Siyavuş Paşa: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
slav kazaklar (cossacks)
→‎Hayatı: bâzı yazım hatalarını düzelttim
32. satır:
Bundan sonra 1643'de [[Erzurum]] Valisi, 1646'da [[Anadolu Eyaleti|Anadolu]] Valisi<ref>Uzunçarşılı, İ.H. ''Kütahya Şehri'', 1932, s, 162</ref> ve 1647'de [[Diyarbakır]] Vallılığine atanmıştır. Oradan da [[Silistre]]'de bulunan Özi Valiliğine geçmiştir.
 
Ayarı bozuk piyasada geçmez para çıkartılması yüzünden İstanbul'da bir esnaf ve asker isyanı çıkmasına neden olduğundan dolayı Sadrazam [[Melek Ahmet Paşa]] sedarettensedâretten azledildiği zaman [[21 Ağustos]] [[1651]]'de Sivayuş Paşa birinci kez sadrazamlığa getirildi. Bu görevde yaptığı ilk iş isyana destek veren ocak ağalarını disiplin altına almak ve böylece onların siyasi güçlerini kırmak oldu. Fakat bu güç merkezinin elemineelimine edilmesi diğer bir güç merkezi olan saraylıların, özellikle hadım Darüssade Ağası'nın, siyasi gücünü daha da kuvvetlendirdi. Sivayuş Paşa sedarettesedârette bir aydan biraz daha fazla kalmış iken DarüssadeDarüssaade Ağası ve kızlar ağası Büyük Valide Sultan [[Kösem Sultan]] ve Valide Sultan [[Turhan Hatice Sultan]]'a ve onlar vasıtasıyla da padişaha tesir etmişler ve onun yerine [[Gürcü Mehmet Paşa]]'yı sadrazam yapma izni almışlardır.
 
Naima tarihinin anlattığına göre,<ref>Naima Tarihi, Cilt 5 say.170</ref> Sivayuş Paşa saraya çağrılmıştır. Saraya varınca vezirlere yapılnanyapılan karşılama yapılmamış; saray kapısında DarüssadeDarüssaade Ağası onu karşılayarak mühr-ü hümayunuhümâyunu vermesini istemiştir. Sıvayuş Paşa nedenini sorup Padişahpâdişah huzuruna çıkmayı talep edince DarüssadeDarüssaade Ağası hiddetle yumruğunu kaldırıp onu tehditletehdit ederek mühr-ü hümayunuhümâyunu istemiştir. Sivayuş Paşa, ağanın bu çok cüretli tutumundan, azledilidiğiniazledildiğini anlayıp mühr-ü humayunuhümâyunu ona teslim etmiştir. Bundan sonra DarüssadeDarüssaade Ağası bostancıları çağırarak onu bostancı hapsine göndertmiştir.<ref name="uzunçarsılı"/> Bunun anlamının idam edilmek olduğu bilinmekte idi. Îdama götürülmeye hazırlanmakta iken, Büyük Valide [[Kösem Sultan]], Sivayuş Paşa'nın devlete iyi hizmeti dolayısıyla, onun îdamına rıza göstermemiştir. Fakat Sivayuş Paşa'nın bütün mal ve mülkü devletçe müsâdere edilmiş ve kendi de [[Malkara]]'ya sürgün edilmiştir. Bu müsadere ile devlet hazinesine milyonlarca kese altın girmiş ve serveti devletin bekâsına katkıda bulunmuştur.
 
SipahilerEkim 1651'de affedilmiş ve Fazlı Paşa yerine [[Bosna]] Beylerbeyliği görevi verilmiştir.<ref name="uzunçarsılı" /> Sipâhiler tarafından istenmediği için sedaretesedârete getirtildiktengetirildikten 4dört saat sonra azledilen [[Zurnazen Mustafa Paşa]] yerine [[5 Mart]] [[1656]]'da ikinci defa Sadrazamsadrazam olmuştur. Fakat hasta olduğu için hiçbir iş görememiş ve 50 gün süren bu sadrazamlık sonunda hummadan vefat etmiştir. Öldüğünde 45 yaşlarında olduğu bildirilmektedir.<ref name="uzunçarsılı" /> Mezarı İstanbul [[Divanyolu]] [[Atik Ali Paşa Camii]] mezarlığındadır.
Bunun anlamının idam edilmek olduğu bilinmekte idi. İdama götürülmeye hazırlanmakta iken Büyük Valide [[Kösem Sultan]], Sivayuş Paşa'nın devlete iyi hizmeti dolayısıyla, onun idamına rıza göstermemiştir. Fakat Sivayuş Paşa'nın bütün mal ve mülkü devletçe müsadere edilmiş ve kendi de [[Malkara]]'ya sürgün edilmiştir. Bu müsadere ile devlet hazinesine milyonlarca kese altın girmiş ve serveti devletin bekaasına katkıda bulunmuştur.
 
Ekim 1651'de afedilmiş ve Fazlı Paşa yerine [[Bosna]] Beylerbeyliği görevi verilmiştir.<ref name="uzunçarsılı"/>
 
Sipahiler tarafından istenmediği için sedarete getirtildikten 4 saat sonra azledilen [[Zurnazen Mustafa Paşa]] yerine [[5 Mart]][[1656]]'da ikinci defa Sadrazam olmuştur. Fakat hasta olduğu için hiçbir iş görememiş ve 50 gün süren bu sadrazamlık sonunda hummadan vefat etmiştir. Öldüğünde 45 yaşlarında olduğu bildirilmektedir.<ref name="uzunçarsılı"/>
 
Mezarı İstanbul [[Divanyolu]] [[Atik Ali Paşa Camii]] mezarlığındadır.
 
Eyüp Sultan camii güney tarafında kendi adına yaptırmış olduğu bir çeşme yer almaktadır.
Satır 48 ⟶ 42:
==Değerlendirme==
 
Silahdar tarihi Sivayuş Paşa'yı <ref>Silahdar Tarihi</ref> "halim, selim, akîl, çelebi-meşrep, melek tabiatlı, muamelesi güzel, cömert" olarak övmektedir. Diğer taraftan Naima tarihi ise<ref>Naima Tarihi, Cilt 5 say. 165, 170</ref> onu "câhil, cesur, garazkâr, mütaazzim" oalrak niteler. Uzunçarşılı ise Valide Sultan'ın Sivayuş Paşa'nın kibir ve azâmetinin, oğlu olan pâdişahın azâmetinden daha fazla olduğunu söylediğini belirtmektedir.<ref name="uzunçarsılı" />
Silahdar tarihi Sivayuş Paşa'yı <ref>Silahdar Tarihi</ref>
<blockquote>
halim, selim, akîl, çelebi-meşrep, melek tabiatlı, muamelesi güzel, cömert
</blockquote>
diye övmektedir. Diğer taraftan Naima tarihi ise<ref>Naima Tarihi, Cilt 5 say. 165, 170</ref> onu şöyle nitelendirmektedir:
<blockquote>cahil, cesur, garazkar, mütaazzim</blockquote>
Uzunçarşılı ise Valide Sultan'ın Sivayuş Paşa'nın kibir ve azemetinin, oğlu olan Padişahın azemetinden daha fazla olduğunu söylediğini belirtmektedir.<ref name="uzunçarsılı"/>
 
==Ayrıca bakınız==
*[[IV. Mehmet]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Siyavuş_Paşa" sayfasından alınmıştır