Vizigotlar: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Hazan (mesaj | katkılar)
Yzkoc (mesaj) tarafından yapılmış 16339682 numaralı değişiklikler geri getirildi. (TW)
düzeltme AWB ile
1. satır:
 
{{İspanya tarihi}}
'''Vizigotlar''' ([[Latince]]: Visigothi, Wisigothi, Vesi, Visi, Wesi veya Wisi) büyük bir [[Cermen]] kabilesi olan [[Gotlar]]ın en büyük iki kolundan biridir. (Diğeri [[Ostrogotlar]]’dır.) MS 370 yılından itibaren [[Kavimler Göçü]] ile beraber hareket eden en önemli topluluklardandır. [[Batı Roma İmparatorluğu]]nun çökmesinden sonra Batı [[Avrupa]] tarihinin şekillenmesinde önemli rol oynamıştır.
Satır 6 ⟶ 5:
 
== Geçmişi ==
Kabile adının tam olarak nereden geldiği netleştirilememiştir. ''Weise'' kelimesinin "bilge" anlamına gelmesiyle bir ilişkisi olduğu tahmin edilmektedir. Benzer şekilde Ostrogotların adının da "mükemmel" anlamına gelen ''austr'' kelimesiyle bağı olabileceği düşünülmektedir. Tarihsel anlatımda kabileden ilk kez MS 270 yılında [[II. Claudius]] zamanında, daha sonra 291 yılında imparator [[Maximian]] için savaşmaya hazır bir kabile olarak söz edilmektedir. [[Barbar]] kabilelere savaş için Roma ile ittifak kuran bir kabile olarak tanımlanmaktadır. Vizigotlar için önceden “orman halkı” anlamına gelen ''Tervigi'' dendiğini biliyoruz. Benzer şekilde Ostrogotlar için de “steplerde yaşayanlar” anlamına gelen ''Grevtingi'' denmiştir. Yaşadıkları doğal çevreye bağlı olarak verilen bu adlar MS 5. yüzyıla kadar korunacak, sonra ise tarih kitaplarında bu iki kabileden Vizigotlar (Batı Gotları) ve Ostrogotlar (Doğu Gotları) diye bahsedilecektir. MS 6. yüzyılda ise tarihçi [[Cassiodorus]], anlatımlarında Doğu Gotları ve Batı Gotları der. Aslına bakılırsa bu ayrım gerçek hayattaki gelişmelerle de paraleldi. O yıllarda Vizigotlar [[İber Yarımadası]]nda bulunurken, Ostrogotlar [[İtalya]] bölgesinde yer almaktaydılar. Tarihçi Konstantin Veliky’e göre Vizigotların yazılı tarihi MS 256 yılında [[Tuna Nehri]] boyunca Balkan Yarımadasına gelişleri ve Roma İmparatorluğu topraklarını işgal etmeleriyle başlar. Sevillalı San İsidor, yaklaşık 15 yıl boyunca [[İlliryalılar|İlir]] Yarımadası ve Makedonya’da hüküm sürdüklerini anlatır. Eylül 268’de imparator II. Claudius ile bugünkü Sırbistan olan topraklarda çarpıştıklarını ve imparator [[Aurelius]] zamanında [[Trakya]]’da bulunduklarını ve 270 yılında Romalılar tarafından Dacia’ya yerleştirildiklerini aktarır. 322 yılında Roma imparatorluğu ile Vizigotların yaptıkları anlaşmaya göre kabileye ''Roma’nın müttefiki'' statüsü verilmiştir. Roma, bazı barbar kabilelerle bu tür anlaşmalar imzalamıştır. Anlaşma uyarınca kabileye yapılan yıllık belirli bir ödeme karşılığında kabile imparatorluk sınırlarını koruyacak ve imparatorluk ordusu için asker verecektir. Çeşitli kaynaklara göre o dönemde Roma bayrağı altında savaşan 40.000 Vizigot bulunmaktaydı. Bunun yanı sıra kabilenin önde gelen liderlerinden Ariarih ve Aorih de Roma ordusunda imparator [[I. Constantinus]] ile beraber savaşmaktaydı.
 
[[Dosya:Visigoth migrations.jpg|right|thumb|150px|Vizigotların göç sırasında izledikleri yol]]
Satır 20 ⟶ 19:
{{anamadde|I. Alarik}}
[[Dosya:Alaric entering Athens.jpg|thumb|I.Alarik Atina'ya girerken (1920)]]
'''1. Alarik;''' [[Vizigotlar|Vizigot]] kralıdır (Tuna deltasında Peuce Adası 370 dolayları-Consentia 410).Hristiyan Arilerinden soylu Balthe ailesindendir.391-394 yılları arasında Vizigotlar liderleri olarak [[I. Alarik]]’i seçerler.Romanya’da oturan halkıyla birlikte Roma İmparatorluğu topraklarına girerek (376) Tuna Irmağı ile Balkan Dağları arasında yer alan Moesia’ya yerleşti (382). Alarik tüm Vizigot kabilelerini tek çatı altında birleştiren ilk kraldır.394 yılında Vizigotlar Roma ile aralarındaki anlaşma uyarınca İmparator [[I. Theodosius]]’un ordusunda yer alarak çıkan ayaklanmayı bastırırlar ancak ordunun Vizigotların bulunduğu kısmı çok zaiyata uğrar. Roma ile barışçıl ilişkiler kurmak istemesine karşın imparator Honorius ile anlaşmazlığa düşünce iki kez İtalya’ya sefer düzenleyip ve Roma Kenti’ni çeviren surlara kadar dayanacaktı.İmparator Büyük [[I. Theodosius|Theodosius’un]] ölümünden (395) sonra [[Konstantinopolis]]'e (bugünkü [[İstanbul]]) saldırmaya niyetlenen Vizigotlar bu şehrin çok iyi korunmasından ötürü Yunan Yarımadasına yönelirler. [[Attika]]’yı yakan Alarik ve ordusu, [[Mora Yarımadası]]nın zengin şehirleri [[Korint]], [[Sparta]] ve [[Argos]]’u yağmalayarak halklarını da esir eder. [[Atina]]’nın ise benzer kaderinin engellenmesi için çok büyük rüşvetler ödenecektir.[[İlirya|İllyricum’da]] Magister Militumluğa (başkomutanlık) atandı.397 yılında Romalı komutan [[Stilicho]] Vizigotlarla karşıkarşıya gelecek ancak üstün durumdayken savaşmayacaktır.Daha sonra Alarik kuzeye yönelecek ve [[Epir]]’e girecektir. Artık Doğu ve Batı Roma olarak ayrılmış bulunan Roma imparatorluğunun doğudaki imparatoru [[Arcadius]] Vizigotların saldırısını engelleyebilmek için büyük bir fidye parası ödeyecektir.Daha sonra Priscus Attalus tarafından Romalılara hizmet etmesi için komutanlık görevine atandı, fakat Afrika’yı işgal etmesine izin verilmedi.Yaptığı üçüncü seferinde Roma’yı ele geçirdi (24 Ağustos 410); 800 yıldan beri düşman eline geçmeyen kenti yakıp yıktı. İtalya’nın tahıl ambarı durumunda olan Afrika’yı almak için [[Rhegum|Rhegum’a]] yürüdüyse de fırtınadan gemileri batınca bu tasarıdan vazgeçti, Vizigotlar kuzeye yöneldiler.
 
== İtalya seferi ve Roma’nın fethi ==
Satır 55 ⟶ 54:
 
== Mimari ==
Vizigotlardan günümüze kalan Kuzey İspanya’da bazı kiliseler bulunmaktadır. Bunlardan en çok bilineni [[Palencia]]’da bulunan San Juan de Baños kilisesidir. Vizigot mimarisinin en göze çarpan özelliği bir kolondan diğerine giden kemerlerdir. Bu kolonlarda hayvan ve yiyecek figürleri de bulunur. Vizigot mimarisi Bizans mimarisini etkilemiştir. Vizigotlardan kalan bazı kiliseler şunlardır: [[Zaragoza]]’daki San Pedro de la Nave kilisesi, Orense’deki Santa Comba kilisesi, [[Burgos]]’daki Santa María de Quintanilla de las Viñas kilisesi.
 
== Sanat eserleri ==
Satır 72 ⟶ 71:
* V.V. Laurels. Bishop Ulfila and development of the gothic literature
* Dietrich Klaude. History Visigoths
* George Gissing. By the Ionian Sea
 
== Vizigotlara ait tarihi eserlerin bulunduğu müzeler ==
Satır 125 ⟶ 124:
* [[258]] : Gotlar'in [[Vizgotlar]] ve [[Ostrogotlara]] olarak ikiye ayrılması.
* [[269]] : Gotlarin Roma İmparatoru [[II. Claudius|II. Claudius Augustus Gothicus]]'a karşı [[Naissus Savaşı]]'nda (modern [[Nis]], {Sirbistan]]) galibiyet kazanmaları.
* [[332]] : Vizigotlar Kralı [[Ariarik]]'in [[Sarmatlar]]a karsi Maros Nehri duzluklerinde bir saldirida bulunması. Sarmatlsra askeri destek saglamak için gelen Imparator [[I. Konstantin| Büyük Konstantin]]'in oglu [[ [[II. Konstantin|Konstantin] ] komutasindaki Roma ordusu tarafindaan buyuk bir yenilgiye uğraması.
* [[341]] : Piskopos [[Ulfilas]]'in misyonerliği ile ilk defa Vizigotlarin Hristiyanligin [[Aryanizm]] mezhebine dönüstürülmeleri.
* [[369]] : Roma imparatoru [[Valens]]'in Vizigotlar Krali [[Athanarik]] komuatsindaki Vizgotlari "Serrorum Monte" Savasi (modern guney-0dogu [[katpatlar]][] bolgesinde) sonunda geri puskurtmesi ve [[Tuna Nehri]]'nin Vizgotlar- Roma Imparatorlugu sınırı olarak tayin edilmesini öngören bir antlaşmayi imzalamayi kabul etmesinin sağlamasi.
* [[370]] : Gelecekte ünlü Vizigot Kralı olacak olan [[I. Alarik|Akarik]]'in dogumu.
* [[376]] : [[Athanarik]] komutasindaki Vizgotlar'in [[Dinyester|Dinyester Nehri]] kıyılarını [[Hunlar]]i bir hezimete uğratmaları. 150 yıldır beri [[Daçya]]'nın bir kısmında oturmakta olan Vizigotlarin Hunlarin yaptıklari askeri baskılar yüzünden Aşaği Tuna Nehri'ni gecip Roma Tina guneyindeki Roma topraklarinda yerlesmek için Romalilardan izin istemeleri. Bu yerlesme iznin verilmesi ile [[Athanarik]]'in "Caucalanada (modern [[Transilvanya]]' ya siginmasi ve Vizigotlarin cogunlugunun ise {{Fritigern]] komutasinda Roma sinir topraklarina yerlestirilmesi.
* [[378]] : Roma İmparatoru [[Valens]]'in Vizigotlar tarafindan [[Hadrianapolis Muharebesi]]'nde büyük bir bozguna uğratılması, Valens'in ölürülmesi ve Roma ordusunun üçte ikisinin yok edilişi
* [[380]] : [[Athanaric]] ve yakınlarinin [[Konstantinopolis|Konstantinopolkise]] sığınmaları.
Satır 136 ⟶ 135:
* [[402]] : Vizigotlkarin Vandal asıllı Romali General [[Stilicho]] komutasında Roma Orduları ile savaşlamaları ve İtalya dışına püskürtülmeleri.
* [[402]] : Vizgotlarin devamlı tehditlerine karşı daha fazla korumalı olmak için İtalya'daki Romalilara idare merkezinin [[Milano]]'dan daha kolayca savunulabilecek [[Ravenna]]'ya nakledilmesi.
* [[410]] L Vizgotlarain krallari I. Alarik komutasinda [[Roma]] şehrine saldirip sehri ele gecirmeleri ve sehri uc gun suren buyuk bir talana tabi tutup sehrin klasik ve modern yapılarının tümünü yıkmaları. Vizigotlarin güney Italya'da [[Calabriya]]'da [[Cosenaza]]'ua cekilip buradan [[Sicilya]] ve Romaliara ait olan Kuzey Afrika'ya gitmek icin Akdeniz;i gecmeye planlanmalari. Yıl sonunda burada Vizgotlar Krali I. Alarik'in ölmesi. I. Alarik'in Roma talaninda elde ettigi hazinesi ile Cosenza'dan gecen [[Busento Nehri]] yatagina görülmesi ve bundan sonra "Alarik Hazinesi Efsanesi"nin yayilmasi.
* [[412]] : Vizigotlarin yeni kral olarak Alarik'in kardeşi olan [[Athaulf]]'i seçmeleri. Oradan kuzeye dogru guney [[Galya]]'ya gecmeleri. Bu arazilerin 407-409 döneminde istilaya uğratıp tamamiyle talan edilip harabelere dönüştürmeleri
* [[414]] : Vizigotlar kralı [[Athaulf]]'un Roma imparatorru [[Honorius|Honorius']]<nowiki/>un kız kardeşi olan Placidia ile evlenmesi. Athaulf'un Romalılalar ile barış müzakereleri sırasında Barcelona'da öldürülmesi.
Satır 177 ⟶ 176:
* [http://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B3%D0%BE%D1%82%D1%8B Maddenin Rusça sayfası]
* [http://en.wikipedia.org/wiki/Visigoths Maddenin İngilizce sayfası]
 
 
==Dış bağlantılar==
Satır 183 ⟶ 181:
 
*Hillgarth, Jocelyn Nigel (2009), ''The Visigoths in History and Legend'', Toronto: Pontifical Institute of Mediaeval Studies
ISBN: 978-0-88844-166-9 {{ing}} [[http://www.pims.ca/pdf/st166.pdf]]
*Teillet, SuzanneDes (1984) ''Goths à la nation gothique. Les origines de l'idée de nation du Ve au VIIe siècle'', Paris: Edition Les Belles Lettres,‎ ISBN: 2-251-32838-6 {fr}}
 
 
 
[[Kategori:Vizigotlar| ]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Vizigotlar" sayfasından alınmıştır