Lublin-Brest Taarruzu: Revizyonlar arasındaki fark

Alman komutanlığının dikkatini Lvov-Sandomierz Taarruzu hazırlıklarından uzaklaştırmak için 9-10 Temmuz tarihlerindeki savaş hilelerinden ve 13 Temmuz'da harekâtın ilk günlerdeki (13 Temmuz) başarısı görüldükten sonra Mareşal Rokossovki kendi ''Cephe''sinin genel taarruzunu batı yönünde başlattı. <ref name = "Titans">When Titans…</ref> 1. Beyaz Rusya Cephesi'nin beş ordusu, 18 Temmuz 1944 günü, [[Pripet Bataklığı]]'nın güneyinde, ''Cephe''nin sol kanadından taarruza geçerek savunmadaki Güney Ukrayna Ordular Grubu'nun (4. Panzer Ordusu) cephesini Kovel'in batısında yardı. Birkaç saat sonra 2. Tank Ordusu ve birkaç mekanize/motorize kolordu, peşlerinde piyade birlikleri olmak üzere açılan gedikten batı yönünde ilerlemeye başladılar. <ref name = "Glantz">Glantz.</ref>

General [[Nikolay Gusev]]'in [[47. Ordu (SSCB)|47. Ordu]]'su ve General [[Vasiliy Çuykov]]'un [[8. Muhafız Ordusu]], Alman savunmasını yardıktan sonra hızla ilerleyerek 21 Temmuz'da [[Bug Nehri]]'ne ulaştı. Bir sonraki gün, General [[Semyon Bogdanov]]'un [[2. Tank Ordusu (SSCB)|2. Tank Ordusu]], [[Lublin]] ve [[Vistül Nehri]] yönünde taarruzu ilerletirken aynı sırada 11. Tank Kolordusu ve 2. Muhafız Süvari Kolordusu da kuzeybatıya, Siedlce yönünde ilerleyerek, [[Brest]] ve [[Bialistok]] civarında savunmadaki Alman Merkez Ordular Grubu'nun geri çekilme hatlarını kesti. <ref name = "Titans" /> Bu ileri hareketle Kızıl Ordu birlikleri, Lublin yakınlarındaki Nazi Toplama Kampı [[Majdanek]]'e, 22 Temmuz'da girdiler.

Lublin civarındaki çatışmalar sırasında 23 Temmuz'da Sovyet 2. Tank Ordusu Komutanı General Bogdanov yaralandı ve yerine General A. I. Radzievski atandı. Buna rağmen 2. Tank Ordusu ilerlemesini hızla sürdürdü ve 8. Muhafız Ordusu'nun ileri unsurlarıyla birlikte Vistül kıyılarına ulaştı. <ref name = "Titans" /> Mareşal Konstantin Rokossovski'nin kuvvetleri 24 Temmuz'da Lublin'i aldı ve Varşova'nın güneyine, Vistül Nehri'ne ilerledi. <ref name = "Glantz" /> STAVKA General Radzievski'ye, Alman Merkez Ordular Grubu'nun kuşatılması hareketine katılmak üzere ordusunu kuzeye, Varşova yönüne çevirme emri verdi. <ref name = "Titans" />

Kızıl Ordu birlikleri 28 Temmuz'da Brest'i aldılar. <ref name = "Brest">[http://www.brest-belarus.com/History_1900_2005.shtml#section10 Brest, Belarus].</ref> 1. Beyaz Rusya Cephesi'nin sol kanat orduları 2 Ağustos'ta Vistül Nehri üzerinde köprübaşı oluşturdu. General Çuykov'un 47. Ordu'su Magnuszew'de, General Kopakçi'nin 69. Ordu'su ise Pulawi'de. Hemen ardından bu köprübaşlarına Alman karşı taarruzları başladı. Kızıl Ordu kuvvetleri bu köprübaşlarını elde tutabilmek için iki ay boyunca mücadele etti. Bu köprübaşları, merkezi Polonya üzerinden Berlin'e yapılacak taarruz için son derece önemli mevzilerdir. Alman Merkez Ordular Grubu'na bağlı 46. Panzer Kolordusu, Sovyet köprübaşlarını baskılamayı amaçlayan bir karşı taarruz geliştirdi. <ref name=hinzep400>Hinze, Sh:400</ref> [[Fallschirm-Panzer Division 1 Hermann Göring]], Ağustos ayı başlarında birkaç taarruz girişiminde bulunduysa da Sovyet hatları değişmeden kaldı. <ref name=glantz> Bkz. ''Failures of Historiography''</ref><ref name=zalogap78>Zaloga, Sh:78-79</ref>

Varşova ayaklanmasının başlamasından birkaç gün önce STAVKA üyelerinden Mareşal Rokossovski, 2. Tank Ordusu'na Varşova'nın doğusuna (Praga'ya) yanaşma emri verdi. General Radzievski'nin ordusu 28 Temmuz'da Varşova'nın 40 &nbsp;km. güneydoğusunda üç kolordusu bir hizada olmak üzere Alman [[73. Piyade Tümeni (Almanya)|73. Piyade Tümeni]] ve Hermann Goering Panzer Tümeni'yle muharebeye tutuştu. General Radziecski, Varşova'ya doğudan ulaşan bir ekseni ele geçirmeye çalışırken Alman birlikleri de bu hattı elde tutmaya çalıştılar. Bu hattı kontrol eden taraf, Varşova'yı da kontrol edecektir. <ref name = "Titans" />

2. Tank Ordusu, 29 Temmuz 1944'te Varşova'nın doğusuna ulaştı. Aslında harekât planlarına göre 2. Muhafız Ordu ile 47. Ordu'nun, onun sağ kanadını örtmesi gerekiyordu. Fakat 2. Tank Ordusu öylesine hızlı bir ilerleme sağladı ki, bu iki ordu geride kaldılar ve Siedlce'nin 50 &nbsp;km. doğusunda muharebeye sokuldular. Aynı gün General Radzievski, 8. Muhafız Tank Kolordusu ile 3. Tank Kolordusu'nu, Varşova'nın güneydoğusunda bölgeyi taramak için harekete geçirdi. Bu iki kolordu, [[16. Tank Kolordusu (SSCB)|16. Tank Kolordusu]] kendin güneydoğu yaklaşımında halen çarpışmaktayken, Alman savunmasının sol kanadını çevirmiş oldu. Alman kuvvetleri, [[39. Panzer Kolordusu]] ve [[4. SS Panzer Kolordusu]] ile, [[Radzimin Muharebesi]] olarak bilinen bir karşı taarruz başlattı. General Popov'un 8. Muhafız Tank Kolordusu kentin 20 &nbsp;km. doğusunda başarılı bir muharebe verirken General Vedeneev'in 3. Tank Kolordusu, Mareşal Model'in panzerlerinin bir dizi etkili karşı taarruzuyla karşılaştı. Bu arada Sovyet tank kolorduları aşırı yayılmış ve yıpranmışlardı. Hermann Goering Panzer Tümeni ile 19. Panzer Tümeni, bu durumda yararlanarak 1 Ağustos'tan itibaren Radzimin bölgesinde, Varşova'nın 15 &nbsp;km. kuzeydoğusunda karşı taarruzlara giriştiler. Bu Alman taarruzlarına 2 ve 3 Ağustos'ta, [[4. Panzer Tümeni]] ve [[5. SS Panzer Tümeni "Wiking"]]'de katıldılar. Yine de Sovyet 3. Tank Kolordusu, bu taarruzlara üç gün boyunca karşı koydu. Ancak, bu üç günlük şiddetli çatışmalarda Kolordu ciddi biçimde hırpalandı. Ayrıca 8. Muhafız Tank Kolordusu da ağır bir baskı altındaydı. Alman kuvvetleri, 5 Ağustos'a kadar süren çatışmalarda Sovyet kuvvetlerini ağır kayıplara uğratarak geri attılar. Sovyet 47. Ordu'sunun 5 Ağustos'ta bölgeye ulaşmasıyla 2. Tank Ordusu, yaralarını sarmak için geriye alındı. 47. Ordu'nun üç piyade kolordusu, Varşova'nın güneyinden Siedlce'ye kadar 80 &nbsp;km.nin üzerinde bir cephe hattına yayıldı ve Varşova ya da Narew Nehri yönünde ileri harekete geçemedi. Tüm bu çatışmalar sonucunda Alman Merkez Ordular Grubu'nun iletişim ve ulaşım hatları zarar görmekle birlikte kesilmedi. <ref name = "Titans" /><ref name = "Glantz" />

Varşova bölgesinde ve Vistül Nehri geçişlerinde, 20 Ağustos'a kadar tek büyük çaplı Kızıl Ordu birliği, 1. Beyaz Rusya Cephesi'nin 47. Ordu'suydu. Sovyet kuvvetleri Varşova Ayaklanması'na destek olmadılar ve nehrin batısında güvenlikte beklediler. Bunun yerine Sovyet 47. Ordu'su, nehrin doğu kıyılarındaki mevzilerinde kaldı ve ayaklanmaya topçu desteği dahi sağlamadı. 1. Beyaz Rusya Cephesi'nin merkez ve sağ kanadı, Siedlce'nin kuzeyinde, Narew Nehri yaklaşımlarında Alman savunmasını alt etmek için mücadele ediyordu. Sovyet kayıtları da destek için Varşova'ya yönelik herhangi bir harekâtta bulunulmadığını belirtmektedir. Batı ve Polonya, Stalin'in bilinçli olarak Varşova Ayaklanması'na destek vermediği ve Polonya Direnişi'nin askeri unsur olan Armia Krajowa'nın bu çatışmalarda imha olmasını istediğini iddia etmektedir. Buna neden olarak da, Armia Krajowa'nın arkasındaki siyasi odak olan sürgündeki (İngiltere) Batı yanlısı Polonya Hükümeti ile Sovyet yanlısı [[Polonya Ulusal Kurtuluş Komitesi]] arasındaki çekişme olduğu ileri sürülmektedir. <ref name = "Titans" />

General Zigmunt Berling komutasındaki 1. Polonya Ordusu, 20 Ağustos'ta Sovyet 47. Ordu'suna katıldı. Kızıl Ordu kuvvetleri Varşova'nın kuzeyinde son taarruzlarına 3 Eylül 1944 günü başladılar. Bu taarruzla, ertesi gün Bug Nehri boyunca ilerleyerek Narew'e ulaştılar ve 6 Eylül'de nehir geçişleri sağladılar. İki Polonya tümeninin öncü unsurları, 13 Eylül'de Varşova'da Vistül geçişleri için taarruz ettiler. Fakat bu küçük çaplı bir harekâttı ve on gün sonra nehir geçişlerini tahliye ettiler. Varşova Ayaklanması'nın savaşçıları, 2 Ekim 1944 tarihinde şartlı olarak teslim oldular. Kızıl Ordu birlikleri, 1945 yılı başlarında Varşova'yı ileri hareketleri sırasında önemli bir çatışma olmadan aldılar. Amerikalı askeri tarihçi David M. Glantz, Sovyet kuvvetleri ayaklanmacılara destek olabilecek ve Varşova'yı alabilecekken, sadece askeri bir bakış açısından buna kalkışmadıklarını belirtir. Bu bakış açısına göre, Varşova'ya saldırmak, Varşova'nın güney ve kuzeyindeki köprübaşlarında güvenliği sağlamak yerine çabaları başka bir yöne çevirmek olurdu. Öte yandan sonuçta, katılan Sovyet güçleri yüksek kayıplı sokak çatışmalarına girmiş ve gelecekteki taarruzları için daha az optimal bir durum kazanmış olurdu. <ref name = "Glantz" />

Daha sonra 3 Ekim'de [[3. Panzer Tümeni|3.]] ve [[25. Panzer Tümeni|25. Panzer Tümenleri]] ile [[252. Piyade Tümeni (Almanya)|252. Piyade Tümeni]], Sovyet [[65. Ordu (SSCB)|65. Ordu]]'sunun bu köprübaşındaki mevzilerini ortadan kaldırmak için bir saldırı başlattılar. <ref name=scheiderbauer>On the Bloody Road to Berlin, Sh:109</ref> Taarruzun güney kesiminde Alman birlikleri 5 Ekim'de Narew kıyılarına ulaştılar. Sovyet 65. Ordu Komutanı General Pavel Batov anılarında, Alman ileri hareketini durdurmak için 44. Muhafız Piyade Tümeni'nin muharebeye sokulduğunu anlatır. <ref name=batov>Bkz. Batov, В походах и боях, Moscow 1962</ref>

Alman Komutanlığı, Sovyet köprübaşının kuzey kesimine yönelik olarak 8 Ekim için bir taarruz planladıysa da, 14 Ekim'de gerçekleşen bir Sovyet karşı taarruzuyla burada elde edilen ilerleme geri atıldı. <ref name=wrp110>Williams and Rodgers, Sh: 110; Batov tarih olarak 19 Ekim'i vermektedir.</ref>