Henry Morton Stanley: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Şablon:Birth date => Şablon:Doğum tarihi |
Uganda'daki faaliyetleri, buradaki krala din değiştirtmesi ayrıca sonraki seyahatlerinde Belçika Kralı II. Leopold için yaptığı çalışmalar eklendi. |
||
27. satır:
Kafile, [[1876]] yılının Ekim ayında [[Tanganika Gölü|Ujiji Denizi]]'nden ayrıldı. Stanley, bu sefer de Lualaba Nehri boyunca yol almak istiyordu. Yolda savaşçıların saldırısına uğradılar ve tropikal ağaçların arasından yamyamların yaşadığı karanlık, geçit vermez yağmur ormanlarından geçtiler. Bir keresinde, iki yanına da 186 insan kafatasının dizilmiş olduğu bir yoldan geçmek zorunda kaldılar. Lualaba Nehri, [[Kongo Nehri]]ne döküldüğünden, kafile bu nehirde yol almaya devam etti. Nihayetinde [[Atlas Okyanusu]] kıyısındaki Boma'ya vardı. Böylece, [[Afrika]]nın keşfedilememiş son nehri de keşfedilmişti. Kafilenin başlangıçtaki mevcut 356 üyesinden geriye yalnızca 114 kişi kalmıştı. Ötekiler ya ölmüş ya da kafileyi terketmişti. Stanley'in üç yakın arkadaşı da yolda ölmüştü.
H. M. Stanley bu seyahatinde, günümüzde Uganda içindeki topraklarda hüküm süren Buganda Krallığı’nın başkenti Lubaga’yı ziyareti esnasında (1875), bir süre önce İslamiyeti kabul edip krallığın resmî dini ilan etmiş olan I. Mutasa’yı etkileyerek, İslamiyet aleyhinde yaptığı propaganda neticesinde Mutasa’nın İslamiyeti terk etmesine sebep olmuştur. Bu olaydan sonra I. Mutasa yetmiş kadar müslümanı diri diri yaktırmıştır. 1877’de İngiliz Protestan misyonerleri bir süre sonra da Fransız katolik Beyaz Babalar misyoner grupları Büyük Göller Bölgesi’nde faaliyete başlarlar. Birkaç sene sonra I. Mutasa’nın ölümü üzerine misyonerler yerine on sekiz yaşındaki oğlu Muvanga’yı kral ilan etmilerdir (1884). Böylece İslamiyet’in bölgede etkili olması engellenmiştir. Şüphesiz bunda H. M. Stanley’in de etkisi olmuştur. Misyonerler sadece halkı Hristiyanlaştırmakla kalmayıp, yeni Kral Muvanga’ya imzalattıkları himaye anlaşması ile bölgeyi sömürgeleştirdiler.<ref name=":0">ÜNVER, Metin; SÖMÜRGECİLİK TARİHİ, İstanbul Üniversitesi AUZEF Ders Notları</ref>
== II. Léopold İçin yaptığı çalışmalar ==
1878’de [[II. Léopold (Belçika kralı)|II. Leopold]] H. M. Stanley’i Kongo’nun haritasını çıkarmka ve burayı ticarete açmak üzere istihdam etti. II. Leopold’un Stanley’e bahsettiği amaçları arasında bölgeye medeniyetin götürülmesi ve Hrisityanlığın tanıtılması da yer alıyordu. H. M. Stanley Ocak 1879’da başladığı yolculuğunun ilk durağı olarak 14 Ağustos 1879’da Vivi’ye geldi. Vivi’den nehre ulaşan bir yol inşa etti, bunun üzerinde ticaret merkezleri kurdu. 1881 yılının ortalarında günümüzde Malebo Pool adı verilen gölete ulaştı, Kral Ngaliema ile nehrin güney yakasındaki topraklar için bir anlaşma yaptı. Daha önce bahsedildiği üzere, aynı dönemde Fransa adına hareket eden de Brazza daha çabuk davranarak nehrin kuzey yakasını, yaptığı bir anlaşma ile adeta ele geçirmişti. Vivi yolu 1881 yılının sonunda tamamlanmış ve H. M. Stanley bir süre Avrupa’ya dönmüştür. 1882 senesi sonunda yeniden Kongo Nehri’nden Kisangani’ye doğru yelken açmış, yolculuk sırasında II. Leopold adına bölgedeki kabile reisleriyle 250’den fazla anlaşma imzalamıştır.
H.M. Stanley’in Orta Afrika’daki kabile reisleriyle gerçekleştirdiği anlaşmalar II. Leopold’un Kongo Irmağı havzasının büyük bir kısmını kontrol altına almasına ve burada kendi kontrolünde bir devlet kurmasına temel teşkil etmiştir.<ref name=":0" />
== Son keşif ==
Satır 37 ⟶ 44:
* [http://en.wikipedia.org/wiki/Henry_Morton_Stanley İngilizce maddesi]
* [http://www.kitap.tubitak.gov.tr/htm3/kg097.html Kaşifler]
* ÜNVER, Metin; SÖMÜRGECİLİK TARİHİ, İstanbul Üniversitesi AUZEF Ders Notları s,225-226
{{Afrika kâşifleri}}
| |||