Giuseppe Verdi: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Medya eklendi.
düzeltme AWB ile
12. satır:
| meslek = Müzisyen, opera bestecisi
| imza = Giuseppe Verdi signature.jpg
}}'''Giuseppe Verdi''', ([[10 Ekim]] [[1813]], La Roncole, [[İtalya]] – [[27 Ocak]] [[1901]], [[Milano]], [[İtalya]]) 19. yüzyıl İtalyan Operası Ekolünden gelen en ünlü İtalyan besteci. Tüm dünyada eserleri en çok sahnelenen opera bestecilerinden birisidir.
 
== Hayatı ve eserleri ==
18. satır:
Hancılık yapan yoksul bir ailenin ikinci çocuğu olarak [[10 Ekim]] [[1813]]'te, Kuzey İtalya’daki [[La Roncole]] Köyü'nde, günümüzde müze olarak kullanılan evde doğdu. Kilise orgcusundan ilk müzik derslerini aldı. Geçmişinde hiç müzisyen olmayan ailesi, oğullarının müzik eğitimi için büyük çaba harcadı, ona eski bir piyano aldıkları gibi yakındaki [[Busetto]] kasabasına göndererek oradaki sanatsal ortamdan yararlanmasını da sağladılar. Busetto’da aile dostu bir tüccar olan [[Antonio Barezzi]]'nin evinde kalarak Latince ve müzik dersleri alan Verdi, İtalya’da [[Busetto'lu Kuğu]] olarak da bilinir. Milano Konservatuvarı’na girmek isteyen Verdi, piyano tekniği zayıf olduğu için konservatuvar sınavlarını kazanamadı; ancak La Scala Tiyatrosu’nun şefi [[Vincente Lavigna]]'dan 2 yıl boyunca özel ders alma fırsatı buldu. Masraflarını Barezzi’nin karşıladığı bu özel dersler sayesinde opera müziği hakkında bilgisini arttırdı.
 
Verdi, Busetto’ya döndüğünde şehir orkestrasının şefliğini yürütmeye başladı; Barezzi’nin kızı ile evlendi, art arda bir kızı, bir oğlu oldu. [[1838]]’de ilk bestesi yayınlandı, orkestra şefliği görevinden ayrılarak [[Milano]]’ya yerleşti; Avrupa’nın önde gelen müzik editörlerinden [[Giovanni Ricordi]], eserlerinin telif haklarını satın aldı ve bu iş ilişkisi ölümüne kadar sürdü. [[1838]]’de yazdığı [[Oberto]] adlı ilk operası Milano'da dönemin ünlü sanatçıları tarafından başarıyla temsil edildi. Aynı yıl iki çocuğunu ve karısını 2 ay gibi kısa bir sürede hastalıklar nedeniyle ardı ardına yitiren Verdi; yaptığı bir sözleşme gereği bir komik opera bestelemek zorunda olduğundan ilk komik operası [[Bir günlük Kral]]'ı yazdı. Bu eser, La Scala’da başarısız olunca yaşadığı ruhsal bunalım üzerine Busetto’dan ayrılarak Milano’ya yerleşti ve artık beste yapmamaya karar verdi. İtalyan besteci ve liberetto yazarı [[Temistocle Solera]]’nın yazdığı liberetto’yu okuyunca fikrini değiştirdi. Yahudiler’in Babil’den sürgün edilmelerini konu alan [[Nabucco]] adlı eseri bestelemeyi [[1841]]’de tamamladı. Nabucco, Verdi’ye ilk büyük başarısını getirdi.
 
Nabucco operasının La Scala’da sahnelendiği [[1842]] yılında Abigaille rolündeki soprano Giuseppina Strepponi ile tanışan Verdi, 55 yıl süren yeni bir işbirlikliğine başladı. Ancak [[1859]]’da evlenebildiği Giuseppina ile geçirdiği yılları onun en verimli dönemi oldu. Evlilikleri, eşinin [[1897]]'de ölümüne kadar sürdü.
[[Dosya:PDP-CH - Gwen Catley, Soprano with the Hallé Orchestra - Rigoletto - Caro nome - Verdi - Warwick Braithwaite - Hmv-c3369-2er687.flac|thumb|250px|[[Rigoletto]] eserinin 11 Mart 1943 tarihinde Londra'da gerçekleştirilen gösterisinin kaydı.<br />Seslendiren: [[Soprano]] [[Gwen Catley]]<br />Orkestra: [[Hallé Orchestra]]]]
Nabucco’dan sonra peşpeşe [[Lombardi]] (Lombardlar), [[Ernani]], [[I due Foscari]] operalarını yazan Verdi büyük üne kavuştu. Nabucco ve ''Lombardi''’nin koro bölümleri sokaktaki halkın ve İtalyan vatanseverlerin dilinden düşmüyordu. ''Ernani'' operası, ise ona İtalya dışında da ün kazandırdı. Ernani, [[Victor Hugo]]'nun [[Hernani]] oyunundan operaya aktarılmştı. Opera eserlerinin müzikal yönüne ağırlık veren, dramatik yönünü pek önemsemeyen İtalyan opera geleneğine bir yenilik getirerek, oyunun dramatik yönüne ağırlık verdiği bu eserin başarısı üzerine ardı ardına opera siparişleri almaya başladı. ''I due Foscari'' eserinde ise ilk defa karakterleri temsil eden ve duyulduklarında onları hatırlatan temalar kullanmaya başladı.
 
Bir anlaşmazlık nedeniyle artık operalarını Milano’da sahnelemekten vazgeçince Alzira, Atilla, [[Macbeth]] diğer İtalyan şehirlerinde; ''[[I Masnadieri]]'' [[Londra]]’da sahnelendi. Konusu [[Voltaire]]'in aynı adlı eserinden alınan [[Alzira]] operası, Verdi’nin bile hiç sevmediği “gerçekten korkunç” olarak nitelediği tek operası olarak ün yapmıştır. [[Atilla]] Operası, Verdi’nin [[Temistocle Solera|Solera]] ile yaptığı işbirliğinin son ürünüdür ve çok başarılı bir operadır. [[Macbeth]] operasının liberettosunu [[William Shakespeare|Shakespeare]] hayranı olan Verdi düzyazı olarak kendisi yazmış ve şiire dönüştürülmesini [[Francesco Maria Piave|Piave]]’den istemişti. Başrolü bir tenora değil, baritona vermek; kötü karakterli kişileri eserin kahramanı yapmak; eserde tek bir aşk öyküsünü değil, yükselme hırsı, vicdan huzursuzluğu gibi konuları işlemek bu eserde getirdiği yeniliklerdir.
 
[[1848]]'de, Milano’un Avusturyalılar tarafından fethedilmesi üzerine Verdi [[Il Corsaro]] (Korsan), [[La Battaglia di Legnano]] (Legnano Savaşı), ve [[Luisa Miller]] operalarını yazdı. ''[[Il Corsaro]]'', bir borcunu ödemek üzere alelacele yazdığı kötü bir eserdi. ''[[La Battaglia di Legnano]]'', milliyetçi cümleler ve sahnelerle dolu bir eserdir. [[Luisa Miller]]'in konusu [[Friedrich Schiller]]'in [[Hile ve Aşk]] adlı eserinden alınmıştır. İlk defa soyluları değil, halktan insanların canlandırıldığı bu opera eserde orkestra yalnızca esere eşlik eden bir araç olmaktan çıkmış, güçlü bir anlatım aracı haline gelmişti. Bu eser, birkaç yıl sonra bestelenecek La Travaiata ile birlikte [[Gerçekçilik]] akımının öncüsü oldu.
 
[[1851]]’de Verdi'nin “en iyi eserim” dediği [[Rigoletto]] [[Venedik]]'te, [[1853]]'de, [[Il Trovatore]] [[Roma]]'da büyük başarı kazandı. ''Rigoletto'', konusunu [[Victor Hugo]]'nun [[Kral Eğleniyor]] adlı eserinden almıştı. ''Il Trovatore'', konusu karışık ve anlaşılması güç bir operadır. Şarkıcıların doğal ses olanaklarına göre beste yaratmak yerine, onları seslerini geliştirmeye yöneltecek nitelikte bir eserdir. Aynı yıl ([[1853]]) en popüler eseri olan [[La Traviata]] [[Venedik]]'te sahnelendi. İlk sahnelenişi fiyasko ile sonuçlansa da zamanla en sevilen operalardan birisi oldu. Verdi'nin [[Alexandre Dumas]]'nın [[Kamelyalı Kadın]] romanından esinlenerek yazdığı ''La Traviata'', edebiyata dayalı operanın en tanınmış örneklerindendir; [[Carmen]] ile birlikte gerçekçilik okulunun öncülerinden birisidir.
 
Bu dönemde bestelediği diğer ünlü operaları şunlardır: ''[[Sicilya Vesperler Gecesi Katliamı]]'' (I Vespri siciliani), [[Aroldo]], [[Simon Boccanegra]], ve [[Maskeli Balo|Maskeli Balo (Un Ballo in Maschera)]].
34. satır:
Verdi, [[1859]]'da Parma Meclisi’ne Busetto temsilcisi olarak girdi. [[1861]]’de ise İtalyan Parlamentosu’na seçildi. Parlementer olarak yaptığı ilk katkı, İtalya’nın müzikal kurumlarının koordine edilmesi ve devletle olan ilişkilerinin saptanması konusunda önerilerdi. [[1865]]’de parlamentodan çekildi.
 
[[1862]]'de [[Kaderin gücü|Kaderin gücü (La Forza del Destino)]] operasını [[St. Petersburg]]'da sahneledi. 5 yıl opera yazmaya ara verdikten sonra, [[1867]]'de [[Don Carlos]] operasını yazdı.
 
Mısır Hidiv'inin siparişi üzerine bestelediği [[Aida]] operası [[Kahire]]'deki İtalyan Opera binasının açılışında sahnelendi. Aida, Mısır ile Habeşistan arasında yüzyıllar boyunca sürüp giden çatışmalardan M.Ö. 10. yüzyılda yer alanı sırasında geçen olaylar üzerine kurulmuş bir aşk, baba sevgisi ve vatan sevgisi arasındaki bocalamayı işliyordu. Avrupa prömiyeri [[1872]]'de [[La Scala]]'da gerçekleşti. O kadar beğenildi ki besteci tam 32 kez sahneye çağrıldı. Eser, Verdi’nin en güzel operası olarak kabul edildi.
 
15 yıl opera yazmayan Verdi, herkesin besteciliğe veda ettiğini düşündüğü sırada, [[1887]]'de [[Otello]] operası ile müzikseverlerin karşısına çıktı. Otello, Verdi'nin ses ve orkestra arasındaki dengeyi bulduğu en olgun eseridir. İtalyan operasınının bir "aryalar dizisi" olmaktan kurtulmasını sağlayan eserdir.
 
6 yıl sonra, 77 yaşındayken [[1893]]'te ikinci komik operası ve son eseri olan [[Falstaff (opera)|Falstaff]]'ı besteledi ve büyük başarı kazandı. Eserin ilk gösterimi [[Roma]]'da gerçekleşti; Verdi'ye Roma şehrinin onur hemşehrisi unvanı verildi.
56. satır:
[[Dosya:Gıuseppe_Verdi.jpg|250px|right|thumb|Giuseppe Verdi heykeli Trieste]]
 
Verdi, İtalyan milliyetçiliğinin de önemli isimlerinden biridir. [[Nabucco]] operasındaki [[Va Pensiero]] adlı ilahinin İtalyan milli marşı olması sıklıkla gündeme gelmiştir. Verdi'nin isminin <u>V</u>ittorio <u>E</u>manuele <u>R</u>e <u>D</u>'<u>I</u>talia ([[İtalyan Kralı Vittorio Emanuele]]) ifadesinin ilk harflerinden oluşması da ilgi çekicidir. Milano Avusturya işgalinde olduğu ve Vittorio Emanuele İtalyan birliğini sağlamaya çalıştığı dönemde milliyetçiler, o sırada Verdi operalarının çok popüler olmasından da esinlenerek '''Viva Verdi''' (Çok Yaşa V.E.R.D.İ) ifadesini seferberlik için bir kod adı olarak kullanmışlardı. Böylece Verdi adı, İtalyan milliyetçiliği ile özdeşleşti. Ayrıca Verdi'nin dünyaca diğer operalardan en üstün olduğu yapıtı [[Don Carlos]] tur.
 
 
== Ayrıca bakınız ==
 
 
* [[Giuseppe Verdi Operaları Listesi]]
* [[Ünlü operalar listesi]]
* [[Opera bestecileri listesi]]
 
 
== Dış bağlantılar ==
{{commonscat|Giuseppe Verdi}}
 
* [http://www.giuseppeverdi.it/ Resmi Verdi websitesi] {{it}} (Erişme: 21.10.2010)
* [http://en.wikipedia.org/wiki/Giuseppe_Verdi Ingilizce Wikipedia "Giuseppe_Verdi" websitesi] {{ing}} (Erişme: 21.10.2010)
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Giuseppe_Verdi" sayfasından alınmıştır