Türklerin genetik tarihi: Revizyonlar arasındaki fark

[[Anadolu]], bilinen insanlık tarihi boyunca, birçok halk ve onların kültürleri için etkileşimin önemli bir merkezi olmuştur. Bu dinamik ırkın pek çok farklı kültürünü ve önemli bir heterojenitesini de teşkil etmektedir. Anadolu'daki Türkî konuşan grupların göçleri, [[Altay dilleri]] ve [[Hint-Avrupa dilleri]] arasındaki dil engelinde çarpıcı bir değişikliktir. Bu dil değişikliğinin tabiatı hayli bilimsel tartışmaya konu olmuştur. Bazı [[Türk]] bilim insanları çoğunlukla [[politik]] ön yargılarla birlikte bu geçişin, Anadolu'daki yerel nüfusların Türkî konuşma gruplarıyla neredeyse tamamlanmış bir ikâmesi sayesinde meydana geldiğini iddia ettiler. Türkü de içeren diğer bilim insanları, genetik veriye dayalı olarak geçişin, bir [[Türkleştirme]] modeli önerisi, seçkin [[egemenlik]] yani önemli olmayan genetik desteği aracılığıyla meydana geldiğini iddia ettiler. Bu modeller, her halükârda, tarihi sebepler dışında, çağdaş Türk nüfusunun basit ve yaygın anketleriyle test edilir. Bundan dolayı son bin yıldır Anadolu'yu şekillendiren Türkî konuşma gruplarının karışık kültürel ve [[Demografi|demografikdemografi]]k dinamiğini anlamak zordur. [[Anadolu]] bölgesi çok eski nüfus göçüne ve ilerlemesiyle ilgili olarak son derece önemli bir alanı temsil eder. [[İlkçağ]] boyunca Anadolu'da sayısız yerli halkın geniş bir yelpazede beşiğiydi: [[Asurlular]], [[Hititler]], [[Yunanlar|Helenler]], [[Frigler]], [[Traklar]], [[Medler]] ve diğerleri. Roma Dönemi'nde daha sonra, [[Moğol istilaları|Moğol istilâsı]]ndan önce, tahmini olarak Anadolu nüfusu 12 milyonun üzerindeydi.{{fact}} [[Oğuz Türkleri]], Anadolu'ya taşınan asıl Türkî halkıydılar. Birçok Türk, 1071'deki [[Malazgirt Savaşı]]'nda [[Selçuklular]]ın [[Bizanslılar]] karşısındaki zaferinden sonra göçlere başladılar. [[Malazgirt Savaşı]]'ndan sonraki yüzyıllarda yerli nüfuslar artmakta olan Türk nüfusu benimsemeye başladılar. 1.000.000 civarında Türkî göçmen 12. ve 13. yüzyıllarda Anadolu'ya yerleşti. Ancak 1.000.000 güçlü Türkî grubun bu ilk göçünü, sonraki yüzyıllar içerisinde [[İran]], [[Kırım]] ve [[Türkistan]]'dan gelen Türk göçmenlerin zincirleme bir akışıyla takip etti. Özellikle [[Osmanlılar]]ın, [[1402]] yılında [[Timur]]'un kuvvetlerine karşı yaptıkları [[Ankara Savaşı]] sonrasında birçok [[Türkmen]] kabilesi (1071) [[Malazgirt Savaşı|Malazgirt]]'ten beri belki de ikinci en önemli göç dalgası olarak İran ve [[Horasan]]'dan Anadolu'nun içine aktı.

[[Dosya:Neigbour-joining-tree-of-population-genetic.png|thumb|Segment HVS I mtDNA dizilişleri bakımından Anadolu Türklerinin, Orta Asya Türkleri ve Avrupa Halklarıyla Yakınlık-Uzaklık İlişkisi<ref name="ias.ac.in">Mergen H., Öner R. and Öner C. 2004 Mitochondrial DNA sequence variation in the Anatolian Peninsula (Turkey). J. Genet. 83, p.46, Fig.4; http://www.ias.ac.in/jgenet/Vol83No1/39.pdf & http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15240908</ref>]]Son zamanlarda yapılan araştırmalara göre, Anadolu Türklerinin [[Orta Asya]]’daki Türk halkları ile genetik yönden benzerlik gösterdiği görülmektedir. Orta Asya Türk halklarının Y-Haplogroup DNA’sında sıklıkla bulunan R1a, R1b ve J kromozomları<ref>Shou WH, Qiao EF, Wei CY, Dong YL, Tan SJ, Shi H, Tang WR, Xiao CJ., Y-chromosome distributions among populations in Northwest China identify significant contribution from Central Asian pastoralists and lesser influence of western Eurasians, J Hum Genet. 2010 May;55(5):314-22. Epub 2010 Apr 23. Quoted:"The J2-M172 lineages likely entered China during the eastward migration of Central Asians."</ref> benzer oranlarda Anadolu Türklerindeki oranlarla örtüşmektedir. <ref>Prof. J. Douglas McDonald, University of Illinois, Y Haplogroups of the World [http://www.scs.illinois.edu/~mcdonald/WorldHaplogroupsMaps.pdf Online Edition]</ref> Nitekim Yao ve arkadaşları tarafından İpek Yolunda yapılan bir başka araştırmada Avrasya'ya özgü kabul edilen haplogroup sıklıklarının en çok Uygurlarda (%42.6), Özbeklerde (%41.4), Kazaklarda (%30.2) ve az miktarda da Moğollar (%14.3) ile Huilerde (%6.7) bulunduğu belirtilmiştir. <ref>Yong-Gang Yao, Different matrilineal contributions to genetic structure of ethnic groups in the Silk Road region in China, quoted: "Central Asia be the place of the genetic admixture of the East and the West. Although our samples were from the same geographic location, a decreasing tendency of the western Eurasian-specific haplogroup frequency was observed, with the highest frequency present in Uygur (42.6%) and Uzbek (41.4%), followed by Kazak (30.2%), Mongolian (14.3%), and Hui (6.7%)." [http://mbe.oxfordjournals.org/content/early/2004/08/18/molbev.msh238.full.pdf+html Online Read]</ref> Bu araştırmalar, Türklerin Anadolu'ya gelmeden önce de genetik yönden zengin olduklarını ve bu bağlamda Anadolu gen havuzuna katkıda bulunduklarını göstermektedir.

2010 yılında, Kim ve arkadaşları tarafından [[Moğolistan]]'ın doğusunda yürütülen arkeolojik bir çalışmada, yaklaşık 2000 yıl öncesine ait [[Asya Hunları|Asya Hunlarının]]nın mezarlarına rastlanmıştır. Hunların seçkin sınıfına özgü olduğu belirtilen üç iskeletin de Y-DNA genetik testleri yapılarak, Hint-Avrupalı sayılan{{fact}} paternal R1a Y-kromozomunun yüksek oranda bulunduğu belirtildi. Bu bulguların, paternal R1a Y-kromozomunun Volga bozkırlarından yayıldığına kanıt olabileceği ve bu bağlamda Kurgan hipotezini destekleyeceği belirtilmektedir.{{fact}} Türklerin öncüsü sayılan Asya Hunlarının 2000 yıl önce bu gene sahip oldukları bu araştırmayla kesinleşmiştir.<ref>Kim et al. A western Eurasian male is found in 2000-year-old elite Xiongnu cemetery in Northeast Mongolia, Am J Phys Anthropol. 2010 Jul;142(3):429-40, quoted pg.2 "The Kurgan expansion hypothesis explains the IndoEuropean expansion from the Volga steppe region (Gimbutas, 1973; Mallory, 1989).The paternal Y-chromosome single nucleotide polymorphisms (Y-SNP) R1a1 is considered as an Indo-European marker, supporting Kurgan expansion hypothesis (Zerjal et al., 1999; Kharkov et al., 2004; Haak et al., 2008). Recent finding of R1a1 in the Krasnoyarsk area east of Siberia marks the eastward expansion of the early Indo-Europeans (Keyser-Tracqui et al., 2009). R1a1 was not found in Scytho-Siberian skeletons from the Seby¨stei site of Altai Republic or in Xiongnu skeletons from Egyin Gol of Mongolia (KeyserTracqui et al., 2009)." quoted p.10: ", paternal, maternal, and biparental genetic analyses were done on three Xiongnu tombs of Northeast Mongolia 2,000 years ago. We showed for the first time that an Indo-European with paternal R1a1 and maternal U2e1 was present in the Xiongnu Empire of ancient Mongolia"</ref>

Mergen ve arkadaşları tarafından yapılan genetik bir araştırmada, [[Anadolu]]'nun farklı bölgelerinden rastgele 75 birey seçilmiş, Genomik DNA D-loop bölgelerinin dizilimleri analiz edilerek Anadolu halkının, [[Orta Asya]] Türk toplulukları ([[Kazak]], [[Uygur]] ve [[Kırgız]]) ve Avrupa toplulukları ([[İngiliz]], [[Alman]], [[Fransız]], [[Yunan]], [[Bulgar]], [[Fin]]) ile karşılaştırması yapılmıştır. Segment HVS I mtDNA dizilişleri temel alınarak yapılan karşılaştırmada Anadolu nüfusunun, [[Avrupa]] halklarına oranla en çok Orta Asya Türk topluluklarına ve İngilizlere benzediği ortaya çıkarılmıştır. Bu araştırma sonucunda Anadolu Türklerinin, mtDNA genetik yapısı bakımından Orta Asya Türk topluluklarına daha çok benzediği belirlenmiştir.<ref>Mergen H., Öner R. and Öner C. 2004 Mitochondrial DNA sequence variation in the Anatolian Peninsula (Turkey). J. Genet. 83, p.46, Fig.4; http://www.name="ias.ac.in"/jgenet/Vol83No1/39.pdf & http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15240908</ref>

[[Orta Asya]]'dan [[Anadolu]]'ya doğru bir gen akışı ne ölçüde sorusu, Türk halkının ve hangi rolü [[Oğuz Türkleri]] tarafından 11. yüzyıl istilasının içinde bu birtakım çalışmaların konusu olmuş, güncel gen havuzuna katkıda bulunmuştur. Bir etken ki farklı göçmen olaylarının etkileri arasında ayırt edici problemdir, güvenilir sonuçlar vermeyi zorlaştırmaktadır. Son genetik araştırmaları [[Türkî halklar]]ın Orta Asya'dan çıktığını ve bu nedenle [[Hiung-nu]] ile ilişkili olabileceğini gösteriyor. Hiung-nu düzenlerinin bir çoğunluğu (%89'u) [[Asyalı]] haplogruplara ait ve yaklaşık %11'i [[Avrupalı]] haplogruplara mensup olarak sınıflandırılabiliyor. Bu bulgu Asyalı ve Avrupalı nüfuslar arasındaki ilişkilerin Hiung-nu kültürüne göre önde olduğunu ve yaklaşık olarak M.Ö. 3. yüzyıl [[İskit]]-[[Sibirya|Sibiryalı]]lı nüfustan iki örnek raporlanmış sonuçları tasdik ettiğini gösteriyor. Çalışmaya göre Türk Anadolulu kabilelerin Moğolistan'daki mezarları, modern Anadolulu Türklerden itibaren Hiung-nu döneminde bulunmuş kalıntılarla bazı ortak genetik belirteçlere sahip gibi görünmekte, Hiung-nu döneminde Moğolistan'ın kuzey bölgesinde ortaya çıkan bazı ataları olabilir. Üstelik, bu babaya ait akrabalar tarafından paylaşılan [[ntDNA]] bölümü, bu antik örneklerin olası Türk kökeni öneren Türk efratında bulundu.

Hodoğlugil & Mahley (2012) tarafından yapılan çalışmada Türkiye'nin, Aydın, İstanbul ve Kayseri illerinden toplanan genetik örnekler Kırgızistanlıların genleri ile karşılaştırılmıştır.

Bu analiz otozomal DNA'yı köken olarak en alakalı olduğu bölgelerle ilişkilendirmektedir. Analize temel olan 10 genetik bölge Türkmenistan ve Türkiye sonuçlarının karşılaştırıldığı aşağıdaki tabloda verilmiştir:

İstanbul ve Kayseri sonuçları birbirine çok benzediğinden buraya sadece İstanbul sonuçları konmuştur. Türkmenistanlı Türkmenler de esas itibarı ile Anadolu Türkleri gibi Batı Asyalı'dır. Türk dilinin köklerinin Sibirya'da olduğu düşünülmekte ve Sibirya gen kalıntıları Türk dilinin yayılmasını takip etmekte önemli bir işaret olarak kabul edilmektedir. Türkmenistan'daki ve Türkiye'deki Sibirya gen muhtevaları karşılaştırılabilir düzeyde olup Aydın Türkleri'ndeki Sibiryalı gen miktarı Türkmenistanlı Türkmenler'den fazladır.

Dienekes Alder ve Rolloff isimli popülasyon genetiği karışımını belirleyen programları kullanarak Anadolu Türkleri'nin otozomal genetiğini Özbekistanlı Özbekler'in otozomal genetiği ile karşılaştırdı: <ref>[http://dienekes.blogspot.com/2012/11/rolloff-and-alder-analysis-of-turks.html Turkler'in rolloff and ALDER analizi]</ref>