Simetri (fizik): Revizyonlar arasındaki fark

 

* '''''Zaman öteleme''''': Bir fiziksel sistemin <math>\delta t</math> zamanının belli bir aralığı üzerinde aynı özellikleri olabilir; Bu [[gerçek sayılar]]ın herhangi bir aralığı içinde ''t'' ve ''a'' için <math>t \, \rightarrow t + a </math> dönüşümleri altında değişmez olarak matematiksel ifadesidir. Örneğin, klasik mekanikte, sadece çekim etkisi ile harekete geçecek bir parçacık Yerin yüzeyinden yukarıda bir yükseklikten asılı ise <math>\, mgh</math> [[çekimsel potansiyel enerji]]si varolacak. Varsayalım parçacığın yüksekliği içinde değişiklik yok, bu tüm zamanlarda parçacıkların çekimsel potansiyel enerjileri olacak. Başka <math>t_0</math> ve <math>t_0 + 3</math> da ayrıca bazı zamanlarda(saniyede) parçacıkların durumu düşünüldüğünde, parçacık'ların toplam çekimsel potansiyel enerji korunacak diyebiliriz.

* '''''uzaysal öteleme''''': Burada uzaysal simetriler <math>\vec{r} \, \rightarrow \vec{r} + \vec{a}</math> formunun dönüşümleri ile gösterilir ve yerleşim içinde bir sürekli değişiklik olmadan sistemin burada bir özelliği böyle durumları tanıtır .Örneğin bir oda içinde ısı burada termometreden bağımsız olarak odanın içinde yerleşiktir.

* '''''uzaysal dönme''''': Bu uzaysal simetriler [[uygun dönme]]<nowiki/>ler ve [[uygunsuz dönme]]<nowiki/>ler olarak sınıflandırılır .İkincisi sadece 'sıradan' rotasyonlar vardır; matematiksel olarak, birim [[determinant]] ile kare matrisleri ile temsil edilmektedir,sonuncusu determinant ile kare matrisler ile temsil -1 ve mekansal yansıması ile birlikte uygun bir dönme oluşur, ([[Nokta yansıma|inversiyon]])<!-- odd-dimensional? -->. Örneğin, bir kürede uygun dönme simetrisi var.Uzaysal dönmelerin diğer tipleri ''[[Rotation symmetry|Dönme simetrisi]]''.makalesinde tanımlanıyor.

* '''''Poincaré dönüşümleri''''': Bunların [[Minkowski uzayzaman]]ı içinde yani Minkowski uzay izometrilerinde mesafeleri koruyan uzay-zamansal simetrileri vardır. Onlar [[özel görelilikte]] öncelikle incelenir. Sabitlenmiş başlangıcı bırakmış olan böyle izometrilere [[Lorentz dönüşümleri]] denir ve [[Lorentz eşdeğişkeni]] olarak bilinen simetriler meydana getirirler.

* '''''izdüşümsel simetriler''''': Bunlar [[uzayzaman]] simetrileri ve onun [[jeodezik]] yapısını koruyan uzay-zamansal simetriler vardır. Onlar herhangi bir düz manifold üzerinde tanımlı, ancak [[genel görelilik içinde kesin çözümler]] çalışmasında birçok uygulama bulunabilir.

* '''''Ters dönüşümler''''': Bu diğer konformal uzay-zaman koordinatlarda bire-bir dönüşümler dahil Poincare dönüşümlerinin genellemesi için uzay-zamansal simetriler vardır. Uzunluklar [[ters dönüşümler]] altında değişmez değildir ama değişmeyen dört noktalarda çapraz oranı mevcuttur.

 

Matematiksel olarak, genellikle uzayzaman simetrileri bir [[düzgün manifold]] üzerinde [[Smooth function|düzgün]] [[vektör alan]]ı ile tanıtılır.Vektör alanları ile ilişkili [[yerel difeomorfizm]]<nowiki/>in altında yatan fiziksel simetrilere daha doğrudan karşılıktir, ancak vektör alanlarınınin kendisi fiziksel sistem simetrileri sınıflandırılirken daha sık kullanılır .

 

==Ayrıca bakınız==

* [[Korunum yasası(fizik)|Korunum yasası]]