Principatus: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
düzeltme AWB ile |
||
1. satır:
{{Roma İdari Teşkilatı}}
'''Principate''', [[Roma İmparatorluğu]]'nun ilk imparatoru [[Augustus]]'un rakiplerini yenerek imparatorluğunu ilan ettiği [[MÖ 27]] yılıyla, İmparator [[Numerian]]'ın [[284]] yılındaki ölümü arasında geçen ve güçlü bir politik liderin hakimiyeti altındaki politik rejimi tanımlamak için kullanılan terim.
== Etimolojisi ==
14. satır:
'Principate' döneminin başlangıcında, Roma İmparatorunun [[otokratik]] saltanatının politik gerçekliği, ''Senatus Populusque Romanus'' ya da [[SPQR]] mottosu altında halâ Roma Cumhuriyetinden miras kalan teamüller ve anlaşmalar tarafından ciddi biçimde kamufle ediliyordu. İmperyal [[propaganda]], ''Princeps'' olarak imparatoru tüm erdemleri üzerinde toplamış ideal bir yönetici olarak gösteren 'ataerkil' bir [[ideoloji]] geliştirmişti. Anlaşıldığı kadarıyla bir ''Princeps'' ten beklenen şeyler zamanına göre değişiklik göstermekteydi; Roma şehri için gereğinden fazla erzak temin eden [[Tiberius]] cimrilikle, [[Caligula]] ise düzenlediği oyunlar ve gösteriler nedeniyle savurganlıkla suçlanabiyordu.
[[Julio-Claudian Hanedanı]]'nın düşüşüyle birlikte, ''Principate'' İmparator [[Vespasian]] döneminde resmi terimlerle yenidem tanımlandı. ''Princeps'' makamı, -resmi olarak halâ Cumhuriyetçi olan- Roma [[anayasa]]'sında daha belirgin bir antite haline geldi. ''Princeps'', Vespasian ve geleceğin imparatorları kendi saltanatlarını şekillendirmek için senelerce veliaht olarak beklemek ya da halkın sevgisini kazanmak zorunda olmadıklarından artık erdemin ya da ''auctoritas'ın'' kaynağı değildi. [[Nervan-Antoninler Hanedanı|Antoninler Hanedanı]] zamanında, İmparatorlar için başarılı bir generali kendisi için veliaht olarak atamak kural haline gelmişti. Çağdaş tarih analizlerinde bu durum pek çok tarihçi tarafından, yetkin bireylerin Princeps mevkisine geçmesine olanak sağladığı için "ideal" olarak değerlendirilmiştir. Ünlü İngiliz tarihçi [[Edward Gibbon]], Antoninler hanedanının bu dönemini insanlık tarihinin en mutlu ve yaratıcı olduğu dönem olarak tanımlanmış ve bunun nedeni olarak da veliaht seçme yöntemini göstermiştir. Diğer tarihçiler ise, Antoninler hanedanı döneminde güçlü generallerin Princeps olarak atanmasının altında yatan asıl nedenin, imparatorların kendileri için tehlike oluşturabilecek generallerden kurtulma isteği olduğuna inanırlar. Buna ilaveten, ''Princeps'' mevkisinin bireylere sunulmasının, [[Üçüncü Yüzyıl Krizi]] sırasında ve militarist ''[[Dominate]]'' dönemine geçişte görüldüğü gibi, bu kişilerin askeri cesaretlerinin yol açtığı kaos yüzünden ''Principate'' döneminin düşüşüne doğrudan yardımcı olduğu kabul edilir.
[[Üçüncü Yüzyıl Krizi]] Roma İmparatorluğunu politik olarak neredeyse felaketin eşiğine getirmişti. İmparator [[Diokletian]], tek başlı ''Principate'' yerine Cumhuriyetçi teamülleri tamamen sona erdiren ve iki Sezar ve onların üzerinde iki Augustus'tan oluşan bir yönetim şekli olan [[tetrarşi]]'de karar kıldı. ''Princeps'' unvanı tıpkı Roma İmparatorluğunun toprak bütünlüğü gibi ortadan kalktı ve özellikle [[Batı Roma İmparatorluğu]]'nda imparatorun varlığı ordu üzerindeki kontrol gücüne bağımlı hale geldi. ''Dominate'' zaman içerisinde özellikle [[Bizans İmparatorluğu]]'nda geliştirilmeye devam etti ve bir süre sonra imparatorlar tanrının yeryüzündeki temsilcileri haline geldiler.
| |||