Commedia dell'Arte: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k →Oyunların metni ve temsil biçimi: Yazım hatası düzeltildi |
AliIsingor (mesaj | katkılar) imla ve anlatım düzenlemeleri |
||
1. satır:
[[Dosya:Commedia dell'arte - troupe Gelosi.JPG|thumb|16. yy.'ın sonlarında yapılmış bir resimde Commedia dell'Arte
'''Commedia dell`Arte''', [[İtalya]]'daki [[Rönesans]] [[tiyatro]] etkinlikleri saray ve akademi çevrelerinde halktan uzak yapılırken ve hepsi amatörken profesyonel tiyatro topluluklarının halk tiyatrosunu oluşturuyordu.
Bir tiyatro tarihi yazarının tanımı şöyledir: “Saraylarda komedya sokaklarda komedyen” akademi ve sarayda verilen temsillere
== Kökeni ==
Kimileri kökenini Roma zamanının mimlerine ve eğlendiricilerine indirirken kimileri Roma komedya yazarları [[Plautus]] ve [[Terentius]]'un komedyalarından beri evrimleşip değişerek doğaçlama oyunlar halinde ortaya çıktığını ileri sürüyorlar. Kimilerine göre [[Bergamo]] kentinde 14-15. yüzyıllarda ortaya çıkmış doğmaca komedyalardan gelişmiştir. Kökeni ne olursa olsun tarihsel kayıtlarda 1560'larda ilk kez adına rastlanılıyor. Artık 1600'lerde topluluklar
== Oyunların metni ve temsil biçimi ==
Oyuncu nerdeyse
Metin, durumları, düğümleri ve sonucu yalnız özetleyen senaryolardı. Oyuncular diyalogları doğaçlamadan yaratır ve aksiyonları açıklayan doğaçlama söyleşiler yaparlardı. Her temsilde metnin ana hatları aynı kalmakla birlikte ayrıntılar değişirdi. Bu değişim o andaki esine ve seyircinin tepkisine dayanırdı. Günümüze 700 kadar senaryo kalmıştır. Trajik olanı azdı, büyük bölümü aşk olayları, entrikalar, kılık değiştirmeler ve kesişen amaçlar çevresinde dönüp gelişen komikliklerdi.
Doğaçlama, Commedia dell
== Oyun karakterleri ve özellikleri ==
<gallery>
Image:SAND Maurice Masques et bouffons 01.jpg|Arlecchino ([[arleken]]), 1611
Satır 25 ⟶ 24:
Image:SAND Maurice Masques et bouffons 06.jpg|[[Pantalone]], 1550
</gallery>
Commedia dell
En çok tekrarlanan üç efendi: [[Pantalone]] – Venedikli yaşlı bir tüccardır. Ya aşıklardan birinin babası ya da kendisi genç kıza tutulan bir yaşlıdır. Giysisi kırmızı vücuda oturmuş bir ceket-pelerin, yumuşak terlikler, kenarsız yumuşak bir kep, uzun burunlu kahverengi yarım bir maske ve düzensiz bir gri sakal. [[Dottore]], [[Pantallone]]'nin ya arkadaşı ya da rakibidir. Ya avukat ya da doktordur. Akademisyendir. Bilgiçlik taslar ve çoğu kez yanlış söylediği latince atasözleriyle bilgisini göstermeye çalışır. Akıllı olduğu savına rağmen saftır ve kolayca aldanır. Kılığı zamanın akademik giysisi ve kepidir. [[Capitano]] aşıklardan biridir ama zamanla palavracı ve korkak bir askere dönüşmüştür.
Komedya tipleri en çeşitli olarak
Zannilerden [[Arlecchino]] en popüler olanıdır. Kurnazlık ve aptallık karışımıdır, mükemmel bir akrobat ve dansçıdır. Genellikle entrikanın merkezidir. Giysisi çok renkli, yamalı parçalardan oluşmuş sonra elmas biçimi almış kırmızı- yeşil- mavi desenlere dönmüştür. Siyah bir maske üzerine yana eğik bir külah giyer ve tahtadan bir kılıç taşır. Bazen de kılıç değil tahtadan ve aşağıdan ikiye bölünmüş bir değnek taşır. Birine vurduğu zaman keskin bir ses çıkaran bu değneğe
Arlecchino
{{commonsKat|Commedia dell'arte}}
|