|
[[Güneş sistemi|Güneş Sistemi']]nin diğer küçük cisimlerinin aksine, kuyruklu yıldızlar antik çağlardan beri bilinmektedir. [[Çin]] kayıtlarına göre [[Halley kuyruklu yıldızı]] MÖ. 240 yılından beri tanınmaktadır.
[[1995]] yılı itibariyle 1024 kuyrukluyıldızkuyruklu yıldız kataloglanmış ve yörüngeleri (kabaca da olsa) hesaplanmıştır. Bunlardan 184'ü periyodik kuyruklu yıldızdır (yörünge dönemleri 200 seneden azdır.) Mutlaka bunların dışında kalan pek çoğu da periyodik kuyrukluyıldızdırkuyruklu yıldızdır, ancak yörüngeleri yeterli hassasiyetle tanımlanamadığından kesinleştirmek mümkün olamamaktadır.
Kuyruklu yıldızların bölümleri:
# '''Hidrojen bulutu''': Çok büyük (milyonlarca km) ancak son derece seyrek bir nötr [[hidrojen]] zarfıdır.
# '''Toz kuyruğu''': 10 milyon km'yi aşan uzunlukta, çekirdekten kaçan gazlarla taşınan mikroskobik toz partiküllerinden oluşmuş duman. Kuyruklu yıldızın çıplak gözle görülebilen en belirgin özelliğini oluşturur.
# '''İyon kuyruğu''': KuyrukluyıldızınKuyruklu yıldızın yüzlerce milyon km'ye varan uzunlukta Güneş rüzgârıyla reaksiyon sonucu iyonize olmuş gazlardan oluşan plazma kuyruğudur.
Kuyruklu yıldızlar, Güneş yakınından yüzlerce geçiş sonunda (yaklaşık 500 geçiş sonunda), buz ve gazlarının tamamına yakınını yitirerek asteroidlere benzer bir görünüm kazanırlar (muhtemelen dünyaya yakın asteroidlerin bazıları ölü kuyrukluyıldızlardırkuyruklu yıldızlardır.) Yörüngeleri Güneş'e yaklaşan kuyrukluyıldızlarınkuyruklu yıldızların, Güneş ya da gezegenlerle çarpışma ya da oldukça yakın bir geçişle (özellikle [[Jüpiter (gezegen)|Jüpiter]]'e yakın geçerlerse), Güneş Sistemi dışına atılmaları olasılığı vardır.
[[Dosya:Cometorbit.png|thumb|Bir kuyrukluyıldızınkuyruklu yıldızın yörüngesi]]
KuyrukluyıldızlarKuyruklu yıldızlar içinde en ünlüsü Halley kuyrukluyıldızıdırkuyruklu yıldızıdır. Yakın geçmişte görülen kuyrukluyıldızlarkuyruklu yıldızlar, [[1994]] yazında [[Jüpiter (gezegen)|Jüpiter]]'e çarpan SL 9 ([[Shoemaker-Levy kuyrukluyıldızıkuyruklu yıldızı|Shoemaker-Levy]]) ve [[1997]] yılında çıplak gözle gözlemlenen [[Hale-Bopp kuyruklu yıldızı|Hale-Bopp]] ve [[2002]] yılında görülen [[İkeya seki kuyruklu yıldızı|İkeya Seki kuyruklu yıldızıdır]].
Kuyruklu yıldızlar Güneş'e yeterince yakın olmadıkça görülmezler. Bazılarının yörüngesi Güneş Sistemi'nin bir hayli dışına taşar, bunlar bir kez görüldükten sonra binlerce yıl boyunca geri dönmezler. Sadece kısa ve orta periyotlu kuyruklu yıldızların (Halley kuyrukluyıldızıkuyruklu yıldızı gibi) yörüngelerinin en azından önemli bir bölümü Güneş Sistemi içinde kalır.
== Yörüngelerine göre sınırlandırma ==
KuyrukluyıldızlarKuyruklu yıldızlar ilke olarak Güneş'in çekim alanının etkisi altındadır. Yörüngeleri [[elips]], [[parabol]] ender olarak da [[hiperbol]] çizer. Bu yörüngeler, izledikleri yola en yakın biçimleri ifade eder, çünkü kuyrukluyıldızlarkuyruklu yıldızlar aynı zamanda Güneş Sistemi'nin dokuz gezegeninin ve kendi çekirdeklerinden açığa çıkan [[anizotrop]] gazları çekim gücüyle bağlantısı olmaksızın etkisi altındadır. Bunlar, yörünge periyotlarına göre, yani Güneş'in çevresinde tam bir dolanım yapmak için harcadıkları zamana göre sınıflandırılırlar. Listesi yapılan 710 kuyruklu yıldızdan 121'inin periyodu 200 yılın altındadır; Bunlara "kısa periyotlu"'lar denir. Geriye kalan 589'u da "uzun periyotlular" grubunu oluşturur.
Kısa periyotlular [[günberi]] noktalarına yaklaştıklarında genel olarak birkaç kez gözlemlenebilir, bu da yörüngelerinin kesinlikle belirlenmesini sağlar. Bunlar, Güneş'in çevresinde, Dünya'nın tutulumuna (Dünya'nın Güneş çevresindeki yörünge düzlemi) oranla biraz daha eğik bir düzlem içinde elips yörüngeler çizer; çoğu zaman Dünya ve öteki gezegenler yönünde dönerler (doğru yön). Günberi noktaları 0,34 ab AB ile 2,5 ab AB (1 AB ab= 1 astronomi birimi = Dünya ile Güneş arasındaki ortalama mesafe, yani yaklaşık 150 milyon kilometredirkilometre) arasındadır. Bu mesafenin ötesinde güçlükle gözlemlenirler. Periyodik kuyrukluyıldızlarınkuyruklu yıldızların [[günöte]] noktaları çoğunlukla dev gezegenlerin yakınında yer alır. Günöte noktası, özellikle Güneş'ten 4 an ileilâ 6 ab AB uzaklıklar arasında, [[Jüpiter]]'in yörüngesinin yakınında bulunur. En küçük yörünge periyoduna (yaklaşık 3 yıl 4 ay) sahip kuyrukluyıldızkuyruklu yıldız [[Encke kuyrukluyıldızıkuyruklu yıldızı]]'dır.<ref>Axis Türkçe Ansiklopedi, KuyrukluyıldızlarKuyruklu yıldızlar maddesi.</ref>
== Kaynaklar ==
{{Güneş sistemi}}
[[Kategori:KuyrukluyıldızKuyruklu yıldız| ]]
| 