|
[[Dosya:Aleksandr Fedorovich Kerensky.jpg|thumb|180px|Aleksandr Fedorovich Kerensky.jpg]]
'''Aleksandr Fedoroviç Kerenskiy''' ([[Rusça]]: Алекса́ндр Фёдорович Ке́ренский; 22 Nisan ([[Gregoryen takvimi|Gregoryen]]: [[4 Mayıs]]) [[1881]]; [[Simbirsk]], [[Çarlık Rusyası]] – [[11 Haziran]] [[1970]]; [[New York]], [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]]), [[Rusya İmparatorluğuRus]]nun siyasetçisidirsiyasetçi. 1917 [[Şubat Devrimi]]ninnden önderlerindensonra Rus hükümetinin üyesi, Temmuz ayından itibaren de geçici hükûmetininhükûmetin [[başbakan]]ı oldu. [[Sosyalist Devrimci Parti]] (SR) üyesi.
== Çocukluk ve öğrenim ==
[[Kazan Üniversitesi]] rektörü Födr Kerensky’nin oğlu olarak [[Simbirsk]] (günümüz [[Ulyanovsk]])’da dünyaya gelmiştirgeldi. [[Petersburg Üniversitesi]]nde hukuk öğrenimi görürken Narodnik harekete ilgi duymuşturduydu ve mezun olduktan sonra [[avukat]] olarak çalışırken Sosyalist Devrimci Parti (SR)'ye girmiştirkatıldı. Tanınmış bir avukat olarak siyasi suçlardan yargılanan pek çok devrimciyi savunmuştursavundu. [[1912]]'de Volks'tan İşçi Grubu'nun (Trudovikler){{fact}}, SR adayı{{fact}} olarak [[Duma]] üyesi (milletvekili) seçilmiştirseçildi.. Ilımlı solun güzel konuşan, etkin bir politikacısı olarak ünlenmiştirünlendi.
== Şubat Devrimi ==
{{ana|Şubat Devrimi}}
Kerenski daha radikal bazı sosyalistlerin tersine, [[Rusya]]'nın [[I. Dünya Savaşı]]'na girmesini destekledi. Ama Çarlık rejiminin savaşta izlediği tutuma gittikçe artan tepki gösterdi; [[Şubat Devrimi]] ([[1917]]) üzerine de monarşinin kaldırılmasını savundu. Petrograd İşçi ve Asker Sovyeti'nin başkan yardımcılığı göreviyle, Duma tarafından oluşturulan geçici hükümette adalet bakanlığı görevini büyük bir istekle kabul etti. Her iki iktidar organında da görev alan tek kişi olarak bu iki iktidar odağı arasında arabuluculuk işlevini üstlendi. Rusya'nınAncak herdevrimin yanındagetirdiği düşünce,özgürlük basın,ortamının vicdan,hükümetin toplantıaldığı vekararlara gösteri,olumsuz geneletki oyetmesi hakkı ve kadınlar için eşit haklar gibi temel hak vedolayısıyla özgürlükleriyasakları uygulamayauygulamaktan koyduçekinmedi. Devrimci önderlerin halk arasında en çok tanınan ve desteklenenlerinden oldu.
[[Şubat Devrimi]] başladığında Duma'daki inkılapçı üyelerin ağır topu olduğu düşünülen Kerenski "Petersburg Sovyeti"nin başkan yardımcılığına getirilmiştirgetirildi. Geçici hükümet kurulduğunda SovyetSR'inin sağ kanadını temsilen Adalet Bakanı olarak kabineye girmiştirgirdi. Kerenski'nin Sovyetpartisi kökenliSosyalist-Devrimcilerden olduğundankopan askerlerbir vegrup işçilerinolan beğenleriniTrudovikler toplamışidi. veAma fiilen"SR" hükümeti(Sosyalist-Devrimci) kontrol altınaolarak almıştırbiliniyordu.
Mayıs ayında Harbiye Bakanlığına getirilmişgetirildi ve STAVKA (Genelkurmay) Başkanı [[Mikhail Vasiliyeviç Alekseyev]]'i görevinden alıp yerine [[Aleksey Alekseeviç Brusilov]] getirmiştirgetirdi. ▼Kerenski'nin partisi Sosyalist-Devrimcilerden kopan bir grup olan Trudovikler idi. Ama "SR" (Sosyalist-Devrimci) olarak biliniyordu.
Kerenski hükümette görev aldığı dönemde ikili ve çelişkili siyasetiyle dikkat çekse de yaptığı hataları hükümet ortakları ve subaylara yükleyerek suçlamalardan kurtulmayı başardı. [[Mayıs]] [[1917]]'de hükümetin açıkladığı - Kerenski'nin onayladığı - savaş hedeflerine halkın gösterdiği tepki karşısında çok sayıda bakan istifa etmek zorunda kaldı. Ancak ısrarlı bir savaş savunucusu olmasına rağmen kaypak taktiklerle iktidarda kaldı. Oluşturulan yeni hükümette savaş ve donanma bakanlıklarını üstlenen Kerenski en etkili üye durumuna geldi. Yeni bir saldırı planı hazırlayarak cepheyi dolaşmaya gitti. Moral bozukluğu içindeki birliklerde savaş gücünü ve devrimi savunma isteğini artırmaya yönelik çoşkulu konuşmalar yaptı. ▼
▲Mayıs ayında Harbiye Bakanlığına getirilmiş ve STAVKA (Genelkurmay) Başkanı [[Mikhail Vasiliyeviç Alekseyev]]'i görevinden alıp yerine [[Aleksey Alekseeviç Brusilov]] getirmiştir.
1916 "Brusilov Taarruz"'un kahramanı olan Brusilov'un komutasıyla [[Alman İmparatorluğu]]na karşı genel taarruza geçmiştirgeçti ("Kerensky Taarruz"). Ancak genel taarruz başarısız olunca sorumluluğunu Brusilov'a yükleyerek görevinden almışaldı ve [[13 Temmuz]]'de yerine [[Lavr Georgiyeviç Kornilov]]'u tayin etmiş ve kendisi de başbakanı olmuşturetti. ▼▲[[Mayıs]] [[1917]]'de hükümetin açıkladığı - Kerenski'nin onayladığı - savaş hedeflerine halkın gösterdiği tepki karşısında çok sayıda bakan istifa etmek zorunda kaldı. Oluşturulan yeni hükümette savaş ve donanma bakanlıklarını üstlenen Kerenski en etkili üye durumuna geldi. Yeni bir saldırı planı hazırlayarak cepheyi dolaşmaya gitti. Moral bozukluğu içindeki birliklerde savaş gücünü ve devrimi savunma isteğini artırmaya yönelik çoşkulu konuşmalar yaptı.
▲1916 "Brusilov Taarruz"'un kahramanı olan Brusilov'un komutasıyla [[Alman İmparatorluğu]]na karşı genel taarruza geçmiştir ("Kerensky Taarruz"). Ancak genel taarruz başarısız olunca sorumluluğunu Brusilov'a yükleyerek görevinden almış ve [[13 Temmuz]]'de yerine [[Lavr Georgiyeviç Kornilov]]'u tayin etmiş ve kendisi de başbakanı olmuştur.
Ama konuşma yeteneği savaş yorgunluğunu ve askerler arasındaki disiplinsizliği ortadan kaldıramadı. Kerenski'nin [[Galiçya]] saldırısı ağır bir yenilgiyle sonuçlandı.
[[Temmuz]]'da geçici hükümetin yeniden düzenlenmesi zorunluluğu doğunca, katı siyasi inançları bulunmayan ve dramatik konuşma becerisiyle halkın geniş desteğini sağlayabilen Kerenski başbakan oldu. BütünAncak siyasibu hiziplerigöreve birleştirmegeldiğinde çabasınadaha karşın,radikal kısabi süretutum sonrasergileyen generalve Lavrtüm G.devrimci Kornilov'uhareketi başkomutanlıktansindirmeye uzaklaştırıpçalışan buKerenski göreviyasaklarla dedolu üstlenincebir ([[Eylül]]dizi [[1917]])kararname ılımlıları ve subayları karşısına aldıçıkardı. AynıKerenski'nin zamandabaşbakanlığı köklüdöneminde sosyaluygulanan vebazı ekonomikyasaklar dönüşümlerin gerçekleştirilmesini reddederek ve kişisel iktidarını kurmaya yönelerek sol kanadın da güvenini yitirdi.şunlardır:
*Hükümetten izinsiz bildiri yayınlanması yasaklandı.
*Bolşeviklere ait matbaa basılarak Pravda gazatesinin yayımı yasaklandı.
*Lenin hakkında idam kararı çıkarıldı.
*Trotski ve diğer Bolşevik liderler tutuklandı.
Kısa süre sonra general Lavr G. Kornilov'u başkomutanlıktan uzaklaştırıp bu görevi de üstlenince ([[Ağustos]] [[1917]]) ılımlıları ve subayları karşısına aldı. Aynı zamanda köklü sosyal ve ekonomik dönüşümlerin gerçekleştirilmesini reddederek ve kişisel iktidarını kurmaya yönelerek sol kanadın da güvenini yitirdi.
EylülAğustos ayında Kornilov Bolşevikdevrimci tarafından yaratılan kargaşanınhareketlenmenin Rus ordusunu tehlikeye soktuğunu düşünerek bir [[darbe]]yi gerçekleştirmeyi planlamıştırplanladı. Kornilov cephedendarbe amacıyla birliklerini cepheden Sankt Peterburg'a gönderdiği içingönderince Kerenski [[9 Eylül]]'detarafından görevinden almıştıralındı. AyrıcaDarbe girişiminden korkan Kerenski [[Kızılen Ordu]]danönemli dasiyasi güç olan Bolşeviklerden yardım istemiştiristedi. BuKornilov durumdaBolşeviklerin Kornilovbüyük komutasındakişehirlerde kosaklaroluşturduğu Kornilov'unsavunma emrinihattı reddedincekarşısında Kornilovbaşarısız yakalanmıştıroldu. Bu darbe girişiminden sonra, Bolşevikler daha da güçlenmiştirgüçlendi.
== Ekim Devrimi ==
{{ana|Ekim Devrimi}}
Ekim [[1917]]'de [[Finlandiya]]'dan dönen [[Vladimir İlyiç Lenin]] Bolşevikleri geçici hükûmeti devretmeye çağırmıştırçağırdı. Kerensky [[24 Ekim]] sabahı Harp Okulu öğrencileri kullanarak Bolşevik’inBolşevik organyayın organı Pravda gazetesinin basımevine saldırmasınısaldırılmasını emretti. [[Lev Davidoviç Troçki]]'nin komutası altındanki Kızıl OrduMuhafızlar basımevinisaldırıya gerikarşı alarakdirenişe postane,geçti. elektriksentralı,Kızıl bankalarıMuhafızlar başkentin stratejik mevkiilerini ve hükümet binalarını ele geçirdi. 7 Kasım (eski takvimle 25 Ekim)'da işgalBolşevikler hükümetin bulunduğu Kışlık Saray'a hücum etmiştiretti. Kerensky Petersburg'tan kaçarak [[Pskov]]'a ulaşabilmişgitti. fakatFakat diğer bakanların tamamı yakalanmış ve [[1918]]'de idam edilmişlerdiryakalandı.
Pskov'takidaki süvari birlikleribirliklerini örgütlenenörgütleyen Kerensky o dönemde Çar Köyü ([[DetskoyeTsarskoye Selo]]) denilen ([[TsarskoyeSankt SeloPetersburg]], "Çarkentinin Köyü"[[Puşkin]] anlamınasemtini geldiğiişgal içinetti. Bu kentin adı 1918'de BolşevikBolşevikler tarafından "Çocuk Köyü" anlamına gelen [[Detskoye Selo]] olarak değiştirilmiştirdeğiştirildi. günümüzKerenski [[Sanktbu Petersburg]]saldırıda kentininda [[Puşkin]] semti)’i işgal etmiştir. Fakat Kızıl Ordu tarafındanbaşarısız yenilerekolunca birkaç hafta gizlendikten sonra [[Fransa]]’ya iltica etmiştiretti. Sonradan gittiği [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]]'de anılarını yazacakyazdı<ref>http://www.amazon.co.uk/Kerensky-Memoirs-Russia-Historys-Turning/dp/B001BBQRG8/ref=sr_1_1?ie=UTF8&s=books&qid=1228809653&sr=8-1 amazon.co.uk adresinde kitabın tanıtım sayfası</ref> ve 1970 yılında hayata veda edecektiretti.
== Kaynakça ==
| 