Krasnodar Krayı: Revizyonlar arasındaki fark

* Bu soykırım ve kolonizasyon politikası nedeniyle yerli halk çok küçük bir sayıya düştü. Doğruluğu tartışmalı verilere göre (çünkü,özerklik elde etmemeleri ve Şapsığ varlığının gizli tutulması için, sayım görevlilerince Şapsığların çoğunun,özellikte Tuapse'de, Adıge ya da Çerkes biçiminde yazıldığı, başta Şapsığların Adıge Khase örgütü Başkanı Mecid Çaçuh (К1ак1ыхъу Мэджид) tarafından da doğrulanmıştır), Kray'da 2002'de 15.8 bin Adıge, 4.4 bin Çerkes ve 3.2 bin Şapsığ nüfus yaşamaktaydı. Bu arada bir Şapsığ yöresinde bulunan ve binden çok Şapsığ'ın yaşadığı Tuapse kentinde tek kişi bile Şapsığ olarak kayda geçirilmemiştir (Toplamı 25 bin dolayında bir yerli nüfus). Ruslar 23 Eylül 1924'te kurulan Tuapse merkezli [[Şapsığ Ulusal Rayonu]]'nu, '''ilerisi için tehlikeli bir oluşum''' olarak görerek, 24 Mayıs 1945'te lağvettiler (8).

* Şapsığların 1945 yılı öncesinin özerkliğinin iadesi için Krasnodar Krayı makamlarına yaptıkları başvurular, Şapsığların nüfus oranının % 4 ya da 5 gibi az olması gerekçe gösterilerek reddedildi. En son başvuru ise, yetkili makamın Krasnodar Krayı değil Moskova (RF yönetimi) olduğu belirtilerek,15 Nisan 1995'te Krasnodar Krayı Valiliği tarafından geri çevrildi (Doç.Dr. Ufuk Tavkul, Birleşik Kafkasya dergisi, Ankara, 2007, sayı-6-7, s. 33). Daha sonra, Krasnodar krayındaki [[Adige]] ve [[Şapsığlar]] kıyıdaki Soçi metropolitan alanı ile Tuapse rayonunda (14 Şapsığ köyü ve yöre kentlerinde) ve doğudaki Uspensk rayonunda (3 köy) yaşamaktadırlar.Şapsığlar ve Uspensk rayonu Adıgeleri eskiden beri okullarında seçmeli bir ders olarak,sınıfına göre değişmek üzere, haftada 1 ya da 2 ders saati tutarında Adıgece okuyabilmekte idiler.Örneğin 1990'larda Adıgece 14 Şapsığ okulunda öğretiliyordu.2000'li yıllarda Adıge-Şapsığca öğretim yapan okullara verilen devlet tahsisatının kasten azaltılması sonucu,2010-2011 yılında Adıgece eğitim veren okul sayısı 3'e düşmüştür.Adıgece eğitim Şeh'ek'eyşho (Bolşoy Kiçmay),Hacıko ve Aguy-Şapsığ köyleri okullarında verilmektedir (bkz.'Rus Faşizmi Karşısında Direnen Bir toplum: Şapsığlar, Anadilini Yitirmeme Uğraşısında',Cherkessia.net).

* Bu son yıllarda Adıgey Cumhuriyeti'nin (AC) başkenti Maykop'ta bulunan Adıge Devlet Üniversitesi'nin 6 fakültesi Soçi'de, 3 fakültesi Novorossiysk'de ve 1 fakültesi de Yeysk kentinde açılmıştır, ayrıca Maykop Devlet Teknoloji Üniversitesi de gelişen eğitim kurumlarındandır. Bütün bunlar, Adıgelerle Şapsığların, küçücük (AC ile birlikte 150 binden az olan) nüfuslarına karşın, eğitim alanında ileri adımlar atmayı başarmış olduklarını da göstermektedir.