Müstansır (Abbâsî halifesi): Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
düzeltme AWB ile
Kudelski (mesaj | katkılar)
Düzeltme.
39. satır:
Doğu İslâm dünyasının Moğol tehdidine mâruz kaldığı bir dönemde halifelik yapan Müstansır kendisine tâbi müslüman hükümdarlarla iyi ilişkiler kurdu. Birbirine düşen Mısır ve Suriye Eyyûbî meliklerini barıştırmaya çalıştı. 628 (1231) yılında Mısır Eyyûbî Sultanı el-Melikü’l-Kâmil Muhammed’in elçisini ve Erbil Hükümdarı Kökböri’yi ağırladı. Müstansır, 629’da (1232) Mısır Hükümdarı el-Melikü’l-Kâmil’den korkup Bağdat’a iltica eden yeğeni Kerek Eyyûbî Emîri el-Melikü’n-Nâsır Dâvûd’a da ilgi gösterdi. Ebû Muhammed İbnü’l-Cevzî’yi onların arasını bulmakla görevlendirdi. Neticede bunu başardı ve el-Melikü’n-Nâsır Dâvûd’un Kerek’e dönmesini sağladı. Onun bu elçisi diğer müslüman hükümdarları da ziyaret ederek aradaki ihtilâfların kaldırılması için çalıştı.
 
Müstansır, 10 Cemâziyelâhir 640 (5 Aralık 1242) tarihinde öldü ve Rusâfe Mezarlığı’na defnedildi. Yerine oğlu Müsta‘sım-Billâh geçti. Tarihçilerin övgüyle andıkları Müstansır babası Zâhir gibi cömert, âdil, mütevazi, dindar ve halka yakın bir halife idi. Fakirlere, dul ve yetimlere yardımcı olmak için gayret gösterirdi. İlim adamlarına iltifat ederdi. Hz. Ali ve Hüseyin’in mezarlarını ziyaret eder, Ali evlâdına büyük değer verirdi. Yangın geçiren Ali el-Hâdî ve Hasan el-Askerî türbelerinin yeniden yapılmasını emretti. Vezirlik dahil önemli devlet görevlerine Şiîler’i tayin ettiği bilinmektedir. Vezirlik görevini dedesi Nâsır zamanından beri yürüten Muhammed el-Kummî, onu azlettikten sonra yerine getirdiği Hz. Ali neslinden İbnü’n-Nâkid ve medresesinin inşaat işini yürüten Üstâdüddâr İbnü’l-Alkamî bu görevlilerin başında gelmektedir.
 
İmar faaliyetlerine de büyük önem veren Müstansır Bağdat’ta camiler, medreseler, ribâtlar, hanlar ve köprüler inşa ettirdi. Halife Muktefî-Liemrillâh tarafından yaptırılmış olan Câmiu’l-Kasr’ı onarttı. Bağdat’ın her mahallesinde fakirler için aşevleri kurdu. Onun inşa ettirdiği eserlerin başında, tarihçilerin daha önce benzeri görülmemiş bir sanat eseri olarak tanıttıkları Müstansıriyye Medresesi gelmektedir. 625’te (1228) Üstâdüddâr İbnü’l-Alkamî yönetiminde başlatılan inşaat 630 (1233) yılında tamamlandı. Açılışa bizzat katılan halife verilen ilk dersi dinledi. Daha sonraları da bazı dersleri kendisine ait bölümden takip ederdi. Dört mezhepten her birine bir eyvanın tahsis edildiği ve her mezhepten altmış iki fakihin görevlendirildiği medresede ayrıca dârü’l-hadîs, hamam, hastahane, yetimler okulu, imaret ve çok zengin bir kütüphane bulunuyordu. Müstansır-Billâh, dört mezhep fıkhının bir arada okutulduğu ilk medrese olması yanında Kur’an ilimleri, hadis, fıkıh, Arapça, riyâzî ilimler ve tıp ilimlerinin okutulduğu ilk üniversite olarak kabul edilen bu müessese için zengin vakıflar tahsis etmişti. Ayrıca hac yollarını tamir ettirmiş ve Haremeyn’de sağlık ocakları açtırmıştı.