Muta nikâhı: Revizyonlar arasındaki fark

'''Müt'a''' veya '''Muta nikâhı''' ([[Arapça]]: '''زواج المتعة''' ''Zawāj al-Mut'ah'' veya '''نكاح المتعة''' ''Nikāh al-Mut'ah''), ilk Müslüman toplumunda ve günümüzde bazı [[Şii]] mezheplerinde uygulanan kadın ve erkeğin belirli bir süre ve ücret karşılığında anlaşarak başlattıkları bir evlilik çeşididir.<ref>[http://www.yeniumit.com.tr/konular/detay/aci-bir-tecrube--muta-gecici-evlilik-ve-gercekler MUT'A (Geçici Evlilik)]</ref><ref name="IslamicOrigins">Berg H. [http://books.google.co.in/books?id=SxPyHsFzNMIC&pg=PA165&dq=Mutah&hl=en&sa=X&ei=TOtbUaCjLMjOrQeZ6IHwAw&ved=0CDcQ6AEwAg#v=snippet&q=Mutah%20of%20marriage&f=false "Method and theory in the study of Islamic origins."] Brill 2003 ISBN 9004126023, 9789004126022. Accessed at Google Books 15 March 2014.</ref><ref name="IslamDictionary">Hughes T. [http://books.google.co.in/books id=O84eYLVHvB0C&pg=PA424&dq=Mutah&hl=en&sa=X&ei=TOtbUaCjLMjOrQeZ6IHwAw&ved=0CFkQ6AEwCQ#v=onepage&q=Mutah&f=false "A Dictionary of Islam."] Asian Educational Services 1 December 1995. Accessed 15 April 2014.</ref><ref name="Pohl (2010)">Pohl F. [http://books.google.co.in/books?id=n4Eye4ilLVkC&pg=PA50&dq=Mutah&hl=en&sa=X&ei=l0VdUeCnM4ajiAfXnoCgCQ&ved=0CDMQ6AEwATgU#v=onepage&q=Mutah&f=false "Muslim world: modern muslim societies."] Marshall Cavendish, 2010. ISBN 0761479279, 1780761479277 Accessed at Google Books 15 March 2014.</ref> Bazı kaynaklarda ''[[Acem]] - [[Fars]] nikâhı'', ''geçici nikâh'' yada ''anlaşma nikâhı'' da denir. Muta evliliğinde belirli bir asgari ya da azami süre yoktur.<ref>[http://www.al-islam.org/al-serat/muta/3.htm "The four pillars of Mut'a: the time period (mudda)."] Al-Islam.org website. Accessed 15 March 2014.</ref><ref name="Marriage, question 24.">[http://www.alulbayt.com/rulings/11.htm "Marriage, question 24."] Alulbayt Foundation, Rulings of Grand Ayatullah Sistani. Accessed 15 March 2014.</ref><ref name="Married for a minute.">Labi N. [http://www.motherjones.com/politics/2010/03/temporary-marriage-iran-islam "Married for a minute."] Motherjones.com website, non-profit news organisation, San Francisco. (Foundation for National Progress). March/April 2010. Accessed 15 March 2014.</ref>

Sözlükte "kendisinden faydalanılan şey" anlamına gelen müt'a, bir fıkıh terimi olarak, boşanma veya evliliğin feshinden sonra kocanın, kadına verdiği elbise ve benzeri hediyeye denir. <ref name="diyanet">[http://www.diyanet.gov.tr/turkish/dy/DiniBilgilerDetay.aspx?ID=401 Diyanet'in müt'aya bakışı]</ref>

Caeteni, Taberi ve İbn Kesir’i kaynak göstermek suretiyle Muhammed’in Esma bt. Numan'la nikahlandıktan sonra müt'a verdiğini kaydeder.<ref>Caerani, İslam Tarihi, İst., 1925, VII, 392-393.</ref> Muhammed, Esma bt. Numan ile nikah yaptı, ancak bu kadının vücûdunda beyaz lekeler olduğunu ve bunun kendisinden gizlendiğini gördü, bunun üzerine ona “müt'a” vermek suretiyle onu bıraktı. Taberi bu olayı şu şekilde anlatır: “''Rasulullah Esma bt. Numan ile evlendi. Gerdeğe girdiğinde onda beyazlık gördü. Bunun üzerine ona müt'a verdi, giyindirdi ve ailesine geri gönderdi.''”<ref>Taberi, Tarihu’I-Ümem ve’l-Muluk, Beyrut, tts., IIlI, 1179.</ref>

Müt'a nikahı için erkek ve kadın belirli bir süre ve ücret karşılığında anlaşırlar. Muta evliliğinde belirli bir asgari ya da azami süre yoktur. <ref>[http://www.alulbayt.com/rulings/11.htm name="Marriage, question 24."] Alulbayt Foundation, Rulings of Grand Ayatullah Sistani. Accessed 15 March 2014.</ref><ref>Labi N. [http://www.motherjones.com/politics/2010/03/temporary-marriage-iran-islam name="Married for a minute."] Motherjones.com website, non-profit news organisation, San Francisco. (Foundation for National Progress). March/April 2010. Accessed 15 March 2014.</ref>. Erkek, rızası olan kadına, ''"Beni (...) (aylık) bir zaman için müt'alandır"'' veya ''" (...) kadar para karşılığında seninle müt'alandım"'' der. Müt'a nikahı ile evlenen kadın, nikahın süresi ne kadar olursa olsun mirastan hak iddia edemez.<ref>Fetava-i Kadıhan :1/330 (Hindiyye kenan)</ref>

Şiiler müt'a nikahı konusunda Nisa suresinin 24.ayetini delil olarak sunarlar. [[Şîa]] yorumuna göre, Nisâ sûresinin bu âyetde<ref>[http://www.diyanet.gov.tr/kuran/arapca.asp?page_id=81 Nisâ sûresi 24. âyeti (DİB)]</ref> geçen ve Türkçeye ''"faydalanmak"'' olarak çevrilmiş '''استمتعتم''' kelimesinin kökü '''متع''''den gelmektedir.<ref>"Müt'a" maddesi, ''İslâm Ansiklopedisi'', Cilt 32, Türkiye Diyanet Vakfı, s. 174.</ref> <ref> [http://www.kuranmeali.org/4/nisa_suresi/24.ayet/kurani_kerim_mealleri.aspx Nisa Suresi 24.ayet]</ref><ref>[http://www.agnostik.org/kuranda-ara.php?sure=4&ayet=24 Nisa Suresi 24.ayet]</ref>

[[İran]] şiiliğinde, Muta evliliğinin çok kısa birlikteliklere dahi izin vermesi sonucu, ülkede [[fuhuş|seks ticaretinin]] yasal olarak yapıldığı ve İran'ın muta'yı bir espiyonaj aracı olarak kullandığı iddia edilmektedir.<ref>Pipes D. [http://www.danielpipes.org/article/3022 "Arabian sex tourism."] [[Daniel Pipes]] website article.</ref><ref>Fard C. [http://www.uri.edu/artsci/wms/hughes/prostitution_holy_men "Unveiled threats."] ''The Village Voice.'' March/April 2001. Accessed at D. Hughes webpage The University of Rhode Island 15 March 2014.</ref><ref>Harrison F. [http://news.bbc.co.uk/2/hi/6714885.stm "Iran talks up temporary marriages."] BBC News, Tehran. 2 June 2007.</ref><ref>Trejos N.[http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2007/01/19/AR2007011901850.html "Temporary 'enjoyment marriages' in vogue again with some Iraqis."] The Washington Post, 20 January 2007.</ref><ref>Haeri S. [http://books.google.com.au/books?id=f1CzcNX-nVgC&pg=PA6&dq=temporary+marriage+prostitution&hl=en#v=onepage&q&f=false "Law of desire: temporary marriage in Shi'i Iran."] Syracuse University Press 1989 p6 ISBN 0815624832, 9780815624837.</ref><ref>Clark M. [http://books.google.com.au/books?id=zPXu561ZpvgC&pg=PT192&dq=temporary+marriage+prostitution&hl=en#v=onepage&q=false "Islam for dummies."] John Wiley & Sons 2011 ISBN 1118053966, 9781118053966.</ref><ref>Ruthven M. [http://books.google.com.au/books?id=Lq2fxfbb0i4C&pg=PT85&dq=temporary+marriage+prostitution&hl=en#v=onepage&q=false "Islam: a very short introduction."] Oxford University Press, 1997 ISBN 0191540110, 1780191540110.</ref>

Müt'a nikahı günümüzde bütün [[Ehl-i Sünnet|Sünni]] mezheblerinde zina olarak tanımlanır ve [[haram]] kabul edilir.<ref name="diyanet"/> Muhammed, İslam'ın ilk dönemlerinde müt'a nikahına izin verdi, daha sonra vahiylere dayandırarak yasakladı: ''"Ey insanlar, ben müt'a ni­kahı ile kadınlardan faydalanmanız için izin vermiştim. Şüphe yok ki [[Allah]], kıya­mete kadar bunu muhakkak haram kıldı. Kimin yanında bunlardan bir kadın varsa hemen onu serbest bıraksın, onlara verdiği şeylerden hiçbir şeyi geri almasın."''<ref>Müslim:4/131</ref> <ref>el-Hidaye:1/I95</ref>

Rivayetlere göre Mü'minûn sûresinin 6 ve 7. âyetlerinin nazil olması üzerine, müt'a nikahı kesin olarak haram kılındı.<ref>Tirmizî, Nikâh, 27</ref>

[[Ashab]]'dan, tabiinden ve müçtehitlerden, bu tür nikahı kabul eden kimse yoktur. [[İbn-i Abbas]]'dan rivayetle [[Ali bin Ebu Talib]] şöyle dedi : ''"Rasulullah müt'a nikahından ve ehil eşeklerin etlerini yemekten [[Hayver Savaşı|Hayber]]'in fetih günü bizleri men et­ti."''<ref>Buhari:6/129 Nesai:2190 Müslim:4/134</ref> <ref> Buhari, Megazi, 38; Müslim, Nikâh 29; Nesai, Nikah, 71 </ref> Ömer de, hilafeti döneminde müt'a nikahını zina kabul ederek, yasakladı.<ref name="diyanet"/>