Rus Devrimi (1905): Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
düzeltme AWB ile |
||
14. satır:
== Muhalefetin gelişmesi ==
20.yüzyılın başlarında Rus liberal aydınları anayasal monarşi isteklerini dile getirdikleri çeşitli birlikler kurmuşlardı<ref>1903 yılında Zemstvo Anayasalcılar Birliği ve 1904 yılında Özgürlük Birliği bunların önde gelenleridir.</ref>. Ayrıca Rus sosyalistleri de bu dönemde iki ana koldan gelişmekteydi. Sosyalist Devrimci [[SR]] partisi ile Rusya Sosyal Demokat İşçi Partisi [[RSDİP]]<ref>RSDİP ([[Rusça]]sı: Росси́йская Социа́л-Демократи́ческая Рабо́чая Па́ртия) 1903 yılındaki 2. Kongersinde bölünme yaşamıştır. [[Martov]] önderliğindeki [[Menşevikler]] ile [[Lenin]] önderliğindeki [[Bolşevikler]] temel bazı konularda anlaşamayınca parti ikiye bölünecektir.</ref>.
1904 yılında anayasal monarşi istekleri daha yüksek sesle söylenir hale gelir. 30 Kasım 1904 günü Moskova Duması aldığı kararla seçimlere gidilmesi, basın ve din özgürlüğünün sağlanması gibi talepleri dile getirir. Benzer kararlar diğer şehirlerde de dile getirilmeye başlanır.
29. satır:
Çarlık hızlı davranarak içişleri bakanını görevden alarak Sankt Petersburg’daki işçiler arasındaki huzursuzluğun sebebinin araştırılması için bir komisyon kurar. Yoğunlukla devlet adamları ve fabrika sahiplerinin katıldıkları komisyon bir faaliyet gerçekleştirmeden tasfiye edilecektir. İşçiler sosyalist partilerin de etkisiyle isteklerini elde etmek için devrimci mücadeleye girişmektedir.
Bu dönemde amcası Büyük Dük Sergey Aleksandroviç’in 4 Şubat 1905 günü öldürülmesinden sonra Çar yeni haklar vermeye razı olur. 18 Şubat günü Bulygin Açıklaması ile danışma meclisi, dini hoşgörü, konuşma özgürlüğü ve köylülerden alınan vergilerin düşürülmesi vaad edilir.
24 ve 25 Mayıs günlerinde toplanan 300’e yakın yerel Zemstvo temsilcisi Moskova’da yaptıkları toplantıda ulusal seviyede temsil edilme yönünde hak talep ederler. 6 Haziran 1905 günü Zemstvo temsilcilerini Çar II. Aleksandr kabul eder. Çar halkın temsilcilerinden oluşacak olan bir parlamento vaadini tekrarlar.
75. satır:
== Değerlendirme ==
1905 Devrimi kendiğinden gelişen bir yapıya sahiptir. Özellikle [[Rus-Japon Savaşı]] sonrasında çok kötü durumda olan Rus donanmasındaki bahriyeliler bulundukları savaş gemilerinde subaylarına isyan etmiş ve gemileri ele geçirmişlerdir. Bunlardan en önemlisi olan [[Potemkin Zırhlısı]] örneğinde de görüleceği gibi Rus askeri yüksek derecede siyasallaşacak ve benzer durumdaki işçi ve yoksul köylülükle eylem birliği yapacaktır.
▲1905 Devrimi kendiğinden gelişen bir yapıya sahiptir. Özellikle [[Rus-Japon Savaşı]] sonrasında çok kötü durumda olan Rus donanmasındaki bahriyeliler bulundukları savaş gemilerinde subaylarına isyan etmiş ve gemileri ele geçirmişlerdir. Bunlardan en önemlisi olan [[Potemkin Zırhlısı]] örneğinde de görüleceği gibi Rus askeri yüksek derecede siyasallaşacak ve benzer durumdaki işçi ve yoksul köylülükle eylem birliği yapacaktır.
1905 Devrim sürecinin en önemli özelliklerinden birisi de tabanda asker, işçi ve köylülerin oluşturdukları Sovyet organının kurulmuş olmasıdır. Özyönetim organı olarak ayaklanmanın başarılı olduğu yerlerde yönetimi ele alan bu organ devrimin bastırılmasıyla tasfiye edilse de 1917 [[Şubat Devrimi]] ile birlikte yeniden kurulacak ve [[Ekim Devrimi]] ile birlikte iktidar organı olacak, yeni kurulan [[Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği|Sovyetler Birliğine]] adını verecektir.
| |||