Jean Tirole: Revizyonlar arasındaki fark

'''Jean Marcel Tirole''' (d. [[9 Ağustos]], [[1953]], [[Troyes]], [[Fransa]]). [[Fransa|Fransız]] iktisat profesörü. "Büyük Firmaların Piyasa Gücü ve Kontrolleri" konusunda analizleri nedeniyle 2014 [[Nobel Ekonomi Ödülü]]] almıştır.<ref name="nobel">{{Web kaynağı | başlık = Sveriges Riksbank's Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 2014 | url = http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/economic-sciences/laureates/2014/ | yayımcı = Sveriges Riksbank | tarih = 13 Ekim 2014 | erişimtarihi = 13 Ekim, 2014 | dil = {{ing}} | arşivurl = http://web.archive.org/web/20151106200439/http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/economic-sciences/laureates/2014/ | arşivtarihi = 6 Kasım 2015}}</ref>

Çalıştığı bilimsel alanlar [[sanayi organizasyonu]], büyük firmaların kontrolu, organizasyon kuramı, [[oyun teorisi]], bankacılık ve finans, iktisat ve psikoloji.

Tirole [[Toulouse İktisat Okulu]]'nda bulunan ''Jean-Jacques Laffont Vakfı'' idare kurulu başkanlığı ve [[Toulouse Üniversitesi]]'nde ''Sanayi İktisadi Enstütüsü''' nun bilimsel direktörüdür.

Tirole 1976'da Fransa'da [[École Polytechnique]]'den ve sonra 1978'de Paris, Fransa'da [[École Nationale des Ponts et Chaussées]]'den mühendislik diploma dereceleri almıştır. 1978'de [[Paris Dauphine Üniversitesi]]'den "karar verme teorisi"'den "Üçüncü Cycle Doktora" derecesi kazanmıştır. 1981'de [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]]'de [[Massachusetts Institute of Technology]]'den [[Eric Maskin]]'in doktora hocalığı altında "Ekonomi Teorisi Üzerine Denemeler (Essays in economic theory)".<ref>{{Web kaynağı | url = http://library.mit.edu/item/000117200 | başlık = Essays in economic theory / Jean Tirole | yayımcı = MIT Library catalog | erişimtarihi = 13-10-2014 | dil = {{ing}} | arşivengelli = evet}}</ref> adlı bir doktora tezi sunarak doktora derecesi kazanmıştır.

1981'de [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]]'de [[Massachusetts Institute of Technology]]'den doktorasını aldıktan sonra 1984'de kadar [[Ecole des Ponts et Chausse]], Fransa'da araştırmacı olarak çalıştı. 1984-1991'de [[Massachusetts Institute of Technology]]'de İktisat Profesörü görevi yaptı ve bu kurumda günümüze kadar da "mizafir profesör" olarak göreve devam etti. 1994-1996'da [[École Polytechnique]], Fransa'da İktisat Profesörü olarak çalıştı. [[Jean-Jacques Laffont]] ile beraber [[Toulouse]]'da yeni bir "İktisat Okulu" kurma projesi üzerinde birlikte çalışmalar yapmış ve bu yeni "Toulouse İktisat Okulu"'nu kurmuşlardır.

Tirole'u şu üniversiteler "şeref doktoru (''honoris causa'' doktoru)" unvanı ile ödüllendirmişlerdir:<br>

* 2007: [[London Business School]]. Birleşik Krallık;<br>

* 2007: [[Montreal Üniversitesi]], Kanada;<br>

* 2011: [[Mannheim Üniversitesi]], Almanya;<br>

* 2012: [[Atina İktisat ve İş İdaresi Üniversitesi]], Yunanistan;<br>

* 2012: [[Roma Tor Vergata Üniversitesi]], İtalya'<br>

* 2013: [[Lausanne Üniversitesi]], İsviçre.<br>

* 2013: [[Hitotsubashi Üniversitesi]], Japonya.<br>

* 1993 : "Yrjo Jahnsson Ödülü". [[Finlandiya]]'daki "Yrjo Jahnsson Vakfı" ve "Avrupa Ekonomik Cemiyeti" tarafından için verilen ödül<ref>Yrjo Jahnsson Ödülü iki yılda bir 45 yaş altında olan Avrupalı iktisatçıların üstün katkıları için verilir.</ref>;<br>

* 1993 : Amerikan Sanatlar ve Bilimler Akademisi ve Amerikan Ekonomik Cemiyeti için Yabancı Uyruklu Bilim Adamı Onursal üyeliği;<br>

* 1997 : "[[Florida Üniversitesi]] Kamu Hizmetleri Araştırma Merkezi Üstün Hizmet Ödülü;<br>

* 2002 : "CNRS Gümüş Madalyası"<ref>Fransa'da "CNRS: Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezi (Centre national de la recherche scientifique)"</ref>;<br>

* 2007 : "CNRS Altın Madalyası";<br>

* 2007 : Toulouse Şehri "Altın Madalyası";<br>

* 2007 : Fransa [[Légion d'honneur]] Şövalyelik nişanı ;<br>

* 2008 : İktisat, Finans ve İşletmecilik bilimleri alanlarında Amerikan "BBVA (Bilginin Ön Sınırları) Vakfı" Ödülü;<br>

* 2008 : "Cercle d'Oc Ödülü";<br>

* 2009 : "Uluslararası Enerji İktisadi Cemiyeti" "Mesleğe Üstün Katkılar" Ödülü ;<br>

* 2010 : "Claude Lévi-Strauss Ödülü";<br>

* 2010 : Fransa "Ulusal Üstün Hizmet Nişanı (Ordre National du Mérite)" Officier (Subay) sınıfı;<br>

* 2010 : Finans Biliminde Kantitatif Buluş ve Yenilikler Ödülü. CME-MERI (Şikago Ticaret Borsası ve Matematiksel Bilimler Araştırma Enstitüsü);<br>

* 2010 : Tjalling Koopmans Değerli Mallar Ödülü; [[Tilburg Üniversitesi]], Hollanda;<br>

* 2012 : Fransa, "Okitanya Akademisi" Büyük Ödülü;<br>

* 2013 : "[[Edinburg]] Kraliyet Sosyetesi"'ne Onursal Fellow;<br>

* 2013 : Ross Ödülü;<br>

* 2014 : [[Nobel Ekonomi Ödülü]]]. <ref name="nobel"/>

Tirole çalıştığı ekonomi ve finans bilimleri üzerinde 100'den daha çok sayıda profesyonel bilimsel makale yaınlamıştır. Ya tek başına ya diğer bir iktisatçı ile birlikte çok geniş kapsam iktisat dalları üzerine gayet önemli oldukları kabul edilen (hemen hemen hepsi İngilizce) 10 kitap da yayınlamıştır.

Tirole çalıştığı alanlarda katkılar yapmak üzere 75'de daha fazla sayıda uluslararası önemli bilimsel konferansa misafir olarak davet edilmiş ve bunlarain çoğunda şahsi tebliğler sunmuştur.