Yiv: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Erasmus.new (mesaj | katkılar) Değişiklik özeti yok |
düzeltme AWB ile |
||
3. satır:
[[Dosya:Polygonal vs normal rifling.svg|thumb|Yiv-set çekilmiş namlu(Solda) ve Poligonal yivli namu(Sağda)|right]]
[[Dosya:Zuege.jpg|thumb|yaygın olarak kullanılan 9mm'lik tabanca namlularınan çekilmiş olan yiv-set|left]]
'''Yiv '''ateşli [[silah]]larda [[mermi]]nin yolunda seyrederken dönme hareketi kazanmasını sağlayan [[namlu]] içine açılmış birbirine paralel kabarıklıklardan oluşan ve namlu içine [[spiral]] görüntü kazandıran kabarıntı ve [[oyuk]]lardır.
Bir [[mermi çekirdeği]] daha uzak mesafelere gönderebilmenin tek yolu namlu çıkışında çekirdeğe daha fazla hız kazandırmaktır. dolayısı ile potansiyel enerjisi arttırmak ve önündeki direnci (hava) delebilme kabiliyetini arttırarak daha az sürtünme ile karşılaşmasını sağlamaktır. Bunun için de ileriye harekete ilaveten mermiye dönüş hareketi kazandırılması düşünülmüştür. Bu işlemi sağlayan cihaz da yiv-set çekilmiş [[namlu]]<nowiki/>dur.
10. satır:
== İşlevi ==
Merminin dengesini ve hızını artırarak menzil, tahribat ve hedefi vurma etkilerini artırır. Namlu içindeki oyuklara "yiv", çıkıntılara ise "[[set]]" denir. Bu tür namluya sahip tüfeklere ise "Yivli [[tüfek]]" denir. günümüz piyade tüfeklerinin tamamına yakını ve tabancaların tamamı yivli silah kategorisinde yer alırlar. Top gibi ağır silahlar yivli veya yivsiz olarak üretilebilseler de uzun menzilli toplar daima yivli namluya sahipdirler.
== Hatve (Twist) ==
26. satır:
== Mütedavil Silahlarda Yiv-Set ==
Yivli tüfeklerin özellikleri beyan edilirken namlu çapı uzunluğuna ilaveten yiv dönüşünün sağdan sola veya soldan sağa olması ve yiv-set sayısına göre kategorilendirilirler.(Örn. Türk ordusunda standart piyade tüfeği konumunda olan [[G3]] 7.62mm çapında soldan sağa dönüşlü 4 adet yiv-setli namluya sahiptir). Yivli namluları birbirinden ayıran bir başka özellik ise merminin kendi ekseni civarında dönene kadar kat ettiği mesafedir. bu mesafeye Hatve denir. Mermi yivli namludan çıktığında namlunun yivlerinin şeklini almış olur. (örn. poligonal namluya sahip bir tabanca (örn [[Jericho 941]])'dan çıkan mermi poligonal şekil almıştır) bu özellik ve yiv set çekilmiş namluların yapılan işleme bağlı mikro girinti-çıkntıları ve özellikle kullanıma bağlı yiv-set üzerinde oluşan hasarlar ve değişikliklerinin namludan çıkan mermi çekirdeği üzerine yansıması(bu izlere Rayyür denir)ndan dolayı [[kriminal]] labratuarlarında bu özellikle silahların kimliklendirilmesi ve özellikle cinayetlerin aydınlandırılmasında kullanılır.
Namluya yiv açma fikri ateşli silahların savaşlarda aktif olarak kullanılmaya başlayıp menzil ve isabet oranının ciddi olarak düşük olduğunun farkedildiği 1500'lere kadar dayansa da o dönemlerde metal sanatının gelişmemiş olması ve ayrıca tüfeklerin ağızdan doldurulmasından dolayı büyük çabayla açılan dikkatli yivlerin doldurma esnasında bozulmasından dolayı gerçek anlamında yiv ancak 1800'lerde mermi kovanlı silahların ortaya çıkmasıyla kullanıma girebildi. Ayrıca Yiv-set çekilmiş namlulardan (veya mütedavil kullanımıyla yivli namlu) ateşlenmiş bir mermi ile yaralanan bir asker eski çağlarda (örn. Abraham Lincolnun komuta ettiği Amerika iç savaşında) antibiyotik ve cerrahi teknik yetersizliğinden dolayı, ciddi enfeksiyonlar ile baş etmek zorunda idi. Amerika iç savaşında Abraham Lincolnun dikkatini çeken avcılık için kullanılan yivli tüfekler, ingiliz askerlerinde ciddi zayıatlar bırakmıştır.
== Yiv Çekme İşlemi ==
| |||