I. Philippe: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Noyder (mesaj | katkılar)
Yeni sayfa: "{{diğer anlamı|Filip}} {{Kraliyet bilgi kutusu | isim = I. Philippe | resim = Philippe1France.JPG | resim_boyutu = | başlık = I. Philippe'in Fleury Man..."
 
düzeltme AWB ile
8. satır:
| hüküm_süresi = Naiple birlikte hükümdarlık: 23 Mayıs 1059 – 4 Ağustos 1060;<br/>Tek başına hükümdarlık: 4 Ağustos 1060 – 29 Temmuz 1108
| taç_giymesi = 23 Mayıs 1059
| önce_gelen = [[I. Henri (Fransa Kralı)| I. Henri ]]
| sonra_gelen = [[VI. Louis]]
| veliaht =
28. satır:
}}
 
'''I. Philippe''' ''Fransizcaː''Philippe I<sup>eɽ</sup>'')([[23 Mayıs]] [[1052]] – [[29 Temmuz]] [[1108]], Melun), '''Aşık''' olarak anılır,<ref>[http://www.britannia.com/history/resource/france.html Fransa Kralları] {{ing}}</ref> 1060 yılından ölümüne kadar [[Fransa|Franklar]] kralı.
 
Franklar Krali [[I. Henri (Fransa Kralı)|I. Henri]] ile Rus Kiev prensesi olan Anne Kievli'nin çocuğudur. O zamanlar Batı Avrupa'da yaygın olmayan, Yunanca kökenli ismi annesi tarafından verilmiştir. Hükümdarlığı, erken dönem Capet Hanedanı'nın diğer mensuplarının çoğu gibi, dönemi için olağandışı uzun sürmüştür. Tahta geçtiği zaman babasının krallık döneminde monarşinin kaybetmiş olduğu prestij ve gücünü yavaş yavaş artırmaya başlamistır ve hukum sürdüğü dönemde dogrudan dogruya kraliyet sahipliligine ait bulunan araziler arasına Vexin bölgesi ve [[Bourges]] katılmistir.<ref name="hallam">Hallam, Elizabeth (1980) '' Capetian France: 987-1328'', Londra: Longman Group Ltd, say.50-51.</ref>
 
== Hayatı ==
 
'''I. Philippe''' 23 Mayis 1052'de [[Champagne-et-Fontaine]]'de Franklar Kralı [[I. Henri (Fransa Kralı)|I. Henri]] ve ikinci karısı olan "Anne Kievli"'nin oğlu olarak doğdu. İyi bir Bizans İmpartorluğu Ortodoks Hristiyan tipi eğitim görmüş ve o zamanlar çok nadir olarak okuryazar bir kadın olan annesinin ısrarı üzerine Grekçe asıllı (''philos'' ve ''hippos'' sözcüklerinden türetilen ''at seven'' anlamına gelen) I. Philippe adı verildi. Bu isim sonradan Batı Avrupa'da diğer kral çocuklarına ve asillere de verilmeye başlandı.
 
I. Philippe daha 7 yaşında iken Capet Hanedanı geleneklerine uyularak, kral olan babası daha hayatta iken, [[Reims Katedrali]]'nde 23 Mayıs 1059'da taç giyme töreni yapıldı. Babası I. Henri 4 Ağustos 1060'da [[Vitry-en-Brie]], Fransa'da öldü. Yerine hiç bir taht iddia eden Franklar asili olmadan, daha 7 yaşında olan büyük oğlu I. Philippe, Franklar Kralı olarak tahta geçti. Yaşı daha küçük olduğu için annesi Anne Kievli ona taht naibi oldu. Anne Kievli'nin bu taht naipliği ilk dafa bir Fransa Kraliçesi'nin böyle yüksek devlet idarecisi bir mevkine gelmesidir. Fakat bazı Frank asiller Anne Kievli'nin Fransızcası iyi olmadığı için şikayet ettiler. Diğer bir taht naibi olarak ise Flandra Kontu [[V. Baudouin]] atandı ve I. Philippe'in eğitimini üzerine aldı.
 
Anne Kievli bu naiplik görevi sırasında iken sarayda yaşayan asil Valois Kontu III. Ralph ile aşk hayatı yaşamaya başladı. Ralph evli olduğu karısından boşanıp Anne Kievli ile 1062'de bir evlilik yaptı. Fakat Katolik Hristiyanlar için ancak Papa'nın özel izni ile boşanma ve sonra yeni evlilik yapılabileceği için Ralph'in karısı Papa'ya bir şikayet mektubu yazınca Papa [[II. Aleksandr]] Ralph'ı ve Anne'yi çifte evlilik yapma suçundan dolayı afaroz etti. Anne Kievli saraydan ayrılmak zorunda kaldı ama genç kral annesini affettiğini ilan etti. 1066'de I. Philippe 14 yaşına girdiği zaman, yetişkinlik yaşına girdiği kabul edildiği için, 7 yıl süren naiplikle idareden sonra I. Philippe tek başına devlet idaresini eline aldı.
 
I. Philippe tek başına idareyi aldığında Kuzey Fransa'da sorunlar ortaya çıktı. 1066'da İngiltere kralı [[Günah Çıkartıcı Aziz Edward]] ölünce İngiltere'ye hücuma geçen Normandiya Dükü [[I. William|William]] 14 Ekim 1066'de ʽHastings Muharebesiʼ'ni kazanıp İngiltere tahtını ve ülkesini eline geçirdi. Fakat I. William günümüzdeki Fransa'da ve Normandiya'nın komşusu olan ʽBrötenyaʼ'yi da gözüne kestirmişti. Ancak 1077'de I. Philippe ile I. William arasında yapılan barış anlaşmasından sonra Normandiya Dükü William Brötenya'yı ele geçirmekten vazgeçti.<ref> C. Petit-Dutaillis, (İng. çev. E.D. Hunt) (1936) ''The Feudal Monarchy in France and England:From the 10th to the 13th Century'', Londra Routledge, {{ing}} </ref>
 
I. Philippe'in hocası ve taht naibi olan Flandara Kontu V. Baudouin 1067'de öldü; yerine [[VI. Baudouin]] Flandra Kontu oldu. VI. Baudouin de kısa bir dönem kontluktan sonra 17 Temmuz 1070'de öldü. Onun yerine, annesi "Richilde Hainaut Kontesi"'nin desteği ile VI. Baudouin'in en büyük oğlu Arnulf yaşı küçük olmasına rağmen Flandra kontluğuna geçirildi. Bunu V. Baudouin'in en küçük oğlu olan Robert Frisialı kabul etmeyip isyan etti. Hainaut Kontesi Richilde Fransa Kralı I. Philippe'den askeri destek istedi. Fransa Kralı I. Philippe bu desteği sağlamak için büyük bir ordu topladı. Bu ordu ile I. Philippe Robert Frisialı üzerine gidip onu 1071'de [[Cassel Muharebesi]]'nde mağlup etti. <ref namə="hallam"/>Robert Frisialı Flandara kontu olmak için askeri mücadelelerden vazgeçmedi. Kont Robert en sonunda I. Philippe'in dostluğunu üvey kızı olan Bertha Hollandalı'yı I. Philippe ile evlendirmekten sonra sağladı. Bu siyasi evlenme için yapılan müzakereler sonunda Flandra ile Fransa arasındaki sınır yakında olan Flandra'ya ait "Corbie" arazileri I. Philippe'in şahsi krallık arazisi olması kabul edildi. <ref namə="hallam"/>
 
I. Philippe ilk evliliğini boyklece Bertha Holandalı ile 1072'de yapıldı. Bu evlilikten çiftin 5 çocukları oldu ve bunlar arasında (sonradan kral [[IVI. Louis]] olarak tahta geçecek) bir erkek çocukları da oldu. <ref>Bradbury, Jim (2007), ''The Capetians: The History of a Dynasty'', Londraː Bloomsbury Publishing ((ing))</ref>
 
Eylül 1074'de Valois Kontu III. Ralph öldü ve kralın annesi Anne Kievli tekrar krallık sarayına döndü ve 1075'de ölene kadar orada yaşadı.
 
Fakat, ilk evliliği sırasında I. Philippe, Anjou Kontu IV. Fulk'un karısı olan Bertrade de Montfort'a aşık oldu. Karısı Bertha Holandalı'yı (onu şişman olmaklıkla tenkit ederek) telin ederek ondan ayrıldı. Annesi Anne Kievli ve Valois Kontu III. Ralph'in 1062'de geçmişlerine benzeyen bir şekilde karısından boşanarak ondan ayrıldığını ilan etti ve aşık olduğu Bertrade ile birlikte yaşamaya başladı. Katolik kilisesi ayrılmayı kabul etmedi. Fransa'ya Papalık temsilcisi kardinal Bertrand Die'li 1084'de bu boşanmanın kilise tarafından kabul edilmediğini bildirip her ikisinin de Katolik kilisesi tarafından afaroz edildiğini ilan etti. Bundan sonra birkaç defa I. Philippe bu ilişkisinden ayrılacağını kilise otoritelerine af dileyip bildirdi ama her seferinde tekrar Bertrade ile ilişkiye devama başladı ve her seferinde kilise afaroz edilmelerini kaldırdı ama yine ilişkiye girdikleri açığa çıkınca tekrar afaroz edildiler. 15 Mayıs 1092'de Bertrade de Montfort ile I. Philippe bir evlilik yaptılar. Roma'da bulunan Papa [[II. Urbanus]] uzun müddet Fransa'da olanlara karışmadı. Ama Kasım 1095'de papa II. Urbanus [[Birinci Haçlı Seferi]] ʼnin ilan edilmesi için Fransa'da yapılması hazırlanan [[Clermont Konsili]] sırasında bu sorunu bir kenara bırakamadı. Birinci Haçlı Seferi 'nin başlaması için yapılan bu Konsil sırasında Papa II. Urbanus Fransa Kralı I. Philippe ile Bertrade de Montfort'i telin ederek onalri afaroz ettiğini ilan etti. Bu çiftin 1093'de ve 1095'de iki erkek ve 1097'de bir kız çocukları oldu. I. Philippe tekrar birkaç dafa kilise tarafından kabul edilmeyen bu evliliği bırakacağına dair kilise otoritelerinden af dileyerek söz verdi. Ama sözünde durmadı. 1104'de I. Philippe açıkça tövbe ettiğini ve bu tövbesinin kabul edilmesi için gereken dinsel yaptırımlara uyduğunu ilan etti. Bundan sonra evlilik yine gayet gizli olarak devam etti. Fransa'da ünlü kilise hukukçusu olan [[Charters]] Kardinalı İvo ilk karısından boşanmasının geçersiz olması dolayısyla bu evliliğe kilisesinin itirazlarını hukuken açıkladı. <ref name="hallam"/>
 
I. Philippe hükümdarlığının büyük bir kısmını, aynen babası I. Henri gibi, iktidar gücü ve toprak sahipliliği isteyen vasal yörel asiller ile uğraşmakla geçirdi. 1082'de [[Vexin]] bölgesini doğrudan doğruya şahsi kraliyet sahipliği altında bulunanın arazilere kattı. 1100'de ise [[Bourges]]. şehrini şahsi kraliyet arazileri arasına kattı.
 
I. Philippe'in hükümdarlık döneminde Fransa'da önemli olayların başında Temmuz 1095'de Fransız asıllı olan papa [[II. Urbanus]]ʼ'ın Fransa'ya gelip buradan [[Birinci Haçlı Seferi]]'ne çıkmak için bir ordu toplamak için krallığın birçok taraflarına gidip vaazlar verip gezmesi oldu. Fransa Kralı I. Philippe, diğer Batı Avrupa büyük devlet kralları gibi, bu Haçlı Seferi'ne şahsen katılmaktan çekindi. Bazı tarihçiler bunun nedeninin I. Philippe'in Papa II. Urbanus ile ikinci karısı ile evliliği üzerinde olan büyük anlaşmazlığına yorarar. Buna rağmen Kral I. Philippe'in küçük kardeşi olan [[I. Hugues Vermandois|I. Hugues, Vermandois Kontu]] Birinci Haçlı Seferi'ne katıldı; ama Kutsal Topraklara varamadan Kızılırmak kollarından birini geçmekte iken yaralanıp [[Tarsus]] 'da hayatını kaybetti. Papa II. Urbanus'un Fransa'da yaptığı Haçlı ordusu toplama kampanyası Kasım 1095'de [[Clermont Katedrali]]'nde [[Clermont Konsili]]'nin toplanması ile bir zirveye erişti. Bu Konsil'de Papa II. Urbanus'ın vermiş olduğu Clermont Vaazı birçok tarihçi tarafından Birinci Haçlı Seferi'nin başlangıcı olarak kabul edilmektedir.
 
I. Philippe, Franklar Kralı olarak 48 yıl hüküm sürdükten sonra 29 Temmuz 1108'de Melun Şatosu'nda öldü. <ref> Fransa Kralları arasında bu uzun hükümdarlık dönemi her ikisi de 50 yıl hüküm süren [[XIV. Louis]] (1643-1715) ve [[XV. Louis]] (1715-1774)'den sonra üçüncü uzun hükümdarlık süresidir. </ref> I. Philippe'in şahsi isteğine uyularak mezarı, önce ve sonra gelen Fransa krallarının defin mevkii olan [[Saint-Denis Bazilikası]], [[Paris]] değil de, Melun'da bulunan [[Saint-Benoît-sur-Loire]] Manastırı'ndadır.
 
Yerine oğlu olan "Şişman (Le Gros)" lakabı olan [[VI. Loius]]'ye Franklar Kralı olarak taç giydirildi. Ama buna bazı Fransa asilleri itiraz ettiler ve taht mücadelesine başladılar. II. Philippe'in ikinci karısı ve daha 38 yaşında olan Bertarde de Montfort ise "Fontəvraud Manastırı"'na rahibe olarak çekildi.
81. satır:
* Hallam, Elizabeth (1980) ''Capetian France: 987-1328'', Londra(Longman Group Ltd, 1980), 50-51. {{ing}}
* Bradbury, Jim, (2007) ''The Capetians: The History of a Dynasty'', Londraː Bloomsbury Publishing, {{ing}}
* {{Kitap kaynağı|yazar= |ilk=Augustin|son=Fliche|başlık=Le règne de Philippe Ier, roi de France (1060-1108) |yer=Paris| yayımcı=Société française d'imprimerie et de librairie |tarih=1912|dil={{fr}}}} [[http://archive.org/stream/lergnedephilip00flic#page/n5/mode/2up]] .
* Duby, Georges (1991) ''Le Moyen Âge'', Histoire de France, Paris:Hachette, {{fr}}
 
91. satır:
|sonra=[[VI. Louis]]}}
{{Bitiş kutusu}}
 
 
 
 
{{Fransa hükümdarları listesi}}
"https://tr.wikipedia.org/wiki/I._Philippe" sayfasından alınmıştır