Hendrik Lorentz: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Düzeltme. |
düzeltme AWB ile |
||
17. satır:
| alma_mater = [[Leiden Üniversitesi]]
| doktora_hocası = [[Pieter Rijke|Petrus Leonardus Rijke]]
| doktora_öğrencileri = [[Geertruida de Haas-Lorentz|Geertruida L. de Haas-Lorentz]] <
| etkilendikleri =
| etkiledikleri =
26. satır:
}}
'''Hendrik Antoon Lorentz''' (18 Temmuz 1853, [[Arnhem]] – 4 Şubat 1928, [[Haarlem]]), Hollandalı fizikçi. [[Zeeman etkisi]]ni aydınlattığı için [[1902]] [[Nobel Fizik Ödülü]]'nü [[Pieter Zeeman]] ile paylaştı.
== Yaşam öyküsü ==
=== Gençlik yılları ===
Hendrik Antoon Lorentz, Hollanda'nın [[Gelderland]] ilindeki [[Arnhem]] şehrinde esnaf Gerrit Frederik Lorentz ve Geertruida van Ginkel'ın oğlu olarak Dünya'ya geldi. Annesinin 1862'deki ölümünden sonra babası Luberta Hupkes ile evlendi. Lorentz, [[Leiden Üniversitesi]]'nde [[fizik]] ve [[matematik]] okudu ve orada astronomi öğretmenliği yapan [[Frederik Kaiser]]'den çok etkilendi. Onun etkisiyle fizikte karar kıldı. Mezun olduktan sonra 1872'de [[Arnhem]]'e döndü ve bir yüksel okulda matematik öğretmeye başladıysa da [[Leiden]]'deki çalışmalarına ara vermedi. 1875'te ''"{{lang|nl|Over de theorie der terugkaatsing en breking van het licht}}"'' (Işığın yansıması ve kırınımı üzerine) isimli doktora tezini [[Pieter Rijke]]'ye teslim etti. Tezinde [[James Clerk Maxwell]]'ın [[elektromanyetik teori]]sini geliştirmiştir.
1881'de [[Frederik Kaiser]]'in yeğeni [[Aletta Catharina Kaiser]] ile evlendi. Aletta, [[Amstardam]] Gravür Okulu'nun müdürü ve Hollanda pullarının ilk tasarımcısı olan güzel sanatlar profesörü [[Johann Wilhelm Kaiser]]'in kızıydı. Hendrik ve Aletta'nın en büyük kızları [[Geertruida de Haas-Lorentz|Geertruida Luberta Lorentz]] de fizikçi oldu.
44. satır:
=== Elektrodinamik ve "görelilik" ===
Lorentz, 1895'de [[Michelson-Morley deneyi]]ni açıklamak için hareketli nesnelerin [[hareketli cisim daralması|hareket yönünde daraldığı]] fikrini ortaya attı. Fakat [[George FitzGerald]], daha önce zaten bu konu üzerinde [[FitzGerald-Lorentz daralması|düşünmüştü]]. Birbirine göre hareket halindeki cisimleri referans alan zamanlardaki göreliliği açıklayan [[yerel zaman]] terimini ortaya attı. 1899 ve 1904'te Lorentz, [[zaman genleşmesi]]ni de dönüşümlerine ekledi ve 1905'te [[Henri Poincaré]]'nin [[Lorent dönüşümü]] ismini verdiği formülü yayınladı. Lorentz, büyük ihtimalle [[Joseph Larmor]]'un yörüngede dönen elektronlar için zaman genleşmesini öngördüğü ve benzeri dönüşümleri 1897'de yayınladığından haberdar değildi. Larmor'un denklemleri Lorent'inkilere benzemese de cebirsel olarak eşdeğerlerdir. Bu formüller [[özel görelilik|özel göreliliği]], hareket eden cisimlerin tipik özellikleri olan [[kütle artışı]], [[hareketli cisim daralması]] ve [[zaman genleşmesi]]nden bahsederek açıklıyordu.
[[Dosya:Einstein en Lorentz.jpg|thumb|Albert Einstein ve Hendrik Antoon Lorentz, Ehrenfest tarafından Leiden'deki evinin önünde 1921 senesinde fotoğraflanmıştır. Kaynak: Museum Boerhaave, Leiden]]
Kütle artışı meselesi, Lorentz'in tahminleri arasında ilk denenen iddia oldu. [[Walter Kaufmann (physicist)|Kaufmann]]'ın yaptığı deneyler, tahminlerinin yanlış olduğunu gösteriyordu. 1908 yılına kadar tahminini destekleyen deneysel veri elde edilemedi.
Poincaré, 1902'de Lorentz'in elektrodinamik teorisini şöyle tanımladı:<br />
72. satır:
* 1902 [[Nobel Fizik Ödülü]]
* 1908 [[Rumford Madalyası]]
* 1918 [[Copley Madalyası]]
== Ayrıca bakınız ==
| |||