] ve [[soya]] üretimi de artmaktadır. Eyaletin maden kaynaklarının başında [[uranyum]], [[doğal gaz]], [[manganez]], [[altın]] ve [[bakır]] gelir. Mendoza 1980'lerin başında Arjantin'in en çok [[petrol]] çıkarılan eyaletiydi.
 
Başta kaplıcalarıyla ünlü Villavicencio ve kayak merkezi Potrerillos olmak üzere, birçok turistik merkeze sahip olan Mendoza'da turizm önemli bir gelir kaynağıdır. [[Uspallata Geçidi]]nde, 4.100 m yükseklikte yer alan "Andlar'ın İsası" adlı heykel (1902), Mateo Alonso tarafından Arjantin ve Şili arasındaki barışın simgesi olarak yapılmıştır.
 
Başta kaplıcalarıyla ünlü Villavicencio ve kayak merkezi Potrerillos olmak üzere, birçok turistik merkeze sahip olan Mendoza'da turizm önemli bir gelir kaynağıdır. [[Uspallata Geçidi]]nde, 4.100 m yükseklikte yer alan "Andlar'ın İsası" adlı heykel (1902), Mateo Alonso tarafından Arjantin ve Şili arasındaki barışın simgesi olarak yapılmıştır.
 
{{Arjantin-Eyaletler}}