Triton (uydu): Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Yazım hatası düzeltildi Etiketler: Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği |
Bilgi kutusu düzenlendi ve kaynakça eklendi |
||
1. satır:
{{diğer anlamı|Triton}}
{{Gezegen bilgi kutusu
|
| note = yes
| alt_names = Neptune I
| adjectives = Tritonian
| image = [[Dosya:Triton moon mosaic Voyager 2 (large).jpg|300px]]
| caption = Triton'un ''[[Voyager 2]]'' tarafından elde edilen fotomozaik görüntüsü.
| discovery = yes
| discoverer = [[William Lassell]]
| discovered = 10 Ekim 1846
| semimajor = {{val|354759|u=km}}
| eccentricity = {{val|0.000016}}<ref name="neptuniansatfact" />
| period = {{val|-5.876854|u=g}} ([[Ters yön yörünge|ters]])<ref name="neptuniansatfact" /><ref name="NYT-20141105-DO" />
| avg_speed = 4,39 km/s
| inclination = 129,812° ([[tutulum]]a) <br> 156,885° (Neptün ekvatoruna)<ref name="JPL-SSD-Neptune" /><ref name="Jacobson2009-AJ" /> <br> 129,608° (Neptün yörüngesine)
| satellite_of = [[Neptün]]
| physical_characteristics = yes
| mean_radius = {{val|1353.4|0.9|u=km}}<ref name="JPL-SSD-sat_phys" /> (0,2122 Dünya)
| surface_area = {{val|23018000|u=km2}}
| volume = {{val|10384000000|u=km3}}
| mass = {{val|2.14|e=22|u=kg}} (0,00359 Dünya)
| density = {{val|2.061|u=g/cm3}}<ref name="JPL-SSD-sat_phys" />
| surface_grav = 0,779 m/sn<sup>2</sup> ({{val|0.0794|u=[[G-force|''g'']]}}) (0,48 Ay)
| escape_velocity = {{val|1.455|u=km/sn}}
| sidereal_day = 5 g, 21 s, 2 d, 53 sn<ref name="EncycSolSys-Triton" />
| rotation = eşzamanlı
| axial_tilt = 0
| albedo = 0,76<ref name="JPL-SSD-sat_phys" />
| magnitude = 13,47<ref name="magnitude" />
| abs_magnitude = −1,2<ref name="Fischer2006" />
| single_temperature = 38 [[kelvin|K]] (−235,1° [[celsius|C]]<ref name="EncycSolSys-Triton" />
| atmosphere = yes
| surface_pressure = 1,4–1,9 [[Pascal (birim)|Pa]]<ref name="EncycSolSys-Triton" /> <br> (1/{{val|70000}} Dünya yüzey basıncı)<ref name="solarsystemexploration" />
| atmosphere_composition = [[nitrojen]]; [[metan]] işaretleri.<ref name="nature2" />
}}
'''Triton''' [[Neptün (gezegen)|Neptün]]’ün en büyük uydusudur. Triton'un karmaşık bir jeolojik tarihi vardır ve yüzeyinin göreli olarak genç olduğuna inanılmaktadır. Neptün'ün [[Alman]] gökbilimci [[Johann Gottfried Galle]] tarafından keşfedilmesinden yalnızca 17 gün sonra, [[10 Ekim]] [[1846]]'da [[İngiliz]] gökbilimci [[William Lassell]] tarafından keşfedilmiştir. Triton'un Neptün'ün çekimine yakalanmış bir [[Kuiper kuşağı]] nesnesi olduğuna inanılmaktadır.
Satır 31 ⟶ 42:
== Yörünge ==
Triton yörüngede dönüşü bakımından, [[güneş sistemi]]ndeki bütün diğer büyük uydulardan farklıdır. Triton, Neptün'ün aksi yönünde dönmektedir. [[Uranüs (gezegen)|Uranüs]]'ün üç dış uydusu gibi [[Jüpiter (gezegen)|Jüpiter]] ve [[Satürn (gezegen)|Satürn]]'ün dış uydularının büyük kısmı da ters bir yörüngeye sahiptir; ancak bu uyduların hepsi çok küçüktür, en büyüklerinin ([[Phoebe (uydu)|Phoebe]]) çapı ve kütlesi sırasıyla Triton'un çapının ve kütlesinin %8'i ve %0.03'üdür. Ters yörüngesi olan uyduların, yörüngelerine girmiş oldukları gezegenler gibi solar nebula bölgesinin bir parçası olması mümkün değildir, başka bir yerlerden gezegenlerin çekim gücüne kapılmış ya da bir çarpışma yoluyla ters yöne dönmeye başlamış olmalılardır. İkinci senaryo Triton için en az olasılığı olan senaryodur; bu yüzden Triton'un Neptün'ün çekim gücüne kapılan bir [[Kuiper kuşağı]] nesnesi olduğundan kuşkulanılmaktadır.
== Kaynakça ==
{{kaynakça
| colwidth = 30em
| refs =
<ref name="neptuniansatfact">
{{cite web
| title = Neptunian Satellite Fact Sheet
| publisher = NASA
| author = Williams, David R.
| date = 23 Kasım 2006
| url = http://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/factsheet/neptuniansatfact.html
| accessdate = 18 Ocak 2008
| archiveurl = http://www.webcitation.org/62D2lopA1
| archivedate = 5 Ekim 2011
| deadurl = no
}}
</ref>
<ref name="JPL-SSD-Neptune">
{{cite web
| author = Jacobson, R. A. — AJ
| date = 3 Nisan 2009
| title = Planetary Satellite Mean Orbital Parameters
| work = JPL satellite ephemeris
| publisher = [[JPL]] (Solar System Dynamics)
| url = http://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_elem#neptune
| accessdate = 26 Ekim 2011
}}
</ref>
<ref name="Jacobson2009-AJ">
{{cite journal| doi = 10.1088/0004-6256/137/5/4322| last = Jacobson| first = R. A.| date = 3 April 2009| title = The Orbits of the Neptunian Satellites and the Orientation of the Pole of Neptune| journal = The Astronomical Journal| volume = 137| issue = 5| pages = 4322–4329| pmid = | pmc = | bibcode=2009AJ....137.4322J| ref = harv}}
</ref>
<ref name="JPL-SSD-sat_phys">
{{cite web
| title = Planetary Satellite Physical Parameters
| publisher = [[JPL]] (Solar System Dynamics)
| url = http://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_phys_par
| accessdate = 26 Ekim 2011
| archiveurl = http://www.webcitation.org/5msK7adC4
| archivedate = 18 Ocak 2010
| deadurl = no
}}
</ref>
<ref name="EncycSolSys-Triton">
{{cite encyclopedia
| title = Encyclopedia of the Solar System
| chapter = Triton
| last1 = McKinnon
| first1 = William B.
| last2 = Kirk
| first2 = Randolph L.
| publisher = Elsevier
| date = 2014
| editor = Tilman Spohn
| editor2 = Doris Breuer
| editor3 = Torrence Johnson
| edition = 3rd
| location = Amsterdam; Boston
| isbn = 978-0-12-416034-7
| pages = 861–882
| chapterurl = http://books.google.com/books?id=0bEMAwAAQBAJ&pg=PA861
}}
</ref>
<ref name="magnitude">
{{cite web
| title = Classic Satellites of the Solar System
| url = http://www.oarval.org/ClasSaten.htm
| publisher = Observatorio ARVAL
| accessdate = 28 Eylül 2007
| archiveurl = http://www.webcitation.org/61Cvx6xRx
| archivedate = 25 Ağustos 2011
| deadurl = no
}}
</ref>
<ref name="Fischer2006">
{{cite web
| date = 12 Şubat 2006
| title = Kuiperoids & Scattered Objects
| publisher = Argelander-Institut für Astronomie
| last = Fischer
| first = Daniel
| url = http://www.astro.uni-bonn.de/~dfischer/planeten/jwd.html
| accessdate = 1 Temmuz 2008
| archiveurl = http://www.webcitation.org/62D2mJBbA
| archivedate = 5 Ekim 2011
| deadurl = no
}}
</ref>
<ref name="solarsystemexploration">
{{cite web
| url = http://solarsystem.nasa.gov/planets/profile.cfm?Object=Triton
| publisher = NASA
| accessdate = 21 Eylül 2007
| title = Neptune: Moons: Triton
| archiveurl = http://www.webcitation.org/62D2mVxWX
| archivedate = 5 Ekim 2011
| deadurl = no
}}
</ref>
<ref name="nature2">
{{Cite journal | doi = 10.1126/science.246.4936.1459| pmid = 17756000| title = Ultraviolet Spectrometer Observations of Neptune and Triton| journal = Science| volume = 246| issue = 4936| pages = 1459–66| year = 1989| last1 = Broadfoot | first1 = A. L.| last2 = Atreya | first2 = S. K.| last3 = Bertaux | first3 = J. L.| last4 = Blamont | first4 = J. E.| last5 = Dessler | first5 = A. J.| last6 = Donahue | first6 = T. M.| last7 = Forrester | first7 = W. T.| last8 = Hall | first8 = D. T.| last9 = Herbert | first9 = F.| last10 = Holberg | first10 = J. B.| last11 = Hunter | first11 = D. M.| last12 = Krasnopolsky | first12 = V. A.| last13 = Linick | first13 = S.| last14 = Lunine | first14 = J. I.| last15 = McConnell | first15 = J. C.| last16 = Moos | first16 = H. W.| last17 = Sandel | first17 = B. R.| last18 = Schneider | first18 = N. M.| last19 = Shemansky | first19 = D. E.| last20 = Smith | first20 = G. R.| last21 = Strobel | first21 = D. F.| last22 = Yelle | first22 = R. V.| bibcode = 1989Sci...246.1459B}}
</ref>
<ref name="NYT-20141105-DO">{{cite news |last=Overbye |first=Dennis |authorlink=dennis Overbye |title=Bound for Pluto, Carrying Memories of Triton |url=http://www.nytimes.com/2014/11/05/science/bound-for-pluto-carrying-memories-of-triton.html |date=5 Kasım 2014 |work=[[New York Times]] |accessdate=5 Kasım 2014 }}</ref>
}}
{{Güneş sistemi uyduları (öz)}}
{{uydu-taslak}}
| |||