George Frideric Handel: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
düzeltme AWB ile |
||
16. satır:
== Yaşamı ==
[[Johann Sebastian Bach]] ile aynı yıl, Almanya’nın Halle kentinde (Bach’ın doğduğu Eisenach kentinden 80
Handel, [[1702]]’de babasının isteğine uyarak Halle Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ne kaydını yaptırdı ama kilise orgcusu olarak müzikle ilgilenmeyi sürdürdü. [[1703]]’te Hamburg Alman Operası'na kemancı-besteci olarak atandı. [[1706]]’ya kadar kaldığı [[Hamburg]]’da [[Johann Mattheson]], [[Reinhard Keiser]] gibi bestecilerle arkadaşlık etti. [[1705]]’te henüz 19 yaşında iken ilk operası ''Almira''’yı yazdı ve hemen sahnelendi.
[[1706]]’da çıktığı [[İtalya]] seyahatinden 4 yıl sonra döndü. Bu seyahat sırasında [[Arcangelo Corelli]], [[Alassendro Scarlatti]] ve oğlu [[Domenico Scarlatti]] ile gibi bestecilerle dost oldu. ''Agrippina'' adlı operasını, çeşitli italyan kantatalarını bu dönemde yazdı. İtalyan kantatalarında geliştirdiği İtalyan diline uygun melodi akışı, onun operalarındaki başarılarına ışık tutmuştur.
İtalya seyahati sonunda [[Hannover]]’e giderek kısa bir dönem müzik yönetmenliği yaptı. Bu görev sırasında İngiltere’ye gidip ''Rinaldo'' operasını sahneledi ve büyük bir ilgi gördü. Ancak eserin İtalyanca olması, İngilizleri kızdırmıştı. Hannover’e döndüğünde Prenses Caroline için düetler yazan Handel, bir yandan da İngilizce öğrendi. [[1712]]’de patronu olan Hannover Valisinden geçici olarak izin alıp [[İngiltere]]’ye giden Handel, oraya yerleşti ve bir daha dönmedi.
Handel, İngiltere’ye gittiğinde Lord Burlington adındaki sanat koruyucusu bir kişinin evine yerleşmiş, dönemin büyük edebiyatçıları ile dost olmuştu. Handel kısa sürede kendisini saraya kabul ettirmeyi başardı ve [[1713]]’te İngiliz Kraliçesine yazdığı kaside nedeniyle ödüllendirildi. [[1714]]’te kraliçenin ölümü üzerine tahta geçen 1. George, kendisinin Hannover’deki patronu idi. Söylentiye göre Handel, ''Su Müziği'' adlı yapıtını 1. George’a kendini affettirebilmek için Thames Nehri üzerindeki bir partide kullanılmak üzere bestelemişti. Kendisine çifte maaş getiren bu eser, onun en önemli çalgı yapıtı oldu.
Eserlerini hala İtalyan stilinde yazmaya devam eden Handel, bir yandan da İngiliz müziğinin kendine has yönlerini araştırmaktaydı. [[1717]]’de Chandos dükünün malikanesinde sürekli besteci olarak görevlendirildi. Bu görevde bulunduğu [[1717]]- [[1720]] yılları arasında Handel’in ilk İngiliz operası olan ''Esther'' ve ''Acis ve Galatea'' adlı operayı ortay çıktı.
Handel, [[1719]]’da 8 gün için doğduğu yer olan Halle’e gitmişti. Bu sırada [[Johann Sebastian Bach|Bach]], 32 km ötedeki Cöthen’de yaşıyordu. Bach’ın Handel’e duyduğu hayranlık, karısının yardımıyla onun eserlerinin kopyasını çıkarmasından belidir. Bach’ın Handel ile görüşmek istediğini bilen Bach’ın patronu ve dostu Cöthen prensi Leopold, kendisine atını ödünç vermişti. Bilinmeyen bir nedenle bu görüşme gerçekleşmedi.
Handel [[1720]]-[[1728]] yılları arasında Kraliyet Müzik Akademisi’nin yöneticisi oldu.Handel, bu dönemde en güzel operalarını besteledi. Kral [[II. George]] için [[1727]]’de yazdığı ''Zadok the Priest'' o günden beri İngiltere’deki tüm taç giyme törenlerinde çalınmaktadır.
[[Dosya:Handel - messiah - 44 hallelujah.ogg|left|thumb|Handel "[[Messiah (Handel)|Messiah]]" oratoryosu "Hallelujah korosu"]]
36. satır:
İtalyan tipi operaların modası geçince Handel, İngilizce oratoryolar yazmaya başladı. Bestelediği 26 oratoryo İngiliz müziğini yıllarca etkilemiştir. [[1741]]’de 6 hafta içinde bestelediği ve ilk kez [[1742]]’de [[Dublin]]’de sahnelenen ''[[Messiah (Handel)|Messiah]]'' adlı oratoryo eseri İngiliz müzik dünyasının en sevilen koral yapıtı olmuştur. İsa’nın yaşamını öyküleştiren bu eser ile Handel, geniş halk kitlelerini de coşturabilecek bir müzik yaratabildiğini kanıtladı. Eserin Londra’daki sahnelenişinde "Hallelujah korosu" bölümünde Kral 2. George’un kendini tutamayarak ayağa fırlaması nedeniyle bu bölümün ayakta dinlenmesi gelenekselleşmiştir.
Handel, bu eserin başarısından sonra dinsel içerikli orotoryolar veya orotorya tipi mitolojik operalar besteledi. Orotoryolarının her birinde İncil’den bir öykü anlattı. Bu tür eserlerinin sonuncusunu [[1751]]’de yazdı. Handel, orotoryalarıyla birlikte bir org konçertosu yazmayı ve orotoryonun arasında bu eseri yorumlamayı gelenek haline getirdi. Bu şekilde 16 org konçertosu yazmıştır.
Handel, [[1753]]’te görme duyusunu iyice yitrmişti. Müzik tarihinin ironilerinden birisi de Handel’in de [[Johann Sebastian Bach|Bach]]’ın da ileriki yaşlarında katarakt nedeniyle görme duyusunu yitirmeleri, aynı göz doktoru (John Taylor) tarafından narkozsuz ameliyat edilmeleridir.Bach, bu ameliyatta kullanılan kirli araçlar nedeniyle kan zehirlenmesi geçirerek ölmüştür. Handel’in ise ameliyat sonrasında gözleri tamamen kör olmuş ancak konserlerini sürdürmüştür. Handel önceleri belleğine güvenmekteydi, daha sonra doğaçlama yaparak çalmayı sürdürdü; zamanla kendi yalnızlığına çekildi. Hiç evlenmemiş ve bir aşk söylentisinde adı geçmemiştir. Nisan [[1759]]’da öldüğünde görkemli bir cenaze töreni düzenlendi. Mezarı Westminster Abbey'dedir.
47. satır:
{{ana madde|Georg Friedrich Handel operaları listesi}}
Almira (1705); [[Agrippina (opera)|Agrippina]] (1709); [[Rinaldo (Handel)|Rinaldo]] (1711); Silla (1714) [[Giulio Cesare|Jul Sezar (Giulio Cesare in Egitto)]] (1724); Rodelinda (1725); Orlando Furioso (1733); Ariodante; Alcina (1735); Berenice (1737); [[Serse]] (1738).
;[[Oratoryo]]lar: (30'dan fazla oratoryosu vardır) Est-her(1732); Acis ve Galatea (1718,1732); Athalia (1736); Alexander's Feast (1736); Saul (1739); Israelin Egypt (1739); Messiah (1742); Samson (1743); Semele (1743); Belshazzar (1744); [[Herkül (Handel)|Herkül]] (1745); Judas Maccabaeus (1746); Joshua (1747); Solomon (1748); Jephtha (1751).
;Diğer vokal müzikleri: Chandos için 11 anthem, taç giyme törenleri için 4 anthem; Te Deum ve Jubilate (1713), 100'den fazla İtalyan kantatası; Kraliçe Anne'in doğumgünü için kaside (1713); 9 Alman Aryası (1729); triolar, düetler ve çeşitli şarkılar.
;Orkestra müziği: Su Müziği (Water Music) (1717); 6 konçerto grosso (1734); 12 Büyük Konçerto (1740); Music for Royal Fireworks (1749); org konçertoları, süitler, uvertürler.
;Oda müziği: Trio sonatlar, blokflüt, flüt, keman, obua sonatları.
;[[Klavsen]] yapıtları: Süitler, dans bölümleri, aryalar, prelüdler, chaconne'lar ve fügler. "Harmonious Blacksmith" (Uyumlu Demirci Ustası)-1720'de yazdığı 5. Klavsen Süiti'nin ilk seti olan arya ve çeşitlemelerdir.
| |||